Eureka

Autor: Przegląd | 6 sierpnia, 2006

BIOTECHNOLOGIA
Klon nowej generacji
Świnka o wdzięcznym imieniu George to pierwszy zwierzak uzyskany przy wykorzystaniu nowej techniki klonowania. Stosuje się w niej tylko połówkę komórki jajowej – takie rewelacje podaje serwis internetowy naukowego pisma „New Scientist”. Zdaniem naukowców z Duńskiego Instytutu Nauk Rolniczych w Tjele, autorów metody określanej jako klonowanie ręczne, sposób ten jest nawet trzy razy wydajniejszy od dotychczas stosowanych procedur i przynajmniej dziesięć razy tańszy.
Technika polega tu nie na wysysaniu jądra, lecz na przepoławianiu komórki jajowej na dwie części, z których jedna nie zawiera jądra wcale. O tym, która połówka jest pusta, naukowcy przekonują się, barwiąc ją chemicznie. Następnie przeprowadzają fuzję tej połówki z komórką przeznaczoną do klonowania. Tak powstaje zygota, która potem jest pobudzana, by rozwinęła się w zarodek. Ten ostatni jest wszczepiany do dróg rodnych samicy.

MEDYCYNA
Sama w łóżku – lepszy sen
Zespół wiedeńskich neurologów, którego szefem jest dr Reinhard Klösch, doszedł do oryginalnego wniosku. Osoby, które śpią same, mają znacznie lepszy sen i budzą się bardziej wypoczęte niż te, które dzielą łóżko z partnerem. I to nawet wtedy, kiedy nie uprawiają seksu. W eksperymencie ośmiu mężczyzn spędziło 10 nocy samotnie, a następne 10 z partnerkami. Po teście panie twierdziły, że lepiej im się spało w samotności, panowie – wręcz przeciwnie. Pomiary aktywności mózgu wykazały jednak, że sen we dwoje jest bardziej niespokojny. Ponadto po wspólnych nocach zarówno kobiety, jak mężczyźni gorzej wypadali w testach na inteligencję niż po nocach samotnych.

TECHNOLOGIE
Samolot na baterie
Japońscy inżynierowie skonstruowali pierwszy załogowy samolot na baterie. Lekka maszyna ma rozpiętość aż 31 m. Testy odbyły się na prywatnym lotnisku firmy Honda. Pilot Tomohiro Kamiya wzniósł samolot na wysokość 5 m. W ciągu 59 sekund „bateriowiec” przebył odległość 391,4 m. – Nie sądziłem, że start odbędzie się tak elegancko – cieszył się pilot ważący 54 kg. Masa dziwnego samolotu jest niewiele większa. Do napędu zostały użyte specjalne baterie niklowo-tlenowo-wodorowe, mające półtora raza większą wydajność niż zwykłe baterie alkaliczne.

MEDYCYNA
Dziewczynka z probówki będzie mamą
Louise Brown była pierwszym na świecie dzieckiem z probówki. Teraz sama spodziewa się dziecka. Louise, Angielka z pochodzenia, ma 27 lat. Jej dziecko, które zostało poczęte w naturalny sposób, powinno przyjść na świat w styczniu przyszłego roku.
Louise Brown urodziła się 25 lipca 1978 r. i była to sensacja na skalę światową. Od tamtej pory na wszystkich kontynentach przyszło na świat ponad 3 mln dzieci z probówki, a każdego roku liczba ta powiększa się o około 200 tys. Co ciekawe, Louise Brown nie jest pierwszym dzieckiem z probówki, które samo spodziewa się dziecka. Jej młodsza siostra, Natalie, również poczęta w wyniku zapłodnienia in vitro, jest mamą już od maja 1999 r.

INTERNET
Bój o chińskiego klienta
Accoona to inteligentna wyszukiwarka rodem z New Jersey. Wyróżnia ją fakt, że prawie dwa lata temu zainwestował w nią chiński internetowy serwis rządowy. Co ciekawe, szachiści Anatolij Karpow i Gari Kasparow są członkami jej rady nadzorczej i inwestorami. I właśnie ta wyszukiwarka uruchomiła niedawno platformę, na której firmy licytują się, by zdobyć klienta zainteresowanego konkretną usługą lub produktem w czasie rzeczywistym. Usługodawcy i producenci wybierają grupę docelową, określając dane demograficzne i miejsce zamieszkania klientów, do których chcieliby dotrzeć. Definiują też swoją dziedzinę działalności, ustalają dzienny i miesięczny budżet. Organizatorzy platformy gwarantują, że jeśli dana firma znajdzie się wśród czterech najlepszych licytatorów, zyska dostęp do kwalifikowanej grupy internautów.

UCZELNIE
Polska nauka w Chinach i Malezji
Polskie uczelnie będą promowały europejskie szkolnictwo wyższe w Azji. Wszystko w ramach wieloletniego programu zorganizowanego pod auspicjami Unii Europejskiej – European Higher Education Fairs (EHEF). W latach 2006-2008 w ramach programu EHEF zorganizowanych zostanie siedem samodzielnych przedsięwzięć promocyjnych na Filipinach, w Chinach, Indiach, Indonezji, Malezji, Tajlandii i Wietnamie. Na każde z nich będą się składać: wizyta studyjna, targi edukacyjne pokazujące ofertę studiowania w Europie i konferencja „Asia Link Symposium” poświęcona możliwości współpracy uczelni europejskich z azjatyckimi. Pierwsze dwa takie spotkania, w Indiach i Tajlandii, odbędą się jesienią tego roku.

HISTORIA ZIEMI
Park Historii Naturalnej we Wrocławiu
Z inicjatywy Uniwersytetu Wrocławskiego powstanie pierwszy w Polsce Park Historii Naturalnej Exploratorium. W jego skład wejdą zbiory muzeów Uniwersytetu Wrocławskiego: Mineralogicznego, Geologicznego, Człowieka i Przyrodniczego. Jego częścią stanie się również ogród botaniczny razem z arboretum w Wojsławicach i palmiarnią w Lubiechowie.
Już wiadomo, że zbiory muzealne będą unikatowe w skali kraju. Np. Muzeum Człowieka może się pochwalić m.in. kolekcją egzotycznych czaszek, mumią egipską i najstarszą czaszką paleolityczną z terenu Polski. Muzeum Mineralogiczne posiada zbiór ponad 30 tys. minerałów, 160 meteorytów, tysiąc skał i 350 kamieni szlachetnych. Kolekcja Muzeum Geologicznego jest bogata w skamienieliny zwierząt i roślin. Muzeum Przyrodnicze prezentuje natomiast kolekcję wypchanych przedstawicieli wymarłych gatunków oraz zbiór szkieletów, w tym m.in. wymarły ponad 10 tys. lat temu plejstoceński gatunek jelenia oraz jedyny w Polsce ogromny szkielet płetwala błękitnego.

MEDYCYNA
Grupa do walki z żółtaczką
Z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych powstała Grupa Ekspertów na rzecz terapii przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B. Jej celem jest przede wszystkim uporządkowanie problemu leczenia tej choroby i dokładne określenie sytuacji epidemiologicznej. Obecnie szacuje się, że w Polsce liczba chorych na przewlekłe WZW B wynosi około 300 tys., a nosicielami wirusa B jest ok. 1% całej populacji. Następstwem zakażenia tym bakcylem może być przewlekłe zapalenie wątroby, marskość tego narządu i możliwość rozwoju raka.
– Sytuacja dojrzała do opracowania strategii w zakresie sprawniejszej identyfikacji zakażonych, oceny stopnia zaawansowania u nich choroby oraz podjęcia leczenia zgodnie ze skomplikowanymi zasadami, jakie oferuje postęp wiedzy – komentuje specjalista chorób zakaźnych,
prof. Jacek Juszczyk.

INTERNET
Śląska Biblioteka Cyfrowa
Pod koniec lipca uruchomiona została Śląska Biblioteka Cyfrowa. To wspólne przedsięwzięcie Biblioteki Śląskiej w Katowicach i Biblioteki Uniwersytetu Śląskiego. Dzięki niemu możliwy jest dostęp do cennych publikacji z domowego komputera. Poprzez ŚBC każdy będzie miał również dostęp do wyjątkowo cennych pozycji z piśmiennictwa naukowego, materiałów edukacyjnych i dydaktycznych. Aby skorzystać ze zbiorów ŚBC, należy otworzyć stronę internetową Biblioteki Uniwersytetu Śląskiego i wybrać na stronie głównej serwisu link do biblioteki cyfrowej. Stosowne porozumienie o cyfrowej archiwizacji i ochronie najcenniejszych zbiorów podpisali rektor UŚ, prof. Janusz Janeczek, i dyrektor śląskiej książnicy, prof. Jan Malicki.

PSYCHOLOGIA
Tekst z obrazkiem
Połączenie reklamy tekstowej z graficzną zdecydowanie silniej oddziałuje na odbiorcę niż sam tekst. Taki wniosek płynie z raportu Atlas Institute.
W badaniu wzięto pod lupę 11 reklamodawców i obserwowano zachowanie 1,8 mln amerykańskich internautów w kwietniu 2006 r. Użytkownicy sieci zostali podzieleni na trzy grupy. Pierwsza oglądała w wyszukiwarkach tylko reklamy graficzne, druga – reklamy tekstowe, a trzecia – zarówno tekstowe, jak i graficzne. Okazało się, że internauci, którym pokazywano tylko reklamy tekstowe, byli trzy razy bardziej podatni na ich wpływ niż ci, którym pokazywano tylko reklamy graficzne. Z kolei ci, którym pokazywano obydwie formy, byli o 22% bardziej podatni od osób oglądających reklamy tekstowe.

ARCHEOLOGIA
Apollo i Dafne
Brytyjscy archeolodzy odkryli w Dinnington (południowa Anglia) doskonale zachowaną mozaikę na terenie rzymskiej willi, pochodzącą z IV w. Jest to pierwsza mozaika znaleziona w Wielkiej Brytanii, przedstawiająca Apollona i Dafne. Jak głosi mit, nimfa Dafne, uciekając przed chutliwym bogiem Apollonem, poprosiła Zeusa o pomoc, a ten zamienił ją w drzewo wawrzynu. Część znalezionych w ruinach willi przedmiotów została zabrana do badań, a reszta ponownie przykryta ziemią, aby zabytki nie niszczały w deszczu i słońcu. Naukowcy mają nadzieję, że wkrótce dokonają w Dinnington kolejnych sensacyjnych odkryć.

TECHNOLOGIE
Komórki w protokole
Firma Skype zamierza wprowadzić na rynek cztery telefony różnych producentów, obsługujące protokół VoIP (voice-over-Internet protocol). Urządzenia będą wykorzystywały sieci WiFi. Takie rozwiązanie umożliwi uzyskanie połączenia VoIP bez udziału komputera PC. Urządzenia, które pojawią się najpewniej w ciągu najbliższych trzech miesięcy, są podobne do zwykłych telefonów komórkowych. By za ich pośrednictwem nawiązać tanie połączenie, wystarczy tylko znaleźć się w zasięgu hot-spotu. Nowe telefony obsługują zabezpieczenia WEP, WPA i WPA2. Ceny tych urządzeń nie są dokładnie znane, ale najprawdopodobniej będą się wahały w granicach 200 dol.