Czy pierworodny syn Ramzesa Wielkiego zginął od ciosu maczugi? Czy Amon-her-unemef, pierworodny syn Ramzesa Wielkiego, zginął gwałtowną śmiercią? Wybitny egiptolog Kent Weeks jest o tym przekonany. W monumentalnym grobowcu synów faraona w Dolinie Królów odnalazł on trzy starożytne czaszki. Być może, jedna z nich to czaszka następcy tronu, który służył swemu ojcu jako dzielny wojownik i dowódca rydwanów bojowych. Prawdopodobnie Amon-her-unemef poległ w bitwie lub zginął z ręki zabójcy – twierdzi Kent Weeks pracujący na Amerykańskim Uniwersytecie w Kairze. Czaszka bowiem jest poważnie uszkodzona. Ktoś zadał synowi faraona potężny cios w głowę, zapewne maczugą, która w tamtym czasie była pospolicie używaną bronią. Sprawa ta ma dla wielu poważne znaczenie. Ramzes II, zwany Wielkim, uważany jest bowiem przez licznych biblistów i egiptologów za tego faraona, który ciemiężył Hebrajczyków, zmuszał ich do niewolniczej pracy i zabraniał im odejścia z królestwa. Jak głosi biblijna Księga Wyjścia, przeciw butnemu faraonowi wystąpił Mojżesz, mściwy Bóg zesłał zaś na Egipt dziesięć plag. Dziewięć z nich można wyjaśnić przyczynami naturalnymi: woda Nilu zamieniona w krew, plaga żab, komarów, much, wyginięcie bydła, wrzody, grad, szarańcza i ciemności mogły być serią klęsk wywołaną przez katastrofalną powódź w dalekiej Etiopii. Pozostaje jednak dziesiąta plaga – śmierci pierworodnych synów. Jak powiada Druga Księga Mojżeszowa: „O północy zabił Pan wszystkich pierworodnych w ziemi egipskiej, od pierworodnego syna faraona, który miał zasiąść na jego tronie, aż do pierworodnego syna więźnia, który był w więzieniu, i wszelkie pierworodne bydło” (Biblia Brytyjskiego i Zagranicznego Towarzystwa Biblijnego). Takie nieszczęście, które dotknęło tylko najstarszych chłopców, mogło nastąpić wyłącznie na skutek interwencji boskiej. Zatrwożony faraon pozwolił Mojżeszowi i jego Hebrajczykom na opuszczenie Egiptu. Kiedy monarcha zmienił decyzję i ruszył w pościg, zginął wraz z wojskiem w wodach Morza Czerwonego. Opowieść o wyjściu Izraelitów z Egiptu stała się fundamentem judaizmu i wywodzących się zeń chrześcijaństwa oraz islamu. Powyższe religie wyznaje obecnie ponad 3 mld ludzi. Wielu wciąż dosłownie interpretuje opowieści Biblii, w tym takie stwierdzenia, że Mojżesz wyprowadził z Egiptu na pustynię samych tylko mężów 600 tys. (co, chociażby ze względów aprowizacyjnych, było całkowicie niemożliwe). Fundamentaliści chrześcijańscy wywierają niebagatelny wpływ na politykę Stanów Zjednoczonych – ci ewangeliczni chrześcijanie radzą prezydentowi Bushowi, że należy popierać Izrael, gdyż obecność Żydów w Jerozolimie przyspieszy powtórne przyjście Chrystusa. Dla nich śmierć pierworodnych synów Egipcjan z wyroku Jahwe jest rzeczą pewną. Kent Weeks uważa, że być może do powstania tej opowieści przyczynił się los Amon-her-unemefa. W 1995 r. amerykański egiptolog odnalazł wspaniały grobowiec w słynnej Dolinie Królów pod Luksorem. Krypta ta, nazwana KV5, prawdopodobnie jest grobem królewskich dzieci, wspomnianym w Papirusie Turyńskim. Rozkazał zbudować go Ramzes II, który panował 67 lat (1279-1213 p.n.e.), zmarł jako 90-letni starzec i miał 49 uznanych synów. W tym czasie średnia długość życia nie przekraczała 40 lat. Nic dziwnego, że liczne dzieci faraona zmarły przed swym ojcem. Grobowiec, nazwany później KV5, od dawna był znany. Opisał go już w 1825 r. James Burton, później zaś Howard Carter, który w 1922 r. odnalazł złotego faraona, Tutenchamona. Sądzono wszakże, że krypta już przed wiekami została doszczętnie obrabowana, że jest niewielka, bezwartościowa i pusta. Carter nakazał robotnikom, aby składali gruz przed wejściem do KV5, które w konsekwencji zniknęło za dziesięciometrową warstwą gruzu i kamieni. W 1989 r. Kent Weeks rozpoczął sporządzanie bardzo dokładnego planu Doliny Królów. Na jednym ze starych szkiców ze zdumieniem spostrzegł zaznaczone wejście do KV5, którego obecnie nie można odnaleźć. Postanowił pójść tym tropem i w 1995 r. dokonał najbardziej epokowego odkrycia w dziejach egiptologii od czasu odnalezienia grobu Tutenchamona. Okazało się, że ściany KV5 ozdobione są malowidłami przedstawiającymi sceny z życia Ramzesa II i jego synów, jak również kartuszami, w których wpisane są imiona synów wielkiego monarchy – może nawet około 20. Zadziwiają rozmiary KV5 – to prawdziwy labirynt korytarzy i około 140 komór grobowych. Prof. Weeks przewiduje, że do końca obecnego sezonu
Tagi:
Krzysztof Kęciek
