MEDYCYNA
Wino przeciwko demencji
Umiarkowana konsumpcja alkoholu opóźnia powstawanie demencji. Do takiego zaskakującego wniosku doszli włoscy naukowcy z uniwersytetu w Bari. Przebadali oni 1,4 tys. seniorów w wieku od 64 do 84 lat, z których 12 miało już poważne kłopoty z pamięcią, co uważa się za pierwsze stadium demencji. Analizy wykazały, że mała dawka alkoholu, przeważnie wina (niecały kieliszek dziennie), zmniejsza prawdopodobieństwo pojawienia się demencji aż o 85%. Przyczyny tego fenomenu nie są znane, być może alkohol ma ożywczy wpływ na naczynia krwionośne w mózgu.
Superwoda
Na międzynarodowej konferencji biomedycznej w Monte Carlo zaprezentowano wodę o nadzwyczajnych właściwościach leczniczych. Dzięki zawartym w niej jonom podchlorynowym potrafi zwalczyć groźne dla człowieka drobnoustroje. Wyraźnie skraca leczenie tzw. stopy cukrzycowej – uciążliwego, trudnego do zlikwidowania owrzodzenia (nierzadko kończącego się amputacją). Woda radzi sobie także z metycylinoopornym gronkowcem złocistym. Co najważniejsze, nie niszczy komórek ciała pacjenta, bo działa tylko na komórki pojedynczo, luźno zawieszone w płynnym środowisku. Zanim zwykła woda nabierze swoich cudownych właściwości, musi przejść szereg procesów chemicznych, m.in. filtrowanie przez półprzepuszczalną membranę i elektrolizę.
STUDIA
Magister tańca
15 czerwca w PWST w Krakowie rozpoczną się egzaminy na pierwsze w Polsce studia wyższe o specjalizacji tancerz teatru tańca. Chętni do studiowania w ramach tej specjalizacji będą musieli spełnić te same warunki co kandydaci na studia aktorskie. Dodatkowo jednak będą musieli zaprezentować znajomość możliwie wielu stylów tanecznych – klasycznych i współczesnych. Liczą się poczucie rytmu, wyrazistość ciała i sprawność ruchowa. Grono wykładowców stworzą eksperci z różnych dziedzin artystycznych i teorii, m. in. Hilke Diemer i Louise Frank z Holandii, Katja Schneider, Patricia Stoeckemann i Roman Arndt z Niemiec, Esther Linley i Johannes Randolf z Austrii, a także Janusz Opryński, Agnieszka Jelewska, Jolanta Rybarska, Barbara Sier-Janik i Wojciech Blecharz.
GENETYKA
Pochodzenie superbakterii
Zespół Michaela Mwangi przeanalizował serię sześciu próbek krwi pobranych w ciągu trzech miesięcy od pacjenta, który w końcu umarł z powodu infekcji spowodowanej przez gronkowca złocistego (Staphylococcus aureus). Sprawa jest poważna, bo coraz częstsze występowanie tzw. MRSA, czyli szczepów gronkowca odpornych nawet na najsilniejsze, stosowane tylko w ostateczności antybiotyki, poważnie utrudnia leczenie.
Sekwencjonując DNA bakterii z poszczególnych próbek, naukowcom udało się prześledzić mutacje powstające w ich genomie. Ostatnia wersja bakteryjnego genomu różniła się od początkowej aż 35 mutacjami. Naukowcy powiązali te zmiany z rosnącą odpornością na antybiotyki, m.in. ryfampicynę, oxacylinę i wankomycynę. Poszczególne mutacje pozwalały zwiększyć wytwarzanie białek, dzięki którym bakterie przeżywały kontakt z lekami.
ZWIERZĘTA
Biały jak lew
We francuskim zoo w Jurques przyszły na świat cztery białe lwy. To bardzo ważna informacja, bo ten gatunek lwów jest na wymarciu i występuje tylko w niewoli. Trzy samice i jeden samiec ważą po 1,5 kg. Niestety, tuż po urodzeniu zostały oddzielone od matki, bo ta najwyraźniej nie potrafiła się nimi zająć. Na szczęście cała czwórka jest silna i zdrowa. Na świecie żyje tylko 30 białych lwów. Gatunek ten pochodzi z Afryki Południowej.
ASTRONOMIA
Polacy odkryli kosmicznego giganta
Zespół astronomów kierowany przez dr. hab. Andrzeja Niedzielskiego i prof. Aleksandra Wolszczana odkrył ogromną planetę. Jest pięciokrotnie większa od masy Jowisza. To gazowy olbrzym, który krąży po orbicie wokół gwiazdy HD 17092. Ta ostatnia jest dwa-trzy razy cięższa od Słońca, a jej średnica przekracza słoneczną dziesięciokrotnie. Znajduje się w gwiazdozbiorze Perseusza, w odległości około 300 lat świetlnych. HD 17092 to tzw. czerwony olbrzym, gwiazda znacznie starsza niż nasze Słońce, które znajdzie się na podobnym etapie ewolucji za około 5 mld lat. Najnowsze odkrycie to efekt wspólnych badań Uniwersytetu Stanowego Pensylwanii i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
INTERNET
E-kiosk z muzyką
Ruch zamierza wejść na rynek muzyki cyfrowej. To ciekawe, bo do tej pory spółka zajmowała się przede wszystkim sprzedażą prasy. Pliki z muzyką sprzedawano by przez internet oraz w sieci kiosków Ruch. Będzie można ją wgrać bezpośrednio na odtwarzacz plików multimedialnych. Jednak na pierwsze e-kioski trzeba będzie poczekać przynajmniej kilka miesięcy. Pytanie także, czy sprzedawane będą pliki MP3, a może pliki z zabezpieczeniami DRM?
ARCHEOLOGIA
Średniowieczne ruiny w Etiopii
Pozostałości trzech muzułmańskich miast z okresu średniowiecza odkryto niedawno w północnej Etiopii. Asberi, Masal i Nora znajdują się na skarpie doliny Rift, części Wielkiego Rowu Wschodniego w Etiopii. W każdym z tych miejsc archeolodzy odnaleźli pozostałości domów mieszkalnych, meczetów i otaczających całość murów zewnętrznych. Niektóre budowle miały pierwotnie wiele metrów wysokości. Znalezisko pochodzi najprawdopodobniej z okresu od XIV w. do początków XV w., z czasów rozkwitu na tym terenie sułtanatu Ifat.
TECHNOLOGIE
Telefon z Everestu
Brytyjski himalaista Rod Barber postanowił zadzwonić z najwyższego szczytu świata. Gdy wspiął się już na Everest (8848 m), wyjął telefon komórkowy Motoroli i zadzwonił w dwa miejsca. Najpierw do swojego sponsora, a zaraz potem – do żony i dzieci. Himalaista nie miał za dużo czasu na rozmowę. Żeby mówić, musiał zdjąć maskę tlenową. Walczył też z porywistym wiatrem i temperaturą minus 30 st. C. Baterie zasilające aparat miał przymocowane do ciała, by znajdowały się w cieple i zachowały odpowiednią moc. A połączenia były możliwe dzięki nowej chińskiej stacji przekaźnikowej, obejmującej swym zasięgiem północny obszar góry.
KLIMATOLOGIA
Warszawa jak Ateny
Naukowcy z Międzynarodowego Centrum Badań nad Środowiskiem i Rozwojem (CIRED) obliczyli, jakie następstwa dla Europy będzie miał wzrost średnich temperatur o 3 stopnie (według prognoz, ma on nastąpić do 2071 r.). Przy takim rozwoju sytuacji Sztokholm będzie miał klimat obecnego Berlina, Paryż – Rzymu, a Berlin – Półwyspu Gargano w południowych Włoszech. W Warszawie panować będą temperatury jak w Atenach, a w Madrycie – jak na algierskiej pustyni. Stéphane Hallegate z CIRED uważa, że budynki i infrastruktura powinny zostać przystosowane do cieplejszego klimatu. Europejscy architekci i planiści powinni pojechać na południe i zobaczyć, jak tam radzą sobie z upałem.
JĘZYKI OBCE
Konwersacje na wakacje
Udane wakacje zależą również od umiejętności dogadania się. Czasu zostało już niewiele, ale audio kursy przygotowane przez Wydawnictwo Edgard specjalnie z myślą o turystach nadają się do słuchania w najróżniejszych okolicznościach: w domu, w drodze do pracy czy szkoły i w podróży. Materiał dla początkujących i średnio zaawansowanych obejmuje typowe sytuacje: pytanie o drogę, zamawianie dań, kupowanie biletu, rezerwowanie noclegu, odprawę bagażową, a na wszelki wypadek wizytę u lekarza i na policji. Kursy uczą słownictwa o tematyce wakacyjnej, a przede wszystkim doskonalą rozumienie ze słuchu. I oby tylko pogoda dopisała!
Angielski Na wakacje, Hiszpański Na wakacje, Włoski Na wakacje, Francuski Na wakacje. Rozmówki, słówka i zwroty niezbędne w podróży, Wydawnictwo Edgard – www.jezykiobce.pl
FIZJOLOGIA
Dzięki ćwiczeniom fizycznym tkanka mięśniowa staje się młodsza. Zagadnienie to badali kanadyjscy naukowcy z McMaster University Medical Center w Hamilton. Okazuje się, że zwłaszcza wytrzymałościowy trening odmładza tkankę mięśniową u zdrowych osób w starszym wieku. Lekarze pobrali próbki mięśni uda od 25 kobiet i mężczyzn w wieku powyżej 65 lat. Wszyscy uczestniczyli w treningach dwa razy w tygodniu przez pół roku. Próbki porównano z mięśniami znacznie młodszych osób. Zwykle u osób starszych gorzej funkcjonują mitochondria, czyli centrale energetyczne komórek. Jednak ćwiczenia są w stanie odwrócić proces pogarszania się ich funkcji. O ile przed ćwiczeniami były o 59% słabsze niż u 20-latków, to po nich tylko o 38%.
ZWIERZĘTA
Narzecza delfinów
Delfiny posługują się różnymi dialektami w zależności od miejsca, gdzie żyją – twierdzą brytyjscy naukowcy. Ronan Hickey z Uniwersytetu Walijskiego w Bangor analizował dźwięki wydawane przez prawie 2 tys. delfinów. Okazało się, że ssaki żyjące u wybrzeży Walii gwiżdżą, szczekają i mruczą nieco inaczej niż te zamieszkujące wody opływające zachodnią Irlandię. Do podobnych wniosków doszli amerykańscy uczeni z uniwersytetu w Oregonie, którzy podsłuchiwali płetwale błękitne. Przemieszczają się one po wszystkich oceanach i mogą się usłyszeć nawet z odległości 800 km. Nie wiadomo jednak, czy się zrozumieją, gdyż wydawane przez nie dźwięki bardzo się różnią.
Kolumny opracowali: Paulina Nowosielska, Krzysztof Kęciek, Aleksandra Pańko i Joanna Wielgat
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy