„Czajka” dba o Wisłę

„Czajka” dba o Wisłę

Dzięki projektowi unijnemu zrealizowanemu przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie SA stolica przestała zatruwać Wisłę

Tak narzekamy na niedostateczne liczenie się w Polsce z ekologią, tymczasem w stolicy zrealizowano właśnie największy projekt środowiskowy w Europie Środkowo-Wschodniej, wspierany ze środków Unii Europejskiej. Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie SA zakończyło realizację Projektu nr 2005 PL 16 PE 003 „Zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków w Warszawie – Faza III” współfinansowanego przez Fundusz Spójności.
Wartość projektu zrealizowanego w latach 2005-2012 wynosiła 358.609.798 euro. Unia pokryła 62,5% tej kwoty. Dzięki temu wszystkie warszawskie ścieki będą teraz oczyszczane, zdecydowanie poprawi się jakość wody w Wiśle, a w konsekwencji w Bałtyku, mieszkańcy Warszawy zaś chętniej wybiorą się nad rzekę.

Bez zbędnych utrudnień

Rozbudowa i modernizacja objęła łącznie ponad 32 km sieci kanalizacyjnej w Warszawie, Piastowie i Pruszkowie, ponad 1000 studni rewizyjnych oraz ponad 1,4 tys. uszczelnień przyłączy kanalizacyjnych. Prowadzone prace nie utrudniały warszawiakom komunikacji. W tym wypadku zastosowano bowiem najnowocześniejsze metody bezwykopowe. Jedną z nich była technologia tzw. rękawa utwardzanego termicznie. Ów rękaw, czyli rurę z włókna poliestrowego nasączonego żywicą, wprowadzano pod ciśnieniem do przewodów kanalizacyjnych, gdzie szczelnie wypełnił skorodowane i zniszczone rury.
Dzięki temu żadnej z ulic, pod którymi zlokalizowana była sieć remontowana za pomocą technologii bezwykopowych, nie wyłączono z ruchu. Udało się uniknąć uciążliwych ograniczeń i niedogodności zarówno dla mieszkańców Warszawy, jak i środowiska naturalnego.
Dzięki wykonanym pracom rury kanalizacyjne są znacznie wytrzymalsze (trwałość od 50 do 100 lat) i mają znacznie lepszy przepływ.

„Czajka” dla obu brzegów

Najważniejszym zadaniem projektu była modernizacja i rozbudowa Oczyszczalni Ścieków „Czajka” z jednoczesną budową Stacji Termicznej Utylizacji Osadów Ściekowych oraz układu przesyłowego ścieków do oczyszczalni. Dzięki tej inwestycji wszystkie ścieki odbierane przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie SA są oczyszczane, a stolica przestała zatruwać Wisłę. Dotychczas „Czajka” oczyszczała ścieki trafiające do niej jedynie z prawobrzeżnej części miasta i okolicznych gmin. Obecnie obsługuje zarówno prawą stronę Warszawy, jak i północne oraz centralne dzielnice usytuowane po lewej stronie Wisły. Warszawska „Czajka” zwiększyła przepustowość dwukrotnie i stała się jedną z największych i najnowocześniejszych oczyszczalni ścieków w naszej części Europy.
Tunel pod Wisłą

Sama „Czajka” to jednak nie wszystko. Aby w pełni wykorzystać możliwości technologiczne zmodernizowanej oczyszczalni, trzeba było uruchomić układ przesyłowy, który dostarcza do „Czajki” ścieki z lewobrzeżnej Warszawy. Do tej pory ścieki zrzucane były do Wisły kolektorem Burakowskim znajdującym się na wysokości Trasy Mostu Północnego. 22 listopada 2011 r. wydrążono pierwszy w Polsce tunel pod Wisłą, w którym zamontowane zostały dwa kolektory ściekowe o średnicy 1,6 m każdy. Drążenie tunelu odbywało się w technologii TBM (Tunnel Boring Machine), przy zastosowaniu zamkniętej tarczy płuczkowej. Wybrana tarcza najlepiej sprawdzała się w trudnych i zmiennych warunkach hydrogeologicznych występujących pod Wisłą. Maszynę dla MPWiK przygotowała firma Herrenknecht z Niemiec. Tarcza o średnicy 5,35 m, długości ok. 68 m i masie ok. 500 ton wydrążyła tunel o średnicy wewnętrznej 4,5 m i długości ok. 1,3 tys. m, położony na głębokości ok. 10 m pod dnem. Ścieki zgodnie z zasadą działania syfonu są grawitacyjnie transportowane w syfonie pod dnem rzeki. Na prawym brzegu Wisły płyną do „Czajki” kolektorem o średnicy 2,80 m i długości ok. 6 km, wybudowanym jako część układu przesyłowego ścieków.

Mieszkańcy niczego nie poczują

Największym wyzwaniem było pogodzenie modernizacji obiektu z normalną działalnością oczyszczalni. Było to możliwe dzięki wykorzystaniu zapasu przepustowości ścieków przewidzianego dla oczyszczalni. Dzięki temu, mimo konieczności zburzenia jednego ciągu technologicznego w pierwszym etapie budowy, wszystkie ścieki, które trafiały do „Czajki”, były stale oczyszczane. Pozostałe ciągi technologiczne zostały wyburzone w drugim etapie budowy, po włączeniu do eksploatacji części nowo wybudowanych ciągów.
Ze względu na bliskość zabudowy mieszkaniowej obiekty oczyszczalni są zhermetyzowane, a powietrze odciągane z obiektów oczyszczane jest w układzie dezodoryzacji. Proces kompleksowej dezodoryzacji powietrza jest innowacyjny na skalę ogólnopolską.

Dwa tiry zamiast 22

W celu zagospodarowania znacznej ilości osadu ściekowego powstającego podczas pracy oczyszczalni wybudowano Stację Termicznej Utylizacji Osadów Ściekowych (STUOŚ). Zmodernizowana i rozbudowana w ramach Projektu „Zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków w Warszawie – Faza III” oczyszczalnia „Czajka” jest w stanie oczyścić średnio 435.300 m3 ścieków na dobę i wyprodukować w tym czasie ok. 500 ton odwodnionych osadów ściekowych. W dotychczas stosowanej przez MPWiK technologii zagospodarowywania osadu ściekowego oznaczałoby to wywóz 22 tirów osadu dziennie. Obecnie, dzięki wykorzystaniu termicznej utylizacji na złożu fluidalnym, liczba tirów spadła do dwóch, a Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie SA spełnia unijne wymagania dotyczące zagospodarowania osadów ściekowych.
Warszawska STUOŚ to pierwsza w Polsce tego typu instalacja wyposażona w turbinę parową, która z energii cieplnej powstającej w procesie spalania osadów ściekowych produkuje tzw. zieloną energię ze źródeł odnawialnych. Turbina do produkcji energii elektrycznej uruchamiana jest dopiero w momencie uzyskania pełnej wydajność stacji i jest w stanie wyprodukować ok. 1,6 MW. Energia wykorzystywana jest do celów własnych zakładu.

Stolica krok do przodu

Obowiązujące przepisy prawne określają spalanie w piecu fluidalnym jako najskuteczniejszą i najbezpieczniejszą technologię przekształcania osadów ściekowych BAT (ang. Best Available Techniques – najlepsze dostępne techniki). Polega ona na całkowitym spalaniu osadów w kontakcie ze złożem piaskowym utrzymywanym w ciągłym ruchu, w stanie fluidyzacji. W STUOŚ pracują równolegle dwa ciągi technologiczne. W każdym z pieców znajduje się ok. 26 ton rozgrzanego do temperatury 750 stopni Celsjusza, „pływającego” piasku. Dzięki wdmuchiwaniu powietrza przez dno dyszowe, metrowe złoże zwiększa swoją objętość do 1,5 m, tym samym powodując dokładniejsze spalenie osadów. Stacja Termicznej Utylizacji Osadów Ściekowych wyposażona została w zaawansowany wielostopniowy system oczyszczania spalin, kontrolowany na bieżąco online. Dzięki zastosowaniu tego skomplikowanego systemu emisje STUOŚ są dużo niższe aniżeli przewidziane unijnym prawem. Pozostałością stosowanego w „Czajce” procesu termicznego unieszkodliwiania jest stabilny i bezpieczny odpad w postaci granulatu.
Krajowy Plan Gospodarki Odpadami przewiduje, że w roku 2022 w Polsce będzie wytwarzanych ok. 750 tys. ton suchej masy, a już w 2018 r. blisko 60% osadów ściekowych będzie termicznie przekształcanych – „Czajka” jest krok do przodu.
Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie SA realizuje swoje działania zarówno dzięki wykorzystaniu funduszy unijnych, jak i środków krajowych, np. pożyczek zaciągniętych z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

Cztery Pałace Kultury i Nauki, czyli „Czajka” w liczbach

Zakład, którego dotychczas eksploatowane obiekty zlokalizowane były na powierzchni 31,6 ha, obecnie zajmuje obszar 52,7 ha, czyli niemal 100 boisk do piłki nożnej. Na terenie oczyszczalni przybyły najnowocześniejsze obiekty i instalacje, w tym:
• 6 osadników wstępnych, każdy o średnicy 50 m;
• 10 reaktorów biologicznych, każdy o wymiarach 101 x 54 m;
• 20 osadników wtórnych, każdy o średnicy 48 m;
• 2 balonowe zbiorniki biogazu, największe na świecie zbiorniki wykonane w tej technologii;
• 3 pompownie ścieków;
• 2 stacje do oczyszczania powietrza odciąganego z obiektów technologicznych;
• Stacja Termicznej Utylizacji Osadów Ściekowych.

Modernizacji poddano 164 obiekty, w okresie najintensywniejszych prac na placu budowy było 1000 robotników i 21 dźwigów – tyle, ile przy budowie Stadionu Narodowego. Zużyto 218 tys. m3 betonu, czyli przeszło czterokrotnie więcej niż na budowę Pałacu Kultury i Nauki czy wspomnianego stadionu. Wybudowano 60 km rur, usunięto ok. 850 tys. m3 ziemi, w obiekty wbudowano 24 tys. ton stali.

Wydanie: 01/2013, 2013

Kategorie: Kraj
Tagi: UE

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy