32/2014
Naukowiec musi wątpić
Ignorancja w połączeniu z nieuctwem są groźne, bo prowadzą do łatwej akceptacji kompletnych bzdur
Taniej nie znaczy bezpieczniej
Z punktu widzenia bezpieczeństwa pacjenta najlepiej byłoby, gdyby od początku był on leczony tym samym lekiem biologicznym – nieważne, czy oryginalnym, czy biopodobnym. Ich zamiana może bowiem spowodować trudną do przewidzenia reakcję układu odpornościowego. Pod koniec ubiegłego wieku głośno było o ludzkiej rekombinowanej erytropoetynie alfa, która dopiero po ponad 10 latach od wejścia na rynek spowodowała wzrost zachorowań na pewną odmianę niedokrwistości – aplazję czystoczerwonokrwinkową. Lekarze muszą mieć wpływ na to, czym są leczeni ich pacjenci
Sieciaki i ekranolatki – rozmowa z prof. Agnieszką Ogonowską
– Najnowsze badania EU Kids Online wskazują, że w Polsce u 20% nastolatków w wieku 11-16 lat można zaobserwować objawy „problemowego korzystania z internetu”, co 10. nastolatek zaś cierpi na siecioholizm. Wielu z nich raczej czuje się sobą online niż w bezpośrednich kontaktach z innymi ludźmi – mówi prof. Agnieszka Ogonowska, dyrektor Ośrodka Badań nad Mediami Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. I dodaje: – Ekranolatki przylepiają się do ekranów telewizorów, komputerów i smartfonów. Dziecko do drugiego roku życia w ogóle nie powinno mieć kontaktu z mediami audiowizualnymi. Niestety, ludzie coraz chętniej godzą się na obnażanie życia prywatnego, a nawet konfabulują na swój temat.
Chłodne spojrzenie na Kijów
W interesie Polski i Polaków wcale nie leży silna, europejska Ukraina. Ta myśl jest dziś dla polskich elit niepodważalnym aksjomatem naszej polityki wschodniej. Aksjomatem wynikającym częściowo z rusofobicznej mentalności i ciągle żywych, kontrreformacyjnych tendencji. Aksjomatem przyjętym a priori przez wszystkich bez dyskusji i zastanowienia się nad jego wyrazem we współczesnym, zglobalizowanym świecie. Uczynienie Ukrainy krajem silnym wymagałoby wielu dekad i długotrwałych procesów społecznych, gospodarczych i politycznych. Nie mamy na nie czasu ani funduszy. W dzisiejszej sytuacji Unii Europejskiej kolejny kraj do podziału malejących dóbr oraz funduszy pomocowych byłby zapowiedzią jej totalnej katastrofy.
Klauzula sumienia po niemiecku
Pojęcie klauzula sumienia istnieje w słownictwie lekarskim i jest regulowane przez prawo. Nie można nikogo zmusić do wykonywania czynności niezgodnych z jego sumieniem i – podobnie jak w Polsce – chodzi w tym wypadku przede wszystkim o przeprowadzanie aborcji, diagnostyki prenatalnej czy przepisywania środków antykoncepcyjnych. To prawo każdego lekarza traci jednak swoją moc, jeżeli powołanie się na klauzulę sumienia mogłoby spowodować utratę zdrowia lub życia. Klauzula sumienia dotyczy lekarza i tylko lekarz może się na nią powoływać, a nie personel pielęgniarski czy studenci. Istnieje niepisany obowiązek lekarza poinformowania o swoich przekonaniach przed podpisaniem umowy o pracę. Powoływanie się szpitala na klauzulę sumienia jest absurdalne.
Obłuda ekonomistów celebrytów
Co jakiś czas powraca dyskusja o podniesieniu płac minimalnych. Po jednej stronie mamy „roszczeniowych związkowców” i „nierozumiejące gospodarki tłumy”, po drugiej rzekomo znających realia ekonomistów, którzy tych pierwszych nazywają gospodarczymi analfabetami. Ta druga strona to głównie eksperci Lewiatana, Bussines Centre Club czy Centrum im. Adama Smitha, czyli reprezentanci pracodawców, którzy zdominowali media. Ekonomiści ci twierdzą, że aby pensje poszły w górę, trzeba znieść płacę minimalną. Ale jeśli pracodawcy nie stać rzekomo nawet na minimum, to w jaki sposób po zniesieniu tego minimum będzie go stać na znacznie wyższą zapłatę?
Kto nie za powstaniem, ten zdrajca
Dzieci w mundurze i z bronią w ręku. Brzmi znajomo? Kolejne pokolenia wychowywane są w kulcie małego powstańca, który oddał życie za Warszawę. Jednak pochwała beznadziejnych zrywów niepodległościowych nie jest domeną współczesnego systemu edukacji. Przez niemal cały okres II Rzeczypospolitej pierwszoklasiści uczyli się patriotyzmu ze zbioru wierszy Artura Oppmana. „Abecadło wolnych dzieci”. Okładkę książki zdobił rysunek postaci ich rówieśników w mundurach powstańców styczniowych. Powstanie warszawskie nigdy by nie wybuchło, gdyby nie lansowany w II RP model wychowania. Afirmacja niepodległościowych zrywów nasiliła się po dojściu do władzy sanacji. W panteonie powstań narodowych honorowe miejsce zajmowała insurekcja z 1863 r. Model wychowania z II RP jest kontynuowany w III RP. W nauce historii brakuje miejsca dla tych, dla których patriotyzm nie oznaczał rozwodu ze zdrowym rozsądkiem.
Pokój z szyszkami
Co roku znika bez wieści 17 tys. Polaków. Jak kamień w wodę przepadają dzieci, ludzie starsi, dojrzali mężczyźni i nastolatki. 1,1-1,2 tys. zgłoszonych na policję historii trafia do Fundacji ITAKA – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych. Dzięki szybkiej reakcji rodzin, interwencji policji i zaangażowaniu pracowników fundacji odnajduje się większość zaginionych, żywych lub martwych. Nieszczęśliwy wypadek, zabójstwo, uprowadzenie to tylko kilka, kilkanaście spraw w roku. W większości poszukiwani znikają z własnej woli. Istnieje jednak pewien procent ludzi, o losie których nie dowiemy się nigdy. Robert poszedł do biblioteki. Maciej nie wrócił z huty. – Jak Robuś zapuka do tych drzwi, to musi wiedzieć, że puka do swojego domu. – Tak sobie myślę, że rzeczywiście, jakby do topionej stali wpadł, to tam nic nie zostanie, nawet kości – mówią bliscy zaginionych.
Przywróceni do świata dźwięków
Do niedawna graniczyło to z cudem. Być głuchym, a potem odzyskać słuch? Rozumieć mowę, słyszeć muzykę, a także śpiew ptaków? Ale stało się to możliwe dzięki rozwojowi medycyny, a także sprawnym rękom polskiego otochirurga prof. Henryka Skarżyńskiego. To on wprowadza już od 22 lat swoich podopiecznych w nowy świat. Świat dźwięków. – Ale przestrzeń! – miała wykrzyknąć Małgorzata Jeruzalska, gdy usłyszała pierwszą melodię poprzez implant. – Bo mój świat nagle się poszerzył. Muzyka nadała mu wymiar, pokazała różne odległości – twierdzi 37-letnia Małgorzata.
Teatr na lato
W sezonie wakacyjnym teatry zamykają podwoje, a tradycyjne życie teatralne zamiera. Ale są wyjątki. Teatry szły na wywczasy już w XIX w., wtedy aktorzy skrzykiwali się i rozpoczynali objazd po kraju. Paradoks, który trzyma się mocno od dziesięcioleci, a przetrwał nawet zmianę ustroju, polega na tym, że teatr, kiedy gra – traci. Mowa oczywiście o teatrach publicznych, których egzystencja w niewielkim stopniu zależy od wpływów z kasy. Dlaczego teatry prywatne mogą, a instytucjonalne nie mogą?
