Lewica jako większe dobro

Autor: Kacper Leśniewicz | 11 lipca, 2016

Obecność na dole

Żeby ludzi do tego przekonać, trzeba nawiązać z nimi nić porozumienia, która z czasem przekształci się w trwałą więź. To wymaga gigantycznej pracy, przełamania wzajemnych uprzedzeń, zapisania się na stałe w świadomości wyborców. Podstawą do tego jest zaufanie, którego lewicy dzisiaj brakuje.

– Zaufanie zdobywa się w walce o prawa socjalne i obywatelskie. I to jest długi proces, mamy tego świadomość. Droga lewicy nie może wieść tylko przez studia telewizyjne i redakcje największych gazet. Media to domena liberałów, którzy goszczą w nich na dobrą sprawę 24 godziny na dobę. Dla nas równie ważna jest obecność w szpitalu, w którym protestują pielęgniarki czy salowe. Dlatego od pierwszych dni byliśmy z pielęgniarkami w CZD, wspieraliśmy ich protest. Nie po to, żeby sobie zrobić z nimi zdjęcia czy uśmiechnąć się do kamery. Jeśli w naszym programie znajduje się poprawa jakości ochrony zdrowia publicznego, to dla nas taka obecność jest po prostu naturalnym odruchem. Nikt poza nami nie upomina się o salowe ze Świdnika, nie widzę innych partii obok związkowców z wałbrzyskiej fabryki Toyoty, gdzie wprowadza się kuriozalny system oceny pracowników. W Kielcach kilka tygodni temu nasi działacze pomagali zorganizować się pracownikom restauracji zatrudnianym za żenująco niskie stawki. Teraz wspieramy pracowników gastronomii w Warszawie.

Być może takie działania nie są szczególnie seksowne dla mediów ogólnopolskich, ale te sprawy w różnych miejscach Polski stanowią codzienność milionów obywateli. Wiele osób, które dziś działają w Razem, nigdy wcześniej nie angażowało się w politykę. Co więcej, sporo z nas albo w ogóle nie głosowało w wyborach, albo w ramach sprzeciwu oddawało głos nieważny, albo z bólem serca głosowało na tzw. mniejsze zło. Aż w końcu stwierdziło: dość. Nie chcemy wciąż głosować na mniejsze zło, nie chcemy, aby ludzie wciąż głosowali na mniejsze zło. Chcemy móc wybrać większe dobro.

Lewica jako większe dobro? W teorii brzmi nieźle, ale na poziomie praktyki to wciąż niebezpieczna fantazja.

– Jak na partię pozaparlamentarną mamy na koncie sporo sukcesów. Jakiś czas temu dotarliśmy do ochroniarzy pracujących na Uniwersytecie Łódzkim, dowiedzieliśmy się o skandalicznych warunkach, na jakich są zatrudniani. Wykorzystaliśmy moment kampanii i wyborów władz na uniwersytecie, żeby wywrzeć presję na kandydatów i uzyskać deklarację renegocjacji umowy z firmą świadczącą usługi ochroniarskie. Niedawno nagłośniliśmy temat lichwomatów na stacjach metra. To automaty do kredytów chwilówek, narzędzie wpędzające ludzi w koszmarne zadłużenie. Narobiliśmy szumu i te urządzenia zostały usunięte ze stacji metra. Takich działań podejmujemy wiele. Często wywołują one zdziwienie dziennikarzy w warszawskich redakcjach czy studiach telewizyjnych. No bo jak to, mamy rozmawiać o tym, co się dzieje w małej miejscowości gdzieś pod Opolem?! Ale to jest właśnie nasza opowieść.

Opowieść, która brzmi świetnie w Warszawie i Krakowie, poza nimi jednak ulatnia się jak mgła. I czar pryska. Jeśli zapytamy pierwszego z brzegu obywatela o Razem, odpowiedzią będzie wzruszenie ramion. To poważny problem.

– Nie jest tak, że jeśli nie mówią o nas największe media, to nas nie ma. Mamy kontakty z lokalnymi mediami, na spotkaniach z naszymi politykami są pełne sale. Podczas tych spotkań w różnych częściach Polski przekonujemy, że brak umów o pracę, zakaz zrzeszania się w związki zawodowe, brak dachu nad głową to nie jest stan normalny. Przekonujemy, że o swoje prawa, często gwarantowane konstytucją, trzeba się upominać, że ich realizację trzeba sobie wywalczyć.

Powinniśmy zrozumieć, że ignorowanie naszych potrzeb i łamanie naszych praw nie jest normą, nawet jeśli doświadczaliśmy tego od lat. Pokazanie, w jaki sposób i gdzie można walczyć o swoje prawa, jak się organizować i wspólnie działać, to element szerszej strategii politycznej, ale także edukacyjnej, bo Razem jest także projektem oddolnej edukacji i angażowania obywateli w działanie.

Staramy się przekonać ludzi, że demokracja polega nie tylko na wrzuceniu głosu do urny wyborczej raz na kilka lat, ale też na zapisaniu się do związku zawodowego, działalności w radzie osiedla czy udziale w demonstracji. Nie chcemy przekonywać ludzi do tego, że powinni wziąć sprawy w swoje ręce i że każdy jest kowalem własnego losu. Neoliberalnym fantazjom o tym, że każdy, jeśli tylko dostatecznie się postara, może zostać Janem Kulczykiem, przeciwstawiamy obronę praw zwykłych ludzi. Nie zgadzamy się na przedstawianie upominających się o swoje prawa pracownic i pracowników jako leniwych roszczeniowców. Nie chcemy dłużej żyć w państwie, gdzie upominanie się o godność, o realizację praw socjalnych jest tak postrzegane.

Próby zakładania związków zawodowych napotykają opór. Mimo wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który jednoznacznie stwierdza, że prawo to powinno przysługiwać wszystkim pracującym, niezależnie od rodzaju umowy. Dla rządzących wolności obywatelskie w ogóle się nie liczą. To tworzy pewien określony klimat i ograniczenia samoorganizacji i walki o swoje prawa.

– Przełamanie tego klimatu także jest zadaniem dla lewicy. Podstawowe wsparcie w organizacji pikiet i manifestacji, pomoc w kontakcie z Państwową Inspekcją Pracy czy w dotarciu z jakąś sprawą do lokalnych mediów – to proste działania, które ciągle podejmujemy. Okazują się szczególnie ważne na poziomie mniejszych miast, gmin i powiatów, gdzie często pojawia się potrzeba wyrażenia sprzeciwu, ale gdzie potrzebne jest też wsparcie organizacyjne. Władze w wielu samorządach są od lat zabetonowane, a wtedy z poczuciem sprawstwa i z przekonaniem, że można coś zdziałać i zmienić, w lokalnych społecznościach bywa różnie. Będąc tam i działając, staramy się je odbudować. Nie chcemy walczyć za kogoś, raczej staramy się wspierać ludzi w samoorganizowaniu się.