„Tarcza antyrakietowa” w oczach opinii publicznej Od wielu miesięcy wiemy, że czeska opinia publiczna jest przeciwna instalacji na terenie republiki elementów „tarczy antyrakietowej”. Ponad 70% Czechów w badaniach opinii publicznej wyraża taki właśnie pogląd. Dyskusja na temat udziału Czech w projekcie amerykańskim jest u naszych południowych sąsiadów burzliwa i emocjonalna. Publikowane wyniki sondaży pokazują, że stosunek Polaków do instalacji w naszym kraju „tarczy antyrakietowej” są niemal identyczne jak w Czechach. Skąd ta zbieżność postaw Czechów i Polaków? Kontekst sytuacyjny, w którym prowadzone były tego typu sondaże w obu krajach, jest przecież odmienny. W Polsce tak naprawdę nie toczy się tak emocjonalna, pełna sporów i polemik debata. Nie odnotowujemy szczególnej aktywności politycznej i medialnej ruchów obywatelskich przeciwnych temu projektowi. Leniwie i przy braku konkretnych argumentów i rozbieżności prawie nie toczy się spór między głównymi siłami naszej sceny politycznej. Pojawiają się głosy krytyczne ekspertów, jak choćby byłego ministra Radka Sikorskiego czy prof. Romana Kuźniara. Nie ma jednak takiej temperatury debaty jak nad Wełtawą. Najwięcej emocji w publicznej dyskusji na temat „tarczy” wywołują reakcje rosyjskie. Z pewną satysfakcją politycy obozu rządzącego oraz sprzyjający im komentatorzy odnotowywali wszelkie głosy sprzeciwu płynące z Moskwy, tak jakby sprawa w pierwszej kolejności dotyczyła właśnie relacji z Rosją. Najwięcej emocji wzbudziły niedawne propozycje prezydenta Putina, których istotą było nie tylko techniczne wykorzystanie istniejących w Azerbejdżanie rosyjskich instalacji radarowych, lecz przede wszystkim partnerstwo Rosji w amerykańskim projekcie. Ta propozycja wywołała takie reakcje w Polsce, jakby niemal była wymierzona w nasze żywotne interesy. Obraz, jaki wyłania się z tych informacji, jakimi raczona jest opinia publiczna, nie jest czytelny. Trudno także zauważyć, by istniała jakakolwiek koncepcja programu informacyjnego, który przybliżyłby społeczeństwu istotę projektu. Pod tym względem w Czechach dzieje się znaczne więcej, a jednak postawy obu społeczeństw są bardzo podobne. Na podstawie publikowanych badań opinii publicznej wiemy, że około 70% Polaków jest sceptycznych w stosunku do projektu instalacji w naszym kraju „tarczy antyrakietowej”. Jaki jest kontekst tak wyrażanych opinii? Czy interesujemy się tą problematyką? Czy czujemy się poinformowani? Odpowiedzi na tego typu pytania mają zasadnicze znaczenie. Tylko osadzając w szerszym kontekście stosunek obywateli do projektu, będziemy w stanie ocenić wyrażane w sondażach opinie. Obecny stan debaty i emocji zachęcił nas do przeprowadzenia badania opinii publicznej, w którym chcieliśmy uzyskać ilustrację tych kontekstów społecznych, politycznych i medialnych, w których kształtują się postawy obywateli w sprawie takiej jak projekt „tarczy antyrakietowej”. Takie właśnie badanie, na 1014-osobowej próbie przeprowadził INSTYTUT BADAŃ SPOŁECZNYCH I MIĘDZYNARODOWYCH Fundacji im. Kazimierza Kelles-Krauza we współpracy z ośrodkiem badania rynku i opinii publicznej MARECO POLSKA. Ponieważ takie decyzje jak właśnie instalacja w Polsce „tarczy antyrakietowej” należą bez wątpienia do sfery bezpieczeństwa narodowego warto wiedzieć, jaki jest poziom zaufania obywateli do polityki bezpieczeństwa realizowanej przez rządzących. Jest to jeden z tych istotnych kontekstów, w których kształtuje się stosunek obywateli do konkretnych inicjatyw i projektów. Materiał empiryczny, jaki uzyskaliśmy, jest bardzo interesujący. Czy uważa Pan/i, że rządzący dobrze działają na rzecz zapewnienia Polsce bezpieczeństwa zewnętrznego? Zdecydowanie nie……………………………………17,9% raczej nie………………………………………………..21,4% raczej tak…………………………………………………14,1% zdecydowanie tak………………………………………3,5% trudno powiedzieć…………………………………….24,8% brak odpowiedzi……………………………………….18,3% Aż 39,3% ankietowanych uważa, że rządzący źle działają na rzecz bezpieczeństwa Polski. Przeciwny pogląd wyraża 28,3% respondentów. Jeśli więc obraz akceptacji dla polskiej polityki zagranicznej, jaki wyłania się z tych danych, jest prawdziwy, to uzyskujemy tym samym odpowiedź na pytanie, dlaczego opinia publiczna jest przeciwna projektowi instalacji w Polsce „tarczy antyrakietowej”. Jest ona przeciwna, ponieważ nie wierzy w to, że rząd dobrze dba o nasze interesy. Z tego punktu widzenia warto dokonać analizy, czy istnieją istotne różnice postaw w odpowiedzi na to pytanie w zależności od sympatii politycznych. Zagłębiając się w lekturę poniżej zaprezentowanych danych, podkreślić należy, że aż 57,4% badanych nie zamierza poprzeć żadnej formacji politycznej ani brać udziału w wyborach. Czy uważa Pan/i, że rządzący dobrze działają na rzecz zapewnienia Polsce bezpieczeństwa zewnętrznego? Elektorat Platformy Obywatelskiej zdecydowanie nie………………………………….25,2% raczej nie……………………………………………..26,7%
Tagi:
Sławomir Wiatr
