Największa czytelnia akademicka, ośrodek badawczy, wydawnictwo, miejsce spotkań i dyskusji – Jesteśmy nowoczesną biblioteką narodową na europejskim poziomie. Mamy świetnie wyszkoloną kadrę – mówi z dumą Michał Jagiełło, dyrektor Biblioteki Narodowej. W Unii nie będziemy czuć się jak ubogi krewny. Mamy się czym pochwalić. Biblioteki narodowe istnieją we wszystkich cywilizowanych krajach i są utrzymywane z centralnych budżetów państw (nawet amerykańska Biblioteka Kongresowa jest całkowicie finansowana z budżetu federalnego). To pokazuje, jak wielką wagę rządy przywiązują do skarbnic dorobku piśmienniczego. Nasza książnica narodowa jest finansowana z budżetu centralnego w ok. 95%. Pieniądze daje minister finansów za pośrednictwem ministra kultury. Resztę, ok. 5-7%, stanowią własne dochody instytucji. Pochodzą ze sprzedaży wydawnictw książkowych i czasopism (także w formie elektronicznej), ze specjalistycznych usług reprograficznych, wypożyczania sal konferencyjnych oraz od darczyńców. – Rocznie mamy ponad 220 tys. odwiedzających i ani grosza z tego tytułu. Nie prowadzimy imprez biletowanych jak muzea czy teatry. Nie sprzedajemy przecież biletów na wystawy ani spotkania naukowe. A musimy mieć pieniądze, żeby utrzymać tak dużą firmę – około 60 tys. metrów kwadratowych, prawie tysiąc pracowników, ponadto pałac przy placu Krasińskich, gdzie przechowujemy zbiory specjalne – mówi dyr. Michał Jagiełło. Narodowa centrala Choć głównym zadaniem BN jest gromadzenie dorobku piśmiennictwa, pełni ona mnóstwo innych funkcji. Jest także czymś w rodzaju narodowej centrali bibliotecznej, która kataloguje każdy wydany w Polsce tytuł. Spełnia rolę centrum informacyjnego (nauki o książce, bibliotekarstwa, archiwistyki) oraz instytucji naukowej – prowadzi badania w zakresie bibliotekoznawstwa, bibliografii, historii książki i bibliotek, czytelnictwa, informacji naukowej oraz nauk pokrewnych. BN jest także wydawnictwem. Opracowuje i wydaje bibliografie (narodową bieżącą i retrospektywną, poloników zagranicznych), i to bezpłatnie; tak bowiem nakazuje ustawa o bibliotekach. W BN powstają najważniejsze dla środowisk bibliotekarskich periodyki: „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej” (kwartalnik prezentujący działalność BN), „Komunikaty” (miesięcznik dokumentujący bieżącą działalność BN), „Rocznik Biblioteki Narodowej” (poświęcony zagadnieniom książki, bibliotek i czytelnictwa) oraz „Polish Libraries Today” (adresowany do odbiorców zagranicznych, wydawany w języku angielskim, dotyczy współczesnego bibliotekoznawstwa, prezentuje zbiory i siedziby bibliotek). Michał Jagiełło pragnie, aby narodowa książnica była miejscem żywym, odwiedzanym, w którym ciągle coś się dzieje. Dlatego często są tam organizowane ekspozycje okolicznościowe i rocznicowe, wystawy, odczyty, a także konferencje naukowe. Szczególnym zainteresowaniem publiczności cieszą się cykliczne spotkania z pisarzami i wydawcami, organizowane pod hasłem Salon Pisarzy i Salon Wydawców. BN to również największa w Polsce czytelnia odwiedzana przede wszystkim przez studentów i pracowników naukowych. Znajduje się w niej ponad 7 mln woluminów. Skarby języka Zbiory BN należą do najliczniejszych w kraju. Jest wśród nich wiele cennych zabytków kultury i języka. Ok. 160 tys. druków wydanych przed 1801 r., ok. 25 tys. rękopisów (w tym 6645 rękopisów muzycznych), ok. 161 tys. druków muzycznych, ok. 380 tys. rycin, fotografii i innych dokumentów ikonograficznych, ok. 79 tys. atlasów i map, ok. 1,7 mln dokumentów życia społecznego, ponad 2 mln książek i 708 tys. woluminów czasopism XIX- i XX-wiecznych. Wartość unikatową mają kolekcje specjalne, zwłaszcza rękopisów i starych druków. Dumą BN są najdawniejsze przekazy rękopiśmienne w języku polskim: „Kazania świętokrzyskie” (poł. XIV w.), „Psałterz floriański” (koniec XIV w.) i „Rozmyślanie przemyskie” (XV w). Do najcenniejszych zabytków piśmiennictwa europejskiego, oprócz „Testamentum novum” (przełom VIII i IX w.), który jest najstarszym rękopisem w zbiorach książnicy, należą kunsztownie i bogato iluminowane kodeksy rękopiśmienne: zdobiony złotem na purpurze „Sakramentarz tyniecki” (ok. 1060-1070 r.), „Ewangeliarz Anastazji” w srebrnej, częściowo złoconej oprawie (XII w.), „Psałterz wilanowski” (ok. poł. XIII w.), XIV-wieczne „Roman de la Rose”, „Calendarium Parisiense” i „Revelationes sanctae Birgittae”, „Legenda aurea (ok. 1480 r.) oraz „Cosmographia” – jeden z wcześniejszych odpisów (1467 r.) „Geografii” Ptolemeusza. 120 tysięcy dokumentów rocznie Podstawą tworzenia kompletnego archiwum piśmiennictwa narodowego było przyznane Bibliotece Narodowej w roku
Tagi:
Ewa Likowska
