Urlop wypoczynkowy ma trwać 26 dni, niezależnie od stażu pracownika
15 września 2016 r. prezes Rady Ministrów powołał na 18-miesięczną kadencję członków nowej Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Pracy. Jej celem jest wypracowanie projektów kodeksów indywidualnego i zbiorowego prawa pracy. Poprzedni Kodeks pracy został bowiem uchwalony 44 lata temu. W skład komisji wchodzi 14 osób – sześciu członków zostało wskazanych przez ministra rodziny, pracy i polityki społecznej, trzech reprezentuje organizacje związkowe, a czterech – organizacje pracodawców. Przewodniczącym jest prof. Marcin Zieleniecki, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, a wiceprzewodniczącymi adwokat dr Liwiusz Laska wskazany przez organizacje związkowe oraz dr hab. Monika Gładoch reprezentująca organizacje pracodawców.
Komisja dokonała przeglądu prac swojej poprzedniczki, działającej w latach 2002-2006. Okazało się, że przygotowane przez tamten zespół niezależnych ekspertów projekty nie tworzą spójnego systemu prawa pracy. Komisja zdecydowała więc, że punktem wyjścia jej prac będą obowiązujące dziś przepisy.
Celem komisji jest uczytelnienie i unowocześnienie dotychczasowych przepisów Kodeksu pracy. Każdy zapis poddawany jest też analizie pod kątem zgodności z prawem unijnym i konwencjami Międzynarodowej Organizacji Pracy.
Ostateczne wyniki prac mają być znane za dwa miesiące, jednak już dziś można powiedzieć o kilku ciekawych rozwiązaniach.
Jednolity wymiar urlopu
W przypadku urlopów wypoczynkowych przyjęto jeden wymiar urlopu w wysokości 26 dni, rezygnując z dotychczasowego podziału uzależnionego od stażu. W trakcie prac rozważano skrócenie urlopu (propozycja przedstawiciela pracodawców), jego wydłużenie (propozycja przedstawiciela OPZZ), uzależnienie wymiaru urlopu od stażu pracy lub wieku pracownika. Członkowie komisji mieli do rozwiązania liczne problemy. Na przykład – czy pracownicy po 55. roku życia powinni mieć dłuższy urlop. Argumentem za takim rozwiązaniem był fakt, że potrzebują oni więcej czasu na regenerację organizmu. Z drugiej strony wydłużenie urlopu mogłoby spowodować dodatkowe problemy na rynku pracy dla osób 55+. Brakuje też dokładnych badań, by określić właściwy cenzus wieku. Zostaną również wzmocnione uprawnienia pracodawcy, który będzie mógł wyznaczyć termin urlopu pracownikowi unikającemu jednoznacznych deklaracji. Nadal trwa dyskusja na temat przepisów o urlopie na żądanie. Spór dotyczy głównie tego, czy ma to być urlop odpłatny, czy nieodpłatny.
Bonus
Kodeks ma wprowadzić instytucję bonusu. Pracodawca może przyznawać pracownikom świadczenia związane z pozostawaniem w stosunku pracy o charakterze motywacyjnym, lojalnościowym lub solidarnościowym (bonus). Bonus może mieć charakter uznaniowy lub roszczeniowy. Wysokość bonusu uznaniowego przyznawanego okresowo nie może być wyższa niż 25% wysokości wynagrodzenia za pracę wypłaconego za dany okres. Układ zbiorowy pracy lub regulamin wynagradzania uzgodniony z zakładową organizacją związkową mogą jednak określić inną wysokość bonusu.
Transfer
Wiele uwagi komisja poświęciła transferowi pracowników. Dotychczasowe przepisy są dalekie od doskonałości i wielokrotnie były wykorzystywane do zwalniania pracowników bez zapewnienia wynagrodzenia. Nowy Kodeks pracy będzie przewidywać po transferze czasową odpowiedzialność dotychczasowego pracodawcy za wypłatę wynagrodzenia pracownikom.
Koniec ze śmieciówkami
Największe zmiany w kodeksie będą dotyczyć właściwego uregulowania formy zatrudnienia. Praca zarobkowa ma być wykonywana wyłącznie albo jako zatrudnienie pracownicze, albo jako samozatrudnienie. Umowy zlecenia mają być stosowane wyłącznie przy świadczeniu usług. Sporna pozostaje jeszcze forma i zakres wprowadzenia zatrudnienia nieetatowego.
Czeka nas rozdzielenie telepracy i pracy domowej. Ta druga dotyczyłaby przypadków, gdy pracownik wykonuje obowiązki w formie telepracy, czyli poza siedzibą firmy, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, ale wyłącznie we własnym domu.
Zbiorowe prawo pracy bez akceptacji związków zawodowych
W zakresie zbiorowego prawa pracy szykują się protesty związków zawodowych. Spór dotyczy przegłosowanego przez zespół zwiększenia progu reprezentatywności dla organizacji zakładowej, jak i zmiany sposobu ochrony działaczy związkowych. Nowym rozwiązaniem będzie wprowadzenie instytucji delegata związkowego w zakładach, w których nie działają związki zawodowe.
Czego zabraknie?
Brak współpracy z Ministerstwem Sprawiedliwości uniemożliwił wpływ komisji na reformę postępowań sądowych z zakresu prawa pracy. Pozostaje nadzieja, że minister sprawiedliwości samodzielnie zreformuje sądy pracy.
Autor jest doktorem prawa, adwokatem, wiceprzewodniczącym Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Pracy
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy