Wpisy od Grzegorz Sołtysiak
Oficerowie dyskutują
Nastroje w wojsku w 1981 r. (Meldunki Wojskowej Służby Wewnętrznej) W gorących miesiącach lat 1980-1981 jedną z niewielu instytucji, do której społeczeństwo miało zaufanie i które cieszyło się dużym szacunkiem, było wojsko. Zawsze uchodziło za specyficzną grupę. Wysoce upolitycznioną, a jednocześnie dosyć hermetyczną. Za sprawą gen. Jaruzelskiego, który w 1981 r. został najwyższą osobą w państwie i jednocześnie forsował koncepcję większego zaangażowania wojska w zarządzanie krajem – wojsko nabrało szczególnego znaczenia. Nic więc dziwnego, że stale monitorowano i badano
Rady dla Generała
Co Andrzej Wielowieyski doradzał gen. Jaruzelskiemu Na przełomie czerwca i lipca 1986 r. doszło do X Zjazdu PZPR. Od tego wydarzenia datuje się nowa strategia władz, polegająca na stworzeniu jak najbardziej szerokiego ruchu społecznego popierającego reformy. Najważniejszymi krokami na tej drodze były częściowa amnestia ogłoszona 22 lipca i zapowiedź ministra spraw wewnętrznych, gen. Czesława Kiszczaka, zwolnienia wszystkich więźniów politycznych oraz utworzenie 6 grudnia 1986 r. Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa. Nie stroniono także
Dyplomatyczne podarunki
Co władze polskie ofiarowały w stanie wojennym premierowi Izraela Postawa państw kapitalistycznych po wprowadzeniu stanu wojennego nie była jednoznaczna. Najostrzej zareagowały Stany Zjednoczone, które ogłosiły wstrzymanie wszelkiej pomocy żywnościowej, a 23 grudnia 1981 r. wprowadziły sankcje ekonomiczne. Na początku stycznia 1982 r. pod naciskiem administracji amerykańskiej ministrowie spraw zagranicznych EWG potępili wprowadzenie stanu wojennego i zdecydowali o wstrzymaniu pomocy ekonomicznej i finansowej na czas trwania stanu wojennego. Jednocześnie utrzymano pomoc żywnościową. Podobne sankcje
Spowiedź Generała
Nieznany zapis rozmowy Wojciecha Jaruzelskiego z kardynałem Agostino Casarolim w 1990 r. Prawie dokładnie w pierwszą rocznicę wolnych wyborów i zwycięstwa strony opozycyjnej doszło do spotkania prezydenta Jaruzelskiego z kardynałem Agostino Casarolim – postacią wyjątkową w powojennej historii Polski. Casaroli – sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej – przez wiele lat był współodpowiedzialny za politykę wschodnią Watykanu. Watykański duchowny tak wspominał tę rozmowę: „Z belwederskiego pałacu, gdzie [Jaruzelski] mnie przyjął, zdawał się śledzić uważnym, ale i trochę
Ujawniamy nieznany protokół z pierwszego posiedzenia Biura Politycznego z 13 grudnia 1981 r.
Pierwsze oceny stanu wojennego 20 lat temu, w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r., Rada Państwa wprowadziła stan wojenny. Dla zwykłych obywateli rozpoczął się on o 6 rano przemówieniem I sekretarza KC PZPR i premiera, gen. Wojciecha Jaruzelskiego. W tym czasie byli już internowani przywódcy i doradcy „Solidarności”. Zatrzymano także wielu działaczy partyjnych i państwowych, m.in. Edwarda Gierka i Piotra Jaroszewicza. Władzę przejęła Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego z gen. Jaruzelskim na czele. Poniżej
Endek reformuje PZPR
Nieznany list prof. Macieja Giertycha do sekretarza KC W 1988 r. w PZPR toczyła się dyskusja na temat reformy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Prof. Marian Orzechowski zajmujący się w partii sprawami ideologicznymi zwrócił się do wielu działaczy politycznych z pytaniem o kierunki ewentualnych reform. Jednym z tych, którzy odpowiedzieli na list Orzechowskiego był bezpartyjny działacz katolicki, Maciej Giertych, syn Jędrzeja – czołowego działacza endeckiego. Maciej Giertch do Polski przyjechał dopiero w 1962 r. po studiach na Oksfordzie i pracy naukowej
Skazani na porozumienie
Nieznany apel intelektualistów do Jaruzelskiego, Glempa i Wałęsy W poprzednim numerze „Przeglądu” przypomnieliśmy kulisy spotkania gen. Wojciecha Jaruzelskiego z prymasem Józefem Glempem i Lechem Wałęsą 4 listopada 1981 r. Spotkanie to od początku podzieliło obserwatorów i historyków. Dla jednych było to spotkanie ostatniej szansy, dla innych zasłona dymna przed wprowadzeniem stanu wojennego. Swoistym dopełnieniem jest dokument, który publikujemy poniżej – dziewięć miesięcy po tym historycznym spotkaniu środowisko opozycyjnie nastawionych intelektualistów skierowało do bohaterów tamtej rozmowy
Czy możliwe było porozumienie Partia-Kościół-„Solidarność”
Kulisy spotkania Jaruzelski-Glemp-Wałęsa 20 lat temu, 4 listopada 1981 r., w Warszawie doszło do spotkania trzech najważniejszych osób w państwie: gen. Wojciecha Jaruzelskiego – premiera i I sekretarza KC PZPR, prymasa Józefa Glempa i przewodniczącego NSZZ „Solidarność”, Lecha Wałęsy. Spotkanie odbyło się w tajemnicy, bez udziału osób trzecich. Nie sporządzano żadnych notatek, stenogramu, nie nagrywano spotkania. Generał Jaruzelski tak opisuje to spotkanie: „(…) Prosiłem tylko o jedno: o akceptację dla swego rodzaju »domowej rewolucji politycznej«, jaką
Czego żądali działacze Komitetu Obrony Robotników?
25 lat temu w atmosferze żenujących wieców poparcia dla Edwarda Gierka i Piotra Jaroszewicza, publicznej nagonki na robotników protestujących w Ursusie i Radomiu oraz w proteście przeciwko „ścieżkom zdrowia” i procesom uczestników protestu powstał Komitet Obrony Robotników. Historia KOR-u zaczyna się 17 lipca 1976 r. na korytarzu sądu na Lesznie, podczas pierwszego procesu robotników – wtedy narodziła się idea komitetu. Ojcami pomysłu byli Jacek Kuroń i, choć to dzisiaj wydaje się nieprawdopodobne,
Wyszyński: Kłopotów przysparzać nie będziemy
Zapis rozmowy prymasa z min. Kazimierzem Kąkolem W ostatnich miesiącach, w ramach obchodów stulecia urodzin prymasa Polski, Stefana Wyszyńskiego, ukazało się wiele tekstów i dokumentów dotyczących działalności tego wielkiego Polaka. W większości publikacji autorzy koncentrowali się albo na martyrologicznych epizodach biografii prymasa, związanych z jego internowaniem, albo na konfliktach z władzami komunistycznymi w związku z obchodami milenijnymi, słynnym listem biskupów polskich do niemieckich czy peregrynacją obrazu Matki Boskiej. Stosunkowo niewiele pisze się o działalności i kontaktach Wyszyńskiego
