Łamanie w kościach
Na choroby reumatyczne najczęściej zapadają osoby ambitne, prężne, koncentrujące się na swojej karierze Reumatyzm zwykle jest utożsamiany z bólem stawów. Naprawdę jednak stanowi zbiór ponad stu jednostek chorobowych o różnych przyczynach i różnym przebiegu. Na choroby reumatyczne najczęściej zapadają osoby ambitne, prężne, koncentrujące się na swojej karierze, pracoholicy żyjący w dużym napięciu. To by wskazywało, że do reumatyzmu ma się nie tylko predyspozycje genetyczne, ale i psychiczne. W Polsce na choroby reumatyczne cierpi ponad 5 milionów osób. Ponad 75% niepełnosprawnych z powodu reumatyzmu jest uzależnionych od pomocy innych w wykonywaniu najprostszych czynności życiowych. Dlaczego staw boli? W przypadku zapalenia stawu dochodzi do wzmożonej produkcji mazi stawowej, a co za tym idzie, do wystąpienia bólu. Zaatakowany staw puchnie, a torebka stawowa jest mocno napięta. Często też występuje zaczerwienienie chorego miejsca, uczucie gorąca i ograniczona zdolność poruszania. Choroby stawów są efektem starzenia (na chorobę zwyrodnieniową cierpi połowa ludzi po sześćdziesiątce), nadmiernego obciążenia stawów i infekcji. Sprzyjają im ponadto: urazy, predyspozycje dziedziczne, zbyt obfita masa ciała oraz nieprawidłowości w budowie kośćca. Z czynników zewnętrznych najważniejsze są: chłód i wilgoć, ponadto zmiany ciśnienia atmosferycznego i jonizacji powietrza. Pewne rodzaje zapalenia stawów są efektem przedostania się do torebki stawowej zarazków chorobotwórczych. Może się to zdarzyć, gdy np. w wyniku skaleczenia dojdzie do otwarcia torebki stawowej. Konieczne jest wówczas jak najszybsze zgłoszenie się do lekarza, aby oczyścić ranę i jamę stawową. Do zapalenia stawów może też dojść poprzez infekcje przenoszone drogą płciową, jak rzeżączka czy zespół Reitera. Zmiany w stawach pociąga też za sobą choroba zwana układowym toczniem rumieniowatym czy defekt metaboliczny, często dziedziczny, jak np. dna. Jak rozpoznać reumatyzm? Ból stawów nie zawsze oznacza reumatyzm. Może też być objawem np. grypy lub przeziębienia, początkiem choroby samych stawów albo odpowiedzią organizmu na zbliżającą się zmianę pogody. Niejednego strzyka w kolanie, gdy ma padać. Wiele osób odczuwa wtedy łamanie niemal we wszystkich kościach. Bardzo charakterystycznym symptomem, który odróżnia bóle reumatyczne od pozostałych, jest towarzyszące stawowym bólom ogólnie złe samopoczucie. Objawami sugerującymi chorobę są także: – stały ból stawu lub stawów, – spuchnięty i zniekształcony staw, – niedokrwistość, – niewielka gorączka, – symetryczność polegająca na tym, że ból stawu w jednej kończynie towarzyszy takiemu samemu bólowi w drugiej (często są to nadgarstki), – rozkład nasilenia bólu: rano ból jest bardziej dokuczliwy, w ciągu dnia łagodnieje. Reumatoidalne zapalenie stawów jest chorobą atakującą cały organizm, często także serce, płuca, inne narządy wewnętrzne, uszkadza naczynia krwionośne, co jest szczególnie niebezpieczne. Pierwszym sygnałem jest ból i obrzęk stawu lub stawów. Badanie radiologiczne oraz badanie ruchomości stawów potwierdza rozpoznanie i określa rodzaj zapalenia stawów bądź zmian zwyrodnieniowych. Badanie krwi (na ASO) i płynu stawowego ujawni ewentualną obecność czynnika reumatoidalnego (nieprawidłowe przeciwciało, które wykrywa się u ok. 80% chorych; zdarza się, że test trzeba kilkakrotnie powtórzyć). Obecność bakterii w płynie stawowym świadczy o infekcyjnej postaci zapalenia stawów. Zapalne stany reumatyczne mogą dawać o sobie znać już w młodości. W ok. 10% przypadków (u kobiet trzykrotnie częściej niż u mężczyzn) choroba ma szczególnie ciężki przebieg: chorzy szybko tracą możliwość samodzielnego poruszania się. Na reumatoidalne zapalenie stawów częściej zapadają kobiety. Między 25. a 40. rokiem życia u nich symetryczność bólu i sztywność stawów najczęściej jest sygnałem tej choroby. Jeżeli jednak podobne objawy dopadły kobietę po 45. roku życia – bardziej prawdopodobne jest to, że nie jest to objaw reumatyzmu. Zdarza się, że obrzęk i ból pojawiają się jednocześnie w wielu stawach, głównie w rękach i stopach. Możliwe, że jest to reumatoidalne zapalenie stawów, ale należy rozważyć również tzw. zespół Reitera, w którym kilka stawów jest bolesnych i obrzmiałych, a dodatkowo stwierdza się także stan zapalny w obrębie oka i cewki moczowej. Zespół Reitera częściej występuje u młodych mężczyzn i prawdopodobnie jest to nietypowa reakcja na choroby przenoszone drogą płciową. Od aspiryny po skalpel
