W 42. numerze „Przeglądu” polecamy

Autor: Przegląd | 17 października, 2016

HISTORIA
Brunatny Bayern
Niepozorny kącik w stadionowym muzeum poświęcony jest także historii Bayernu Monachium w mrocznych latach 1933-1945. Widnieje nad nim czerwony napis „Gorzkie lata, trudne czasy”. Natomiast pod nim pyszni się krótki tekst: „Podczas gdy inne niemieckie kluby szybko szukały punktów zaczepienia w systemie nazistowskim, Bayern jako jedyny się temu sprzeciwił”. Niemiecki historyk Markwart Herzog mówi bez ogródek: – To kłamstwo. Według niego gruntowne kwerendy w archiwach sądowych nie pozostawiają złudzeń: gigant z Monachium wybiela swoją rolę w narodowym socjalizmie. – Bayern nie odbiegał od nazistowskich wytycznych, przeciwnie, w sporządzaniu antysemickich paragrafów zarząd klubu był niekiedy szybszy od führera – przekonuje. Zdaniem historyka odnalezione protokoły z zebrań dowodzą niezbicie, że Bayern z zapałem przeprowadzał aryzację swoich członków.

OPINIE
Gimnazjalne być albo nie być
Przed ponad 15 laty, kiedy działająca z niezwykłym rozmachem ekipa Jerzego Buzka wśród kilku reform, które miały zbawiennie odmienić nasz kraj, wprowadziła reformę szkolnictwa, przestrzegałem przed powołaniem do życia gimnazjów. Czy się myliłem? Czas przyniósł w całej rozciągłości potwierdzenie moich przewidywań. Każdy, kto w miarę obiektywnie przygląda się naszemu szkolnictwu i ocenia jego najnowsze dzieje, nie ma wątpliwości. Gimnazja mają w ocenie większości Polaków jak najgorszą opinię. Utworzenie gimnazjów rozpoczęło w naszym kraju intensywny proces różnicowania się szkół pod względem ich jakości. W Polsce powstały silne grupy interesu, dla których gimnazja to żyła złota lub co najmniej deska ratunku. W samej Warszawie istnieje 80 gimnazjów niepublicznych, przynoszących ich właścicielom niemałe zyski – pisze prof. Heliodor Muszyński.

Pamiętajmy, żeby nie wróciło
Najwspanialszy film – a takim jest „Wołyń” – to jednak nie rzeczywistość. W kinie w najdrastyczniejszych momentach można zamknąć oczy, w chwilach grozy złapać za rękę sąsiada, można odwrócić wzrok od ekranu, zobaczyć widownię i uświadomić sobie, że to tylko kino, a to, co na ekranie, tak naprawdę nas nie dotyczy. Ale ten film nie pozwala widzowi odgrodzić się od ekranowego obrazu. Jest zbyt prawdziwy. „Wołyń” to film nadziei. Trafi do ludzi, którzy o ludobójstwie dokonanym przez nacjonalistów ukraińskich nie wiedzieli prawie nic. Tego czasu, który pokazał film, już nie ma, ale wciąż żywe są na Ukrainie hasła mogące prowadzić do powtórki tamtych wydarzeń. Nacjonalizm ukraiński ma się dobrze i powinniśmy to dostrzec jako realną groźbę – pisze Maria Berny, świadek tragedii.

ZDROWIE
Aktywność odmładza
Menopauza to nie koniec świata. Jeżeli podejdziemy do niej konstruktywnie i potraktujemy jak nowy, ciekawy etap życia. Pomoże nam w tym filozofia medycyny przeciwstarzeniowej, która koncentruje się nie na leczeniu, lecz na profilaktyce, ucząc kobiety prozdrowotnych zachowań i pozytywnego myślenia. Jednak dolegliwościom, które pojawiają się wraz z menopauzą, zaprzeczyć się nie da. Co robić, kiedy zaczynają oblewać nas poty, mamy uderzenia gorąca, serce wali jak młotem, dopadają lęki, bezsenność i depresja? A w dodatku spada poczucie własnej wartości, bo z każdą zmarszczką czujemy się mniej atrakcyjne? Brak estrogenów prowadzi do schorzeń układu krążenia oraz nadciśnienia tętniczego. Północnoamerykańskie Towarzystwo Menopauzy stwierdziło, że nie ma ograniczeń wiekowych do stosowania terapii hormonalnej.

FELIETONY I KOMENTARZE
Jerzy Domański: Obywatel Wajda
Bronisław Łagowski: Muzealnictwo zaangażowane
Tomasz Jastrun: Człowiek ze sztuki
Ludwik Stomma: Jan bez Ziemi