Pięta z ostrogą
Bóle stóp, młotkowate palce, haluksy to najczęstsze przyczyny wizyt pacjentów u ortopedów Stopa ludzka jest zbudowana z 26 kości, 33 stawów, 19 mięśni i ponad 100 więzadeł. Dwa łuki – podłużny, leżący w śródstopiu i krótki w przodostopiu – działają na zasadzie kostnych mostów do podtrzymania stopy i jako amortyzatory wstrząsów. Stopa z upływem lat systematycznie się zużywa, a miejscem, które najbardziej jest narażone na “zużycie”, jest kość piętowa. Dokuczliwe bóle pięty, które często uniemożliwiają wręcz stanie i chodzenie, są charakterystyczne dla tzw. ostrogi piętowej (zespół bolesnej pięty). Kość piętowa stanowi podstawowy punkt oparcia dla całego ciała podczas chodzenia. Wzdłuż niej przechodzą ścięgna mięśni odpowiedzialne m.in. za stabilizację stopy. Z tyłu guza piętowego ścięgno Achillesa utrzymuje we właściwym miejscu i pozycji najsilniejszy mięsień stopy: trójgłowy mięsień łydki. Od strony podeszwy zaś przyczepione jest rozcięgno podeszwowe stopy, które odpowiada za tę skomplikowaną “budowlę”. Wiek i noszone latami nieodpowiednie obuwie powodują, że pojawiają się a to ostroga piętowa, a to młotkowate palce czy haluksy. Z każdą dolegliwością stóp należy zgłosić się do ortopedy. Ostroga Przyczyną jest przewlekły stan zapalny, który wywołało podrażnienie gałązek nerwowych w okolicy pięty, złamanie kości, przeciążenie więzadeł, zapalenie pochewek ścięgien. Przy długotrwałym stanie zapalnym z kości piętowej wyrasta (pod spodem) dziobata narośl, skierowana w stronę palców tzw. ostroga. Towarzyszy temu ból w okolicy przyczepu ścięgna Achillesa. Najpierw występuje po dłuższym chodzeniu, z czasem podczas odpoczynku. Aby stwierdzić istnienie ostrogi, po wykluczeniu chorób nowotworowych i reumatycznych, które także powodują podobne dolegliwości, wykonuje się zdjęcie rentgenowskie. Leczenie nie jest łatwe. Zaczyna się od fizykoterapii, noszenia specjalnych wkładek odciążających bolące miejsce i obuwia amortyzującego nacisk chorej pięty na podłoże. Chodzi o to, by but dzięki niższemu lub wyższemu obcasowi powodował inne rozmieszczenie nacisków w stopie. Fizykoterapia oferuje tu szeroką gamę zabiegów od ultradźwięków po jonoforezę i laseroterapię. O rodzaju zabiegów decyduje ortopeda. Gdy fizykoterapia zawiedzie, stosuje się zabieg operacyjny, jednak stopa nie zawsze odzyskuje sprawność. Młotkowate palce To wynik deformacji palca stopy, jego uniesienie i zgięcie (wygląda jak zakrzywiony szpon). Najczęściej problem dotyczy drugiego palca lub innych. Deformacja powoduje zawinięcie palców i ich przyleganie. Na szczycie uniesionego stawu w zniekształconym palcu powstaje nagniotek. Jeżeli uciska nerw – palec mocno boli. Deformacja może być spowodowana wrodzonym ustawieniem prostym kości śródstopia. U dorosłego przyczyną jej jest noszenie źle dopasowanego obuwia, zwłaszcza na wysokim obcasie. Palce młotkowate mogą też powstać wskutek choroby mięśni i nerwów podczas cukrzycy, udaru mózgowego i chorób neurologicznych. Zdarza się też, że przyczyną są zmiany anatomiczne: zbyt krótkie więzadło pięty i osłabienie przedniego mięśnia piszczelowego, którego ścięgno biegnie wierzchem stopy do palców. Mogą też towarzyszyć zapaleniu stawów, otyłości oraz nagniotkom i odciskom. Schorzenie rozpoznaje ortopeda lub podiatra (lekarz specjalizujący się w chorobach stóp). Nową metodą badania jest komputerowa analiza chodu. Chory chodzi po pokoju, a komputer rejestruje odciski stóp, co pozwala dokładnie zaobserwować rozkład ciężaru ciała na stopy w chwilach ich kontaktu z podłożem i obraz zniekształceń palców stopy pod wpływem nacisku. Jeżeli lekarz stwierdzi nieprawidłowości w chodzie, zleci noszenie specjalnych plastikowych lub metalowych wkładek do butów, które przez odpowiednie wyprofilowanie zmniejszają ucisk na palce. Wkładki wykonywane są albo na podstawie komputerowej analizy chodu, albo odlewu gipsowego stóp. Stosuje się też 2-3 razy w tygodniu przeciwbólowy zastrzyk lidokainy; niekiedy w połączeniu z hydrokortyzonem. Pomocne może być moczenie chorej stopy w ciepłej wodzie przez minimum 20 minut. Wierzchnią warstwę naskórka zmiękczonego zeskrobać pumeksem lub tarką. Ulgę przyniesie też podkładka na odciski przykładana na chory palec. Buty powinny być luźne, miękkie i wygodne, by nie uciskały palców. Najlepsze są sandały. Niekiedy niezbędny jest zabieg chirurgiczny, który wykonuje się w warunkach ambulatoryjnych (w znieczuleniu miejscowym). Polega na przecięciu ścięgien chorego palca, co uwalnia tkanki miękkie i rozluźnia szpon. W czasie
