ZWIERZĘTA Przebiegłe wampiry Żyjące na kontynencie amerykańskim nietoperze wampiry to jedyne ssaki żywiące się wyłącznie krwią. Atakują bydło, konie, niekiedy także ptaki i ludzi. Mają znakomity słuch, ale również – jak wykazały ostatnie badania uczonych niemieckich – zadziwiającą pamięć. Jak pisze fachowy magazyn „BMC Biology”, potrafią zapamiętać i rozpoznać swe ofiary po ich charakterystycznym oddechu. Życie nietoperza wampira nie jest łatwe. Te latające ssaki są często okaleczane lub zabijane przez czujnego żywiciela. Dlatego nietoperze najchętniej wracają do tych ofiar, które wcześniej z powodzeniem „wyssały”. Uznały bowiem je za „nieszkodliwe”, identyfikują zaś te zwierzęta (czy ludzi) właśnie po oddechu. Wniosek jest jasny – wstrzymaj oddech, gdy w pobliżu krążą nietoperze krwiopijcy. Zaczarowane śpiewem Okazuje się, że śpiewem można zdziałać bardzo wiele. Przekonał się o tym zespół niemieckich i brytyjskich etologów. Sprawdzał, jak na samice kanarków hodowlanych oddziałuje śpiew samców. Obserwowano łącznie 45 ptaków. Samiczkom odtwarzano z taśmy ćwierkania, z których jedne, zdaniem badaczy, były seksowne, a drugie mniej efektowne i wyraziste. Naukowcy nie mogli uwierzyć własnym oczom, gdy stwierdzili, że samiczki słuchające bardziej namiętnych pieśni składały większe jajeczka. Co ciekawe, zasłuchane ptasie damy potrafią zmieniać płeć przyszłego potomstwa z żeńskiej na męską. Badacze zastrzegają jednak, że te ostatnie rewelacje są na razie wynikiem obserwacji ptaków w ich naturalnym środowisku i nie znalazły potwierdzenia w warunkach hodowlanych. Stałocieplne dinozaury? Dinozaury prawdopodobnie były stałocieplne, w przeciwieństwie do współczesnych gadów. Do takiego wniosku doszli francuscy naukowcy, którzy przebadali skamieniałe kości dinozaurów, żyjących na terenie obecnej Europy w okresie kredy (od 145 do 65 mln lat temu). Badacze porównali proporcje zawartych w kościach izotopów tlenu (są one różne u zwierząt stało- i zmiennocieplnych). Okazało się, że dinozaury miały temperaturę ciała taką jak współczesne ssaki. Analizy dowiodły też, że żyjące wraz z dinozaurami kredowe żółwie i krokodyle były zmiennocieplne. To odkrycie stawia pod znakiem zapytania hipotezę, że dinozaury wymarły na skutek zmian klimatycznych po uderzeniu meteorytu. Zwierzęta stałocieplne lepiej przystosowują się do zaburzeń klimatycznych niż takie, których temperatura krwi jest zmienna. ARCHEOLOGIA Najstarsze malowidło Na polu na północ od Rzymu odkryto podziemną komorę grobową, a w niej freski pochodzące sprzed 2,7 tys. lat, będące prawdopodobnie najstarszymi dziełami sztuki zachodniej cywilizacji. Malowidła nie są tak stare jak jaskiniowe, niemniej jednak – jak powiedział włoski minister kultury, Francesco Rutelli – oznaczają one początek zachodniej kultury, z której wywodzą się cywilizacje grecka i rzymska. Podziemna komora to grób starożytnego władcy. Poprowadził do niej policję nielegalny poszukiwacz skarbów z Austrii w nadziei na złagodzenie kary. Malowidła sprzed 27 wieków przedstawiają ptaki i lwy. Grobowiec znajduje się w miejscu zburzonego później przez Rzymian etruskiego miasta Weje. W późniejszej kulturze etruskiej lwy były symbolem zaświatów, a ptaki – przejścia w krainę śmierci. ZDROWIE Genetyczny test embrionów Brytyjscy naukowcy opracowali nowy test genetyczny dla rodzin zagrożonych chorobami dziedzicznymi, np. dystrofią mięśni. Test ten obejmuje całe DNA komórki, a nie, jak do tej pory, tylko zagrożone mutacją geny. Metoda ta znacznie zwiększa szanse na zdrowe dziecko w wyniku sztucznego zapłodnienia, wykrywa bowiem prawie 6 tys. chorób dziedzicznych (dotychczasowe testy tylko 200). Nowe testy budzą jednak poważne wątpliwości etyczne. Ich stosowanie zawsze będzie prowadzić do niszczenia znacznej części embrionów, uznanych za potencjalnie zagrożone chorobą. Mózg dojrzewa z wiekiem Należy zrezygnować z tradycyjnego poglądu, że mózg traci swą sprawność wraz z wiekiem. Naukowcy australijscy, którzy przebadali 242 zdrowych mężczyzn i kobiet od nastolatka do starca, doszli do wniosku, że mózg z upływem lat nie degeneruje się, lecz dojrzewa, to znaczy uzyskuje zdolność „spokojnej” pracy i tłumi neurotyczne reakcje. Badania wykazały, że najbardziej neurotyczne są osoby w wieku 12-19 lat, najmniej zaś – od 50. do 79. roku życia. Młodzi ludzie lepiej potrafią rozpoznawać na twarzach strach, ale seniorzy – zadowolenie i szczęście. Zdaniem naukowców z Sydney, ludzie starsi są bardziej zrównoważeni i szczęśliwi, mają też lepsze samopoczucie niż młodzież.
