Ghana stała się największym producentem złota w Afryce. Ma tańszą siłę roboczą i łatwiejszy dostęp do kruszcu niż dotychczasowy lider, RPA Sahara jest morzem piasku, Sahel jego brzegiem. Kamienisty, porośnięty niskimi trawami i karłowatymi drzewami korytarz między pustynią na północy i deszczowymi lasami na południu to najbardziej pogrążony w przemocy region na świecie. W ostatnich latach przesiedlono 3,8 mln mieszkańców Sahelu. Wielu ucieka do Europy. Nie są tam mile widziani. Tim Marshall, autor „Potęgi geografii”, umieszcza Sahel na liście 10 regionów, które mogą wpłynąć nieodwracalnie na los naszej planety. „To, co dzieje się w Sahelu, nie zostaje w Sahelu”, ostrzega. Bieda, napięcia etniczne, nieszczelne granice, siejące nienawiść ideologie polityczne i religijne, do tego zmiany klimatyczne, mniej opadów, brak wody pitnej i żywności – problemy mieszkańców Sahelu stają się naszymi problemami. Tak jak ich złoto jest od wieków naszym złotem, a ich praca naszym zyskiem. Kolebka ludzkości Pierwsi Homo sapiens pojawili się 200 tys. lat temu w Afryce. Od 8000 r. p.n.e. ludzie, którzy wywędrowali w kierunku Europy i Azji, uprawiali ziemię, budowali miasta i wsie. Kiedy ok. 2 tys. lat temu handlarze z Bliskiego Wschodu wrócili do kolebki ludzkości po sól, zastali Afrykę rozwijającą się w oderwaniu od krajów euroazjatyckich, nękaną przez ciężki klimat i choroby. Niewolników używano do transportu soli w obrębie Sahelu na długo przed pojawieniem się obcych handlarzy. Ich przybycie sprawiło, że poza kontynent wywieziono setki tysięcy czarnych Afrykanów. Kiedy do wybrzeży Afryki dotarli w XV w. Europejczycy, niepomni klimatu, chorób, braku portów i spławnych rzek, zdołali zamienić jej bogactwa w przekleństwo, a ludziom urządzili piekło. Od VII do XIX w. przez szlaki Sahelu ku wybrzeżom przewieziono co najmniej 10 mln niewolników. Na morzu ginął co 10. Jednym z punktów startowych morskiej podróży była ghańska twierdza Cape Coast, zbudowana przez Portugalczyków w XV w. Na każdy transport oczekiwało w ciasnych piwnicach ponad tysiąc mężczyzn i kobiet. Budynek przechodził z portugalskich w szwedzkie, duńskie, niderlandzkie, w końcu brytyjskie ręce. Oficerowie modlili się w kaplicy położonej bezpośrednio nad więzieniem, które istniało do 1833 r., końca brytyjskiej ery niewolnictwa. Ghana jako pierwszy kraj Afryki wyzwoliła się w 1957 r. spod jarzma Brytyjczyków. Cape Coast odwiedził prezydent Barack Obama. Jego żona, Michelle, jest potomkinią niewolników. W drugiej połowie XIX w. Europejczycy pokroili mapę Afryki na kawałki, niepokrywające się z demografią kontynentu. Na spory etniczne nałożyły się religijne – na długo przedtem karawany przywiozły oprócz licznych towarów nową religię. Islam trafił na Sahel w VIII w. Dzisiaj dżihadyści dyktują warunki w oddalonych od dużych miast zakątkach Sahelu i państw ościennych. Prezydent Macron na zwołanym przez siebie szczycie w 2020 r. ogłosił, że jeśli Unia Europejska nie obejmie Sahelu programem obronnym, regionowi grozi upadek, a Europę czeka kolejna wielka fala migracji. W Wielowymiarowej Zintegrowanej Misji Stabilizacyjnej w Mali, powołanej w 2013 r., zginęło do tej pory ponad 200 żołnierzy sił pokojowych. To obecnie najwyższy współczynnik poległych w misjach ONZ. W 2017 r. kraje Europy Zachodniej, Bank Światowy, Narody Zjednoczone i Afrykański Bank Rozwoju powołały Sojusz na rzecz Sahelu (Sahel Alliance). W 2018 r. przeznaczył on łącznie 6 mld euro na nowe miejsca pracy i rozwój infrastruktury w regionie. 17 krajów afrykańskich planuje też wydać setki miliardów dolarów na walkę ze skutkami zmian klimatycznych. Na granicy Sahelu i Sahary powstaje Wielki Zielony Mur o długości 8 tys. km i szerokości 16 km. Z trudnego w utrzymaniu pasa zieleni projekt przeradza się stopniowo w zazielenianie całego regionu. W drugiej połowie XX w. Sahara rozszerzyła się o 100 km w głąb Sahelu. Susze, wysychanie jezior, rosnąca liczba ludności i wycinanie lasów przyczyniły się do licznych klęsk głodu. Według ONZ 30 mln ludzi w regionie nie ma zapewnionego „bezpieczeństwa żywieniowego”, a 10 mln grozi głód. Afryka ma 1,2 mld ludności. To 1,2 mld ludzkich historii. Dzieci za 25 euro Setsofia Dowokpor trafił do pracy w wieku ośmiu lat.
Tagi:
Afryka, Afryka Północna, Afryka Subsaharyjska, aktywiści, Bank Światowy, Barack Obama, BetweenPicturesProject, bieda, Boko Haram, Burkina Faso, dżihad, Emmanuel Macron, Europa, Francja, Free The Slave, Ghana, globalne ocieplenie, Gwinea Równikowa, imperializm, ISIS, Jakub Sobik, kolonializm, kryzys migracyjny, Mali, Mariusz Śmiejek, Michelle Obama, migranci, Nana Akufo-Addo, napięcia etniczne, Newmont Goldcorp, niewolnictwo, Niger, ONZ, pomoc humanitarna, praca dzieci, praca niewolnicza, prawa człowieka, Sahara, Sahel, Sahel Alliance, Setsofia Dowokpor, Somalia, społeczeństwo, Street Academy, Syria, Tim Marshall, uchodźcy, Western Union, wolontariusze, współczesne niewolnictwo, zmiana klimatu
