Za i przeciw
Wszelkie informacje o podwyższeniu pensji minimalnej lub wprowadzeniu minimalnego wynagrodzenia za godzinę pracy powodują zgrzytanie zębów większości pracodawców i ekonomistów o orientacji neoliberalnej. Argumentują oni, że wysoka płaca minimalna wpłynie na wzrost bezrobocia, bo właściciele firm nie będą chcieli przyjmować nowych pracowników. W zamian zatrudnią ich na czarno i powiększą szarą strefę. Wzrost płacy minimalnej miałby również spowodować spadek konkurencyjności przedsiębiorstw.
– Z badań wiemy, że kiedy płaca minimalna przekracza 40-45% średniego wynagrodzenia, w małych firmach zaczyna się presja na wzrost wydajności pracy i zwalnianie pracowników – przekonuje Jeremi Mordasewicz z Lewiatana. Marcin Nowacki ze Związku Przedsiębiorców i Pracodawców dodaje: – Wysokość płacy minimalnej jest problemem w małych miejscowościach, na wsiach, szczególnie dla osób, które wchodzą na rynek pracy. Takie osoby muszą podejmować pracę w innych formach niż etat Często podejmują pracę w szarej strefie. To jest konsekwencja podnoszenia płacy minimalnej.
W obronie wysokiej pensji minimalnej występują przede wszystkim związki zawodowe. Związkowcy tłumaczą, że takie rozwiązanie wpływa na ograniczenie wyzysku pracowników oraz ich ubóstwa. Dodają, że wysoka pensja minimalna sprzyja wzrostowi gospodarczemu. Działa tu prosty mechanizm: mamy więcej pieniędzy, więc więcej konsumujemy. Wyższa płaca minimalna przyczynia się również do wzrostu innowacyjności. Przedsiębiorcy nie mogą już konkurować niski płacami, dlatego muszą czymś się wyróżnić.
Kto ile zarabia?
Polscy pracownicy czują, że należy im się więcej. Tym bardziej że – na co wskazują badania – regularnie wzrasta wydajność naszej pracy. – Płaca minimalna w Polsce, ale i generalnie wynagrodzenia rosły od czasu transformacji gospodarczej zdecydowanie wolniej niż wydajność pracy – tłumaczył na antenie Polskiego Radia Kamil Maliszewski, analityk Domu Maklerskiego mBanku. Także ekonomista prof. Witold Orłowski wskazuje, że nieuchronnie kończy się w Polsce czas wzrostu opartego na niskich płacach. I chociaż jego zdaniem pensji nie można znacznie podnieść z dnia na dzień, to 10-procentowa podwyżka jest mozliwa.
W dyskusji o płacach coraz częściej pojawia się wątek rozwarstwienia dochodowego. Artur Satora, rzecznik prasowy GUS, potwierdza, że pensje osób zarabiających najwięcej rosną szybciej niż tych pracowników, którzy zarabiają mniej. – Ponad 10 908 zł zarabia 2,8% pracujących – dodaje. To oni podbijają wartość średniej pensji w Polsce, która w I kw. 2015 r. wynosiła 4055 zł. W 2013 r. portal Biztok donosił, że statystyczny szef spółki z WIG20 zarabia miesięcznie 180 tys. zł. W ciągu dwóch lat te stawki nie spadły radykalnie.
Podwyższenie płacy minimalnej lub wprowadzenie wysokiej stawki godzinowej w skali całego kraju nie musi być jedynym rozwiązaniem płacowych problemów. W słynącej z wysokich zarobków Skandynawii nie ustanawia się płacy minimalnej dla całej gospodarki. Pensje negocjuje się w obrębie poszczególnych branż i sektorów, by ostatecznie zapisać je w umowach zbiorowych. To rozwiązanie wymaga jednak silnych związków zawodowych (w Polsce, według GUS, do związków należało w 2014 r. zaledwie 11% pracujących) i dobrej woli pracodawców.
Nastroje społeczne i zapowiedzi polityków wskazują, że podwyżka płac Polaków jest nieunikniona. Z tą myślą muszą też w końcu się pogodzić pracodawcy. Społeczeństwo, które przez 25 lat zaciskało pasa w imię budowania gospodarki rynkowej, zasłużyło na chwilę oddechu.
Foto: EastNews
Uregulowanie płacy/stawki minimalnej w innych krajach
NIEMCY – Od 2015 r. obowiązuje określone przepisami prawa federalnego minimalne wynagrodzenie za pracę. Przewidziana stawka godzinowa nie może być niższa niż 8,5 euro.
WIELKA BRYTANIA – Minimalne wynagrodzenie przysługuje wszystkim osobom, które ukończyły 16. rok życia i są zatrudnione na terenie Zjednoczonego Królestwa. Nie dotyczy to tylko pracujących na pełny etat (full-time). Minimalna stawka należy się także osobom, które: pracują na niepełny etat (part-time), pracują dorywczo lub sezonowo (nawet jeśli są zatrudnione na jeden dzień), są zatrudniane przez agencje pośrednictwa pracy, pracują zdalnie bądź są wynagradzane za konkretne dzieło, odbywają staż (poza stażem z urzędu pracy) lub pracują na okresie próbnym, są zatrudnione w rolnictwie, pracują w służbie morskiej.
FRANCJA, IRLANDIA – Godzinowa stawka minimalna ustanawiana przez rząd.
DANIA – Minimalne wynagrodzenia ustalane są w ramach układów zbiorowych pomiędzy związkami zawodowymi a pracodawcami w poszczególnych sektorach gospodarki. Wynagrodzenia minimalne mogą się różnić w zależności od sektora.
SZWECJA – Wynagrodzenia minimalne ustala się w ramach układów zbiorowych i są one różne w poszczególnych sektorach gospodarki. Ze względu na powszechność układów zbiorowych nie ma regulacji na poziomie krajowym.
WŁOCHY – Stawki minimalne są ustalane w ramach układów zbiorowych.
Propozycje rządowe i partyjne
Rząd – od 2016 r. pensja minimalna 1850 zł
PO – minimalna stawka godzinowa 12 zł
PiS – minimalna stawka godzinowa 12 zł; płaca minimalna nie niższa niż 50% średniej płacy w gospodarce narodowej
Zjednoczona Lewica – minimalna stawka godzinowa 15 zł; pensja minimalna 2,5 tys. zł
Strony: 1 2
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy