Eureka

Eureka

ARCHEOLOGIA Grób indiańskiego władcy Peruwiańscy archeolodzy Walter Alva i Luis Chero odkryli w prowincji Chiclayo na północy kraju znakomicie zachowany i bogato wyposażony grobowiec władcy lub dygnitarza z kultury Mochica. Zmarły co najmniej 1,7 tys. lat temu dostojnik spoczywa w drewnianym sarkofagu obitym pozłacaną blachą miedzianą. Głowę zmarłego zdobi diadem w kształcie ptaka. W sarkofagu znaleziono także naczynia ceramiczne oraz maskę przedstawiającą głowę zwierzęcia, zapewne jaguara. Ten grób jest jeszcze starszy niż odkryty w pobliżu w 1987 r. grobowiec innego władcy ludu Mochica, nazwanego Panem z Sipán (SeĽor de Sipán). Cywilizacja Mochica kwitła w północnym Peru w I-VII w. n.e. Niektórzy naukowcy uważają, że kres jej położyły zaburzenia klimatyczne, spowodowane przez fenomen El NiĽo – potężny ciepły prąd na Pacyfiku. Niegroźna wulkaniczna zima? Wielu naukowców uważa, że wybuch wulkanu Toba na północy Sumatry sprzed 74 tys. lat, jedna z najsilniejszych erupcji w historii, wywołał na Ziemi katastrofalną wulkaniczną zimę. Tymczasem z opisanych na łamach magazynu „Science” badań narzędzi kamiennych znalezionych podczas wykopalisk w indyjskim stanie Andhra Pradeś wynika, że jej skutki nie były dla ludzi aż tak dotkliwe, jak przypuszczano. Narzędzia znalezione bezpośrednio ponad warstwą popiołów nie różnią się specjalnie od znalezionych tuż pod nią, co wskazuje, że mieszkańcy tych terenów przetrwali klęskę. Ale najbardziej frapujące jest podobieństwo znalezisk do narzędzi wytwarzanych w tym czasie w Afryce. A to pokazuje, że przodkowie współczesnego człowieka trafili stamtąd do Indii wcześniej, niż sądzono. ZDROWIE Dynia dla cukrzyków Dynia może przynieść ulgę osobom chorym na cukrzycę typu 1. Naukowcy z East China Normal University w Szanghaju doszli do wniosku, że ekstrakt z tego warzywa pomaga w regeneracji komórek trzustki odpowiedzialnych za produkcję insuliny, co pozwoli prawdopodobnie zmniejszyć dawki hormonu podawanego w zastrzykach. Na razie badania prowadzono tylko na szczurach, ale ich wyniki są bardzo obiecujące. Chińscy naukowcy wykorzystali do badań chińską dynię o biało-zielonej skórce. Okazało się, że chore na cukrzycę gryzonie, które przez miesiąc dostawały wyciąg z miąższu dyni, miały poziom insuliny tylko o 5% niższy niż zdrowe osobniki. U zdrowych szczurów wyciąg z dyni nie wpływał na liczbę komórek trzustki odpowiedzialnych za poziom insuliny. Być może równie dobroczynne skutki może mieć dynia dla ludzi, zwłaszcza dla osób zagrożonych cukrzycą lub we wstępnym stadium tej choroby. Mężczyzna czyni zdrowym? Przeciętny Szwed bierze rocznie ponad 40 dni zwolnienia chorobowego. Dociekliwe władze postanowiły sprawdzić, jakie są tego przyczyny. W Szwecji przeprowadzono więc szeroko zakrojone studium pod nazwą „Zdrowie i przyszłość”. Zebrano informacje od 4,6 mln obywateli, czyli prawie od połowy ludności. Pełne rezultaty studium będą znane w 2008 r., ale już teraz ujawniono, że Szwedki najrzadziej chorują w tych zakładach lub w firmach (np. budowlanych), w których większość personelu jest płci męskiej. Równowaga pań i panów w przedsiębiorstwie to już zagrożenie dla kobiecego zdrowia, natomiast w firmach, w których większość pracowników stanowią kobiety (komunikacja, reklama), choroby szerzą się wśród nich zatrważająco. Panowie natomiast znacznie lepiej tolerują zespoły pracownicze czysto lub prawie wyłącznie męskie. Trudno powiedzieć, jakie wnioski wyciągną z tego faktu bardzo popierający równouprawnienie płci urzędnicy w Sztokholmie. Nadwaga gorsza niż jo-jo Powszechnie uważa się, że efekt jo-jo, czyli wielokrotne chudnięcie i przybieranie na wadze może być groźniejsze dla organizmu niż stała nadwaga i utrudnia odchudzanie w przyszłości. Amerykańskie badania tego nie potwierdzają. Jedno z nich objęło 2,5 tys. otyłych kobiet i mężczyzn, odchudzających sięw oparciu o niskokaloryczną dietę. Wśród nich było 480 pacjentów, którzy odchudzali się już po raz czwarty. Nie stwierdzono żadnych różnic ani w tempie odchudzania, ani w poziomie ciśnienia krwi czy cholesterolu między odchudzającymi się po raz pierwszy i czwarty. Natomiast naukowcy jednoznacznie stwierdzają, że stała nadwaga zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, a także nowotworów, zwłaszcza jelita grubego, macicy i piersi. Badając ponad 10 tys. kobiet w wieku 50-79 lat stwierdzono, że większość pań z nadwagą była bardziej podatna na rozwój raka piersi.

Ten artykuł przeczytasz do końca tylko z aktywną subskrypcją cyfrową.
Aby uzyskać dostęp, należy zakupić jeden z dostępnych pakietów:
Dostęp na 1 miesiąc do archiwum Przeglądu lub Dostęp na 12 miesięcy do archiwum Przeglądu
Porównaj dostępne pakiety
Wydanie: 2007, 29/2007

Kategorie: Nauka