Eureka

Eureka

ZWIERZĘTA
Zagrożone foki
Zmiany klimatyczne mogą oznaczać zgubę dla bałtyckich fok obrączkowanych. Takie ostrzeżenie wydał międzynarodowy zespół ekspertów podczas konferencji klimatycznej w Göteborgu. Na skutek wzrostu temperatur lody topnieją na Bałtyku coraz wcześniej. Foki obrączkowane, w odróżnieniu od innych fok, wychowują zaś swoje młode wyłącznie na polach i krach lodowych. Foczki mogą przeżyć, jeśli pokrywa lodowa utrzyma się przez co najmniej dwa miesiące. Foka obrączkowana zamieszkuje we wschodnich regionach Bałtyku, głównie w Zatokach Botnickiej i Fińskiej. Na początku XX w. w Bałtyku żyło 180 tys. fok obrączkowanych. Obecnie zostało ich najwyżej 5,5 tys., być może tylko 3 tys.

ZDROWIE
Skuteczna szczepionka na raka
Czy istnieje skuteczna szczepionka na raka? W przypadku nowotworu szyjki macicy – tak. Badanie Future II (współpracowali przy nim naukowcy w ramach międzynarodowego komitetu nadzorującego badania, z Polski – prof. Sławomir Majewski z Instytutu Dermatologii i Wenerologii AM w Warszawie) przeprowadzono w 90 ośrodkach w Brazylii, Kolumbii, Danii, Meksyku, Norwegii, Peru, Polsce, Singapurze, Szwecji, Wielkiej Brytanii i w Stanach Zjednoczonych. Objęło ono 12.167 kobiet, z których 6082 otrzymało szczepionkę, a 6075 – placebo. Badanie miało za zadanie ocenić częstość występowania zmian przedrakowych szyjki macicy i nieinwazyjnych raków szyjki macicy, związanych z infekcją wirusem HPV, w tym AIS (odmiana raka szyjki macicy). Okazało się, że szczepionka ma ogromną skuteczność, dochodzącą nawet do 100%. Naukowcy uważają, że w przypadku jej globalnego zastosowania zapadalność na inwazyjnego raka szyjki macicy obniżyłaby się o ponad 90%. Ponadto szczepionka może istotnie zmniejszyć występowanie tzw. brodawek płciowych (wywołanych także przez HPV) w obrębie narządów płciowych, które nie tylko niekorzystnie wpływają na aktywność seksualną, ale również zmniejszają szanse posiadania zdrowego potomstwa.

TECHNOLOGIE
Paliwo ze złomowiska
Amerykańska firma Changing World Technologies (CWT), wspierana finansowo przez koncerny samochodowe Ford i General Motors, zamierza przerabiać części złomowanych aut na ropę naftową i gaz ziemny. Chodzi przede wszystkim o siedzenia samochodowe oraz części z gumy i pianki. Inżynierowie CTW opracowali technologię, dzięki której pod wysokim ciśnieniem resztki pojazdów rozkładane są na krótsze łańcuchy węglowodorów ropy naftowej i gazu ziemnego. Dotychczas w podobny sposób firma CTW przerabiała na paliwo odpady z rzeźni. Przedsiębiorstwo liczy na zyski także w Europie. Zgodnie z przepisami UE, od 2015 r. 95% złomowanego auta powinno podlegać recyklingowi.

INTERNET
Co czwarty Polak ma swój e-mail
Co czwarty Polak posiada adres poczty elektronicznej. 35% korzystających z e-maila mieszka w dużych miastach. W małych miejscowościach jest ich już tylko 23%, a na wsi jedynie 14%. Najwięcej zwolenników tej formy komunikacji jest wśród osób między 13. a 29. rokiem życia – adresy mailowe ma ponad połowa z nich – to wyniki badania firmy Estymator w ramach projektu EstyMedia. Z wiekiem liczba użytkowników poczty internetowej wyraźnie się zmniejsza. Wśród osób w wieku 30-39 lat to 27%, 40-49 lat – 20%, 50-59 to 10%, w grupie 60-69 lat – 5%, a wśród najstarszych Polaków (70-80 lat) – jedynie 2%. Posiadanie e-maila jest również uwarunkowane dochodami. W gospodarstwach domowych, gdzie zarobki przekraczają miesięcznie 4 tys. zł, aż 64% osób ma taki adres. Tam, gdzie pensja jest niższa niż 1 tys. zł, odsetek użytkowników wynosi jedynie 8%.

ZWIERZĘTA
Więcej orłów bielików
Ornitolodzy z Uniwersytetu Łódzkiego zakończyli właśnie liczenie orłów bielików w rejonie województwa łódzkiego. Okazało się, że żyją tam 24 orły bieliki, o dwa więcej niż w ubiegłym roku.
Najstarszy z odnotowanych osobników przyleciał do Polski z Łotwy i ma już 17 lat. Naukowcy są zadowoleni, bo z każdym rokiem przybywa tych ptaków w całej Polsce. Para, która przyleciała w tym roku, zagnieździła się w pobliżu Radomska. Najprawdopodobniej doczeka się przynajmniej dwóch piskląt. Młode, gdy dorosną, odlatują na tereny odległe o dziesiątki kilometrów od rodzinnego gniazda.

TECHNOLOGIE
Portugalia energetycznym potentatem?

W Portugalii, w prowincji Alentejo, około 200 km na południe od Lizbony, rozpoczęto budowę największej na świecie elektrowni słonecznej. To wkład tego kraju w redukcję gazów cieplarnianych. Pomysłodawcami przedsięwzięcia są portugalska spółka Catavento i firma Powerlight, specjaliści z zakresu poszukiwania źródeł energii odnawialnej. Na powierzchni 60 ha 52 tys. ogniw fotowoltaicznych wyłapie każdy promień słońca. A na brak światła w prowincji Alentejo narzekać nie można, bo region ten słynie z dobrej pogody. Specjalne panele będą się poruszać cały czas w zależności od kierunku słońca. Co ciekawe, będą uniesione 2 m nad trawiastym gruntem, a o jakość trawy i stałe jej przycinanie zadbają owce! – Stopniowa rezygnacja z tradycyjnych, ropopochodnych produktów nie tylko oczyści środowisko, lecz także uczyni z Portugalii bardziej niezależne państwo – przekonuje Dal Maso z firmy Catavento. Już wiadomo, że elektrownia zapewni dopływ prądu do blisko 8 tys. gospodarstw domowych. Zredukuje też emisję dwutlenku węgla o 30 ton rocznie. Ma ruszyć w styczniu.

 

Wydanie: 2006, 25/2006

Kategorie: Nauka

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy