ZDROWIE Awaryjna antykoncepcja Chwila wakacyjnego uniesienia, pęknięcie prezerwatywy i kobieta staje przed problemem nieplanowanej ciąży. W takich sytuacjach pomaga tzw. antykoncepcja postkoitalna. Do niedawna lekarz mógł przepisać preparat o nazwie Postinor Duo, którego produkcji już zaprzestano. W tej chwili do dyspozycji jest pigułka Escapelle. W jej skład wchodzi hormon ciałka żółtego – lewonorgestrel. Tabletka przyjęta przed owulacją hamuje jej wystąpienie, uniemożliwiając zajście w ciążę. Przyjęcie tabletki po owulacji powoduje zmiany w błonie śluzowej zmniejszające możliwość zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej w ściance macicy. Jeśli preparat zostanie przyjęty zbyt późno, zadziała wspomagająco na rozpoczętą ciążę. Ecapelle może przepisać lekarz ginekolog. Zalecane jest zastosowanie jednej tabletki najlepiej w ciągu 12 godzin, a przed upłynięciem 72 godzin od współżycia seksualnego. W pierwszej dobie po niezabezpieczonym stosunku skuteczność leku ocenia się na ponad 99%. Escapelle to forma antykoncepcji do stosowania wyłącznie w przypadku, gdy inna metoda zawiodła, nie zaś do codziennego użytku. Nie chroni ona również przed zakażeniem chorobami przenoszonymi drogą płciową. TECHNOLOGIE Lodówka bez kompresora Lodówki przyszłości będą pracować bezdźwięcznie. Tak przynajmniej twierdzą na łamach fachowego magazynu „Science” Qiming Zhang i jego koledzy, naukowcy z amerykańskiego Pennsylvania State University. Opracowali oni polimer, który ochładza się, gdy przepływa przezeń prąd elektryczny. Niezwykły materiał może zostać użyty nie tylko do produkcji lodówek, lecz także do chłodzenia skafandrów strażackich i kostiumów sportowych, w urządzeniach klimatyzacyjnych, a także w chipach komputerowych. „W przyszłości możemy wyobrazić sobie lodówkę o płaskiej konstrukcji, bez kompresorów rur i chemikaliów, za to z polimerem chłodzącym i odpowiednim wymiennikiem ciepła”, twierdzi dr Zhang. System niezwykłych polimerów i wymienników ciepła może obniżyć temperaturę o 12 stopni C. PSYCHOLOGIA Single radzą sobie lepiej Dobra wiadomość dla singli. Do tej pory oczywiste było, że osoby żyjące w szczęśliwych związkach małżeńskich cieszą się lepszym zdrowiem psychicznym niż osoby samotne. Okazuje się jednak, że w poczuciu szczęścia single szybko je doganiają. Hui Liu z Uniwersytetu Stanowego Michigan przeanalizował dane z 32 lat dotyczące stanu cywilnego i zdrowia ok. 1,1 mln osób w wieku 25-80 lat: małżonków, wdów, wdowców, rozwiedzionych, będących w separacji oraz takich, którzy nigdy nie byli w związku małżeńskim. Wyniki opublikowane we wrześniowym magazynie „Journal of Health and Social Behavior” wskazują, że w ciągu ostatnich 30 lat zdrowie osób nigdy niebędących w związku małżeńskim znacznie się poprawiło, a zatem różnica pomiędzy stanem zdrowia małżonków a osób samotnych stała się mniej wyraźna. Zdaniem Hui Liu, ma to związek z faktem, że dzisiejsze społeczeństwo może zaoferować singlom większy dostęp do społecznych zasobów i wsparcia, niż było to w przeszłości. Stwierdzono też ogólne polepszenie stanu zdrowia. Nie dotyczy to wdów i wdowców, u których stan zdrowia się pogarsza, co zapewne wiąże się z przeżyciem dużego wstrząsu psychicznego. ARCHEOLOGIA Tracki rydwan Bułgarscy archeolodzy odnaleźli w pobliżu wsi Borisowo grób trackiego arystokraty, a w nim dobrze zachowany, czterokołowy rydwan sprzed 1900 lat. Jak poinformowała kierująca wykopaliskami dr Daniela Aare, jest to pierwszy kompletny starożytny rydwan, odkryty na terenie Bułgarii. Do tej pory znajdowano tylko fragmenty rydwanów, zbudowanych przez potężny i wojowniczy lud Traków. Z grobowca wydobyto także ceramikę oraz szklane naczynia. W pobliżu archeolodzy natrafili na szkielety dwóch koni, najwidoczniej złożonych w ofierze cieniom zmarłego możnowładcy, a także na skórzane i spiżowe fragmenty uprzęży. Na wieść o sensacyjnym odkryciu bułgarskie Ministerstwo Kultury postanowiło wesprzeć zespół dr Aare kwotą, stanowiącą równowartość 3,7 tys. dol. USA. Akademia Nauk w Sofii wyasygnowała dalsze 7,8 tys. dol. na koszty konserwacji rydwanu. W Bułgarii znajduje się ok. 10 tys. grobowców trackich. Archeolodzy podejmują niemal nadludzkie wysiłki, aby zdążyć z pracami badawczymi, zanim nadejdą rabusie. EKOLOGIA Pożegnanie z termometrami rtęciowymi Od kwietnia przyszłego roku wycofane zostaną ze sprzedaży termometry i ciśnieniomierze zawierające rtęć. Wynika to z konieczności dostosowania się do przepisów unijnych. Komisja Europejska dąży do ograniczenia wykorzystania szkodliwej dla ludzi i środowiska rtęci. Rocznie w Unii do produkcji różnych aparatów pomiarowych, głównie termometrów, zużywa się 33 tony
