Bez względu na to, w jakim kraju pracowaliśmy, wszystkie lata będą uwzględniane przy wyliczaniu wysokości emerytury Unia Europejska nie wprowadziła jednolitego systemu emerytur, rent i świadczeń socjalnych. Każdy kraj prowadzi własną politykę społeczną i ma swój system emerytalny. Zatem przystąpienie Polski do UE nie zmieni ani sposobu naliczania, ani wysokości renty czy emerytury. UE ogranicza swoją rolę do koordynacji systemu zabezpieczeń społecznych. Co jednak zmieni się po 1 maja br.? Zasada sumowania Zgodnie z art. 51 traktatu rzymskiego, w chwili wejścia do UE obejmie nas zasada sumowania wszystkich okresów zatrudnienia i wypłacania przysługujących należności na terytorium każdego państwa wspólnoty. Bez względu na to, w jakim kraju pracowaliśmy, wszystkie lata będą uwzględniane przy wyliczaniu wysokości emerytury. Każdy Polak w wieku emerytalnym będzie mógł też zamieszkać w wybranym kraju i tam odbierać emeryturę. Pieniądze będą przesyłane za granicę. O wypłaty świadczenia z danego kraju będą mogli się ubiegać Polacy, którzy przepracowali w nim co najmniej 12 miesięcy. Jeśli czas ubezpieczenia był krótszy niż jeden rok, nie uzyskamy emerytury. Nie oznacza to jednak, że okres ten przepada. Zostanie on uwzględniony przez państwo członkowskie, w którym będziemy się ubiegać o emeryturę. Teoretycznie można więc pracować we wszystkich 25 państwach UE i ze wszystkich pobierać potem emeryturę. Jeżeli jednak przy ustalaniu prawa do emerytury okaże się, że pracownik nie był zatrudniony tak długo, jak wymagają warunki przyznania świadczenia, sumowane będą okresy przepracowane w innych państwach członkowskich. Można zobrazować to przykładem: Kowalski musi przepracować 40 lat, zanim przejdzie na emeryturę. Jego dochody wystarczą tylko na najniższe świadczenie. I tak przykładowo Kowalski przepracował pięć lat w Polsce, potem przeniósł się do Grecji. Tam pracował 10 lat, po czym przeprowadził się do Luksemburga i pracował 15 lat. Ostatnie 10 lat aktywności zawodowej znów spędził w Polsce. W każdym państwie, w którm pracował, zasłużył więc na najniższą emeryturę. W Polsce jest to obecnie ok. 130 euro, w Grecji 199, w Luksemburgu 1081. Wyliczając wysokość jego świadczenia, bierze się pod uwagę sumę proporcjonalną do liczby lat spędzonych w danym kraju. I tak w kraju Kowalski przepracował 15 lat, więc 15/40 x 130 euro, co daje ok. 49 euro. W Grecji pracował 10 lat, więc – 10/40 x 199, co daje ok. 50 euro, natomiast w Luksemburgu 15/40 x 1081 euro, co daje 405 euro. Z powyższych wyliczeń wynika, że emerytura Kowalskiego wynosiłaby ok. 500 euro. Oczywiście, im wyższe zarobki miałby Kowalski, tym większą otrzymywałby emeryturę. Z powyższego przykładu widać wyraźnie, że najbardziej opłacalna z punktu widzenia przyszłej emerytury byłaby jak najdłuższa praca w Luksemburgu. Trzeba więc kalkulować, do jakiego kraju transfer będzie najbardziej się opłacał. Pracownik podlega ustawodawstwu tylko jednego państwa członkowskiego. Składki na ubezpieczenie opłaca w kraju, w którym jest zatrudniony. Jeżeli jest zatrudniony w dwóch krajach, opłaca je tam, gdzie jest zameldowany. Dla wielu Polaków, którzy już wcześniej pracowali legalnie w którymś z krajów Piętnastki, istotne jest, że będą mogli zwrócić się o wliczenie tego okresu. Wniosek w tej sprawie powinien zostać zgłoszony w ciągu dwóch lat od przystąpienia Polski do Unii. Wówczas ZUS wypłaci wyrównanie za czas przypadający od daty nabycia członkostwa. Jeżeli natomiast stanie się to po dwóch latach, emerytura będzie naliczana od miesiąca, w którym wniosek zostanie złożony. Nie tylko emerytura Płacenie składek na ubezpieczenie społeczne ma znaczenie nie tylko w przypadku emerytury. Zabezpieczenie społeczne to także renta z tytułu niezdolności do pracy, renta rodzinna oraz świadczenia wypadkowe. W każdym z państw UE występują odmienne zasady ustalania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Istnieją dwa modele rozwiązań: pierwszy, zgodnie z którym wysokość świadczeń dla inwalidów nie zależy od długości ubezpieczenia, i drugi, zgodnie z którym wysokość renty jest uzależniona od okresów ubezpieczenia. Jeśli podlegaliśmy ubezpieczeniu w kilku państwach członkowskich stosujących wyłącznie pierwszy model, prawo do renty zostanie ustalone jedynie na podstawie ustawodawstwa państwa, któremu podlegaliśmy w chwili wystąpienia niezdolności do pracy. Bez względu na to, w ilu państwach podlegaliśmy ubezpieczeniu, będziemy otrzymywać jedną rentę. Jeśli podlegaliśmy ubezpieczeniu w kilku państwach stosujących wyłącznie
