Nastroje w wojsku w 1981 r. (Meldunki Wojskowej Służby Wewnętrznej) W gorących miesiącach lat 1980-1981 jedną z niewielu instytucji, do której społeczeństwo miało zaufanie i które cieszyło się dużym szacunkiem, było wojsko. Zawsze uchodziło za specyficzną grupę. Wysoce upolitycznioną, a jednocześnie dosyć hermetyczną. Za sprawą gen. Jaruzelskiego, który w 1981 r. został najwyższą osobą w państwie i jednocześnie forsował koncepcję większego zaangażowania wojska w zarządzanie krajem – wojsko nabrało szczególnego znaczenia. Nic więc dziwnego, że stale monitorowano i badano nastroje w wojsku. Niżej przedstawiamy wybór najciekawszych meldunków Wojskowej Służby Wewnętrznej z okresu od lutego do kwietnia 1981 r. 28 lutego 1981 W kraju pogłębiają się niekorzystne nastroje społeczeństwa na tle trudności rynkowych. Informowano o coraz dokuczliwszych brakach podstawowych produktów żywnościowych oraz artykułów przemysłowych codziennego użytku. Kadra zawodowa z oburzeniem wypowiadała się o rosnącej spekulacji na bazarach i targowiskach. Np. na bazarze Różyckiego w Warszawie za 1 kg cukru żąda się 100 zł. Liczne są głosy domagające się ukrócenia takich praktyk oraz ostrych sankcji wobec spekulantów. W niektórych regionach kraju (głównie na Wybrzeżu) nasilają się żądania pociągnięcia E. Gierka i P. Jaroszewicza do odpowiedzialności karnej za doprowadzenie gospodarki narodowej do obecnego stanu. Ponadto w Kłodzku rozkolportowano plakaty zawierające hasło: „Nie chcemy Piotra Jaroszewicza w naszych szeregach – bezpartyjni”. Zarządy Polityczne sygnalizują o negatywnych nastrojach kadry zawodowej – zwłaszcza członków partii – na tle działań zamierzających wprowadzać symbole religijne do obiektów państwowych. Kadra garnizonu Elbląg sygnalizuje, że kościół św. Mikołaja w tym mieście urasta do rangi ośrodka życia kulturalnego, w kościele tym odbywają się imprezy organizowane pod patronatem Elbląskiego Towarzystwa Kulturalnego. Aparat Kwatermistrzowski sygnalizuje rosnące trudności w prawidłowym zabezpieczeniu wyżywienia żołnierzy. Zdarzają się przypadki ograniczania (np. Nisko) lub odmowy sprzedaży (np. GS Nowy Dwór Mazowiecki – dla jednostki garnizonu Pomiechówek) artykułów spożywczych. 8 marca 1981 Dyskusje i komentarze kadry dotyczyły przede wszystkim obrad Sejmu PRL, możliwości opanowania kryzysowej sytuacji w Polsce oraz rozliczenia osób skompromitowanych. Przeważająca część kadry w dalszym ciągu uważa, że transmitowanie przez środki masowego przekazu prawie całego posiedzenia Sejmu spotkało się z powszechną aprobatą. Stwierdzono, iż „jawność obrad Sejmu powoduje, że posłowie stają się faktycznymi reprezentantami swoich wyborców, a przedstawiciele rządu zmuszani są do rzetelnych odpowiedzi na poselskie interpelacje”, „wreszcie każdy Polak może zobaczyć, jak wygląda praca w tym organie władzy. Posłowie zaś mają możliwość spojrzeć prosto w oczy wyborcom”. Zanotowano też opinie, iż „odpowiedzi niektórych ministrów na zgłoszone interpelacje były nie na temat oraz nie określały sposobu rozwiązywania problemów, a niektórzy kierownicy resortów wykazali niepełną znajomość problemów występując na forum Sejmu”. W środowiskach wojskowych nadal powszechnie wyrażane jest przekonanie, że „gen. Jaruzelski jako premier wyprowadzi kraj z kryzysu”. Z odnotowanych opinii wynika, iż w tym celu rząd powinien przyspieszyć konkretną realizację reformy gospodarczej, podjąć skuteczniejszą walkę z marnotrawstwem oraz zredukować do niezbędnego minimum wydatki państwowe. W licznych wypowiedziach kadra stwierdza, że bez pełnego rozliczenia skompromitowanych osób trudno będzie opanować istniejący w naszym kraju kryzys społeczny. Wśród żołnierzy zawodowych i pracowników cywilnych instytucji centralnych MON nadal wyrażany jest pogląd, że „osoby odpowiedzialne za doprowadzenie naszego kraju do istniejącej sytuacji winny ponieść odpowiedzialność karną, gdyż zdjęcie z funkcji partyjnych jest niewystarczające”. W garnizonie Rzeszów zanotowano wypowiedzi, iż skompromitowani działacze partyjni powoływani są na stanowiska zapewniające im nawet wyższą stopę życiową. Rozpowszechniana jest pogłoska, jakoby były I sekretarz KW PZPR w Rzeszowie, tow. Leon Kotarba, został wyznaczony na konsula PRL w Kijowie, a były I sekretarz KW PZPR w Katowicach, Zdzisław Grudzień, ma być mianowany ambasadorem naszego kraju w Mongolii. Natomiast kadra garnizonu Przemyśl jako przykład „karuzeli stanowisk” podaje osobę Zdzisława Cichockiego, który po odwołaniu ze stanowiska wojewody przemyskiego został wyznaczony na dyrektora Banku PKO w tym mieście. Komunikat PAP o skierowaniu do sądu przez Prokuraturę Generalną aktu oskarżenia przeciwko kierownictwu KPN w dalszym ciągu z ożywieniem dyskutowany jest przez żołnierzy zawodowych. Kadra
Tagi:
Grzegorz Sołtysiak
