Eureka

Eureka

medycyna
Cukrzyca Groźna nieświadomość
Epidemiolodzy alarmują: w 2030 r. 360 mln osób na całym świecie będzie chorować na cukrzycę. Tak gwałtownemu rozwojowi tego schorzenia sprzyja postęp cywilizacyjny i związany z nim styl życia. Czyli brak ruchu oraz tłusta i bogata w cukry dieta. W Polsce na cukrzycę choruje prawie 1,5 mln ludzi.
Ponad połowa pacjentów jest nieświadoma istnienia choroby. Cukrzyca typu 2, tzw. insulinoniezależna, przebiega bez wyraźnych i alarmujących objawów. Nierozpoznana prowadzi do groźnych powikłań, m.in. miażdżycy, zawału serca, udaru mózgu i retinopatii – schorzenia oczu, które może się skończyć utratą wzroku.
Bezpośrednią przyczyną cukrzycy są zaburzenia w wydzielaniu insuliny, hormonu odpowiedzialnego za dystrybucję glukozy w organizmie.

internet
E-studia
Politechnika Warszawska i EFICOM (European and Financial Consulting) rozpoczynają realizację projektu „Internetowe studia podyplomowe budowy kompetencji w zakładaniu i prowadzeniu e-biznesu”. To propozycja dla pracowników małych i średnich przedsiębiorstw, którzy chcą korzystać w biznesie z nowoczesnych technologii informatycznych. Dzięki dofinansowaniu z Unii politechnika pobiera od słuchaczy zaledwie 20% opłaty za studia. Szczegółowe informacje oraz program studiów dostępne są na stronie www.ebiznes.pw.edu.pl

technologie
Z aparatem nie zginiesz
Pierwszy cyfrowy aparat fotograficzny z systemem nawigacji satelitarnej GPS wyprodukowała firma Ricoh. Aparat o nazwie 500SE nie tylko pozwoli łatwo się odnaleźć, jest także odporny na wstrząsy i ma uszczelnioną gumowaną obudowę. Jeżeli chodzi o walory fotograficzne, to aparat ma obiektyw umożliwiajacy trzykrotne przybliżenie w zakresie od 28 do 85 mm, silną lampę błyskową o zasięgu 10 m oraz matrycę CCD (1/1,8 cala) o rozdzielczości 8,13 megapikseli. Można nim rejestrować sekwencje wideo z dźwiękiem i podłączać go do innych urządzeń za pomocą modułu Bluetooth, Wi-Fi lub protokołu NMEA.

medycyna
Akademia Medyczna walczy o przeszczepy
Akademia Medyczna w Warszawie od marca rozpoczyna kształcenie na Podyplomowym Studium Koordynacji Przeszczepiania Narządów. Jego absolwenci będą nowymi w polskiej służbie zdrowia specjalistami – koordynatorami pobierania i przeszczepiania narządów.
Sprawa jest poważna, bo w 2006 r. w Polsce wykonano prawie sto przeszczepów mniej niż w ubiegłych latach. Główną przyczyną braku narządów do przeszczepu jest bariera społeczna. W zajęciach studium będą mogły wziąć udział osoby z dyplomem lekarza i pielęgniarki, pracujące na oddziałach intensywnej opieki medycznej, anestezjologicznych, neurochirurgicznych, neurologicznych i chirurgicznych.

historia
Zabytki stare jak drzewa
Świątynia we wsi Kosieczyn (Lubuskie) jest drugim co do wieku drewnianym kościołem w Polsce. Dzięki badaniu dendrochronologicznemu ustalił to prof. Tomasz Ważny z Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Dendrochronologia to metoda datowania polegająca na analizie wzoru słojów drzew. Pozwala określić wiek na podstawie próbek drewna z dokładnością co do roku, a czasem nawet co do sezonu. Zdaniem profesora, kościół zbudowano z drewna ściętego w 1388 r., a sama budowla powstała w 1389 r. Wcześniejsze badania naukowca pokazały, że najstarszy kościół drewniany w Polsce wzniesiono w 1374 r. w Tarnowie Pałuckim na Pałukach.

ciekawostka
Nobliści żyją dłużej
Od dawna wiedziano, że bogactwo, sukces i status społeczny przedłużają życie. Amerykanie z wysoką emeryturą żyją przeciętnie o pięć lat dłużej niż ich ubożsi rówieśnicy. Brytyjscy naukowcy, Matthew Rablen i Andrew Oswald, udowodnili, że także Nagroda Nobla może przedłużyć życie co najmniej o rok. Przeanalizowali oni życiorysy ponad 500 fizyków i chemików. 135 spośród nich otrzymało w latach 1901-1950 Nobla, pozostali zostali tylko nominowani do tej nagrody. Okazało się, że nobliści żyli przeciętnie 77,2 roku, pozostali – tylko 75,8 roku. Wszyscy pochodzili przy tym z rodzin zamożnych, o wysokim statusie społecznym. Wynika stąd, że do przedłużenia życia przyczynił się przede wszystkim blask zaszczytnej nagrody.

antropologia
Ucieczka czyni mądrym
Ludzie mają duże mózgi, a więc także inteligencję, ponieważ nasi przodkowie byli niegdyś na afrykańskich sawannach „zwierzyną łowną”. Tylko najsprytniejsi zdołali przeżyć i wydać potomstwo. Do takiego wniosku doszła Susanne Shultz z University of Liverpool. Przebadała ona metody polowań drapieżnych kotów – jaguarów, leopardów i pum. Okazało się, że ich łupem pada więcej zwierząt z małym mózgiem, natomiast te z mózgiem dużym mają większe szanse na ucieczkę. Dr Shultz twierdzi, że kiedy istoty człowiekowate zeszły z drzew na sawannę, znalazły się w niebezpiecznym środowisku, pełnym lwów i innych drapieżców. Hominidy mogły przeżyć tylko w grupie i dzięki inteligencji socjalnej, a te cechy generował rosnący mózg.

socjologia
Młode, wykształcone, PIJANE
Wykształcone młode Brytyjki trzy razy częściej nadużywają alkoholu niż ich mniej wyedukowane rówieśnice – podał magazyn „Journal of Epidemiology and Community Health”. Institute of Child Health poprosił Brytyjki urodzone w 1958 r. o opisanie ich alkoholowych zachowań w wieku 23, 33 i 42 lat. Za nadużywanie alkoholu uznano jednorazowe wypijanie ponad siedmiu jednostek trunku (jednostka to kieliszek wódki, lampka wina, 1/4 l piwa). Naukowcy zakładają, że przyczyną młodzieńczego nadużywania alkoholu mogą być większe zarobki, dostarczające wykształconym kobietom nadwyżek finansowych. Natomiast gorzej wykształcone kobiety z reguły wcześniej rodzą dzieci, co nie sprzyja rozrywkowemu trybowi życia. W tej grupie problemy alkoholowe mogą pojawić się później jako konsekwencja trudności w relacjach z partnerem, a także picie pod jego wpływem.

medycyna
Pierwsza pomoc w telefonie
Centrum Treningu i Symulacji Ratunkowych REAGO, firma Medtronic i wortal www.ratmed.pl przygotowały instrukcję, jak udzielać pierwszej pomocy, przeznaczoną do instalacji w telefonie komórkowym. Aplikacja RatMed zawiera kompendium wiedzy na temat udzielania pierwszej pomocy oraz gotowe instrukcje postępowania w przypadkach bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia, takich jak nagłe zatrzymanie krążenia, porażenie prądem, zatrucie, zadławienie. Pokazuje, jak wykonać masaż serca, sztuczne oddychanie, jak ułożyć poszkodowanego w pozycji bezpiecznej i jak obsługiwać automatyczny defibrylator.
RatMed działa w większości telefonów komórkowych. Aplikację można pobrać, wysyłając SMS o treści REAGO na numer 7940. Koszt SMS-a to 10,98 zł (z VAT).

Żywienie
Potęga mętnego soku
Mętny sok jabłkowy jest cztery razy zdrowszy niż jego klarowny odpowiednik. Do takich wniosków doszli naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Zespół pod kierunkiem prof. Jana Oszmiańskiego, szefa uniwersyteckiej Katedry Technologii Owoców, Warzyw i Zbóż, porównał wartość mętnego i czystego, klarownego soku jabłkowego. Okazało się, że sok mętny zawiera cztery razy więcej polifenoli, głównie flawonoidów – związków, które mają działanie antyrakowe i przeciwutleniające (można je znaleźć także np. w gorzkiej czekoladzie, czerwonym winie czy zielonej herbacie). Sięgając zatem na półkę po sok jabłkowy, warto wybrać taki z dużą zawartością miąższu.

zwierzęta
Bielsze od idealnej bieli
Chrząszcze z rodzaju Cyphochilus mają idealnie białe pancerzyki – bielsze niż większość innych stworzonych przez naturę jasnych substancji. Wyjaśnienia przyczyn takiej urody owada podjął się dr Pete Vukusic, fizyk z brytyjskiego Exeter University. Za pomocą mikroskopu elektronowego wykrył, że pancerzyk żuczka charakteryzuje się wysoce losową strukturą przestrzenną. I to właśnie ona umożliwia silne rozpraszanie światła, co daje efekt idealnej bieli. Pancerzyk Cyphochilusa (podobnie jak innych chrząszczy) tworzą dwie płaskie, zachodzące na siebie pokrywy. Okrywają tułów, głowę i odnóża. Okazało się również, że pokrywy tego właśnie chrząszcza są około dziesięciu razy cieńsze niż ludzki włos. Zdaniem naukowca, zgłębienie zagadki niezwykłego żuczka może się przyczynić do opracowania nowoczesnych metod wytwarzania syntetyków o równie idealnej barwie czy urządzeń emitujących światło białe.

biologia
Jak działał wirus hiszpanki
W 1918 r. ofiarami grypy zwanej hiszpanką padło w przybliżeniu 50 mln ludzi. Wirus, który ją spowodował, działał błyskawicznie. Umierali głównie ludzie młodzi, zdrowi, a nie, jak to zwykle przy grypie bywa, osoby starsze i osłabione. Na łamach pisma „Nature” opublikowana została niedawno naukowa rozprawa tłumacząca specyfikę tej choroby. Kanadyjscy naukowcy odtworzyli ten śmiercionośny wirus i zarazili nim małpy, makaki. Tempo rozwoju choroby u zwierząt okazało się przerażające. Eksperyment pokazał jednak, że wirus oznaczony symbolem H1N1 nie zabija przez samą swoją obecność, lecz wpływa na system immunologiczny organizmu. Układ odpornościowy obraca się przeciwko zainfekowanym tkankom – w tym wypadku płuc. Jednocześnie w organizmie zostaje zahamowana produkcja interferonu, wykorzystywanego zwykle do walki z wirusami. Eksperyment odsłonił mechanizm działania wirusów, jakiego dotąd nie znano.

internet
Cicha podwyżka Skype’a?
Użytkownicy SkypeOut mają prawo czuć się niemile zaskoczeni. Od niedawna do wszystkich połączeń w usłudze SkypeOut doliczana jest tzw. opłata za połączenie w wysokości 17 gr. Podwyżka cen jest szczególnie dotkliwa przy krótkich rozmowach. Do tej pory np. za 25 gr można było rozmawiać z Irlandią trzy minuty. Teraz wystarczy to na minutę rozmowy.
Podwyżka może mieć związek z wprowadzeniem nowej usługi opartej na opłacie abonamentowej – SkypePro (w zamian za stałą opłatę około 2 euro miesięcznie będzie można dzwonić na numery stacjonarne i komórkowe za około 17 gr brutto niezależnie od czasu trwania rozmowy). Usługa ma być dostępna niebawem.

 

Wydanie: 05/2007, 2007

Kategorie: Nauka

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy