Senior boi się mniej

Stopniowo zmieniają się postawy ludzi starszych wobec obrotu bezgotówkowego

W 2010 r. prof. Dominika Maison sporządziła na zlecenie Narodowego Banku Polskiego raport o postawach Polaków wobec obrotu bezgotówkowego. Badała m.in., dlaczego emeryci i renciści rzadko są zainteresowani posiadaniem rachunków bankowych.
Okazało się, że wolą oni płacić gotówką, gdyż jest to związane z całym stylem ich życia oraz wydawania pieniędzy (małe zakupy za małe kwoty, często w miejscach nieakceptujących kart). W związku z tym nie odczuwają żadnych korzyści z posiadania konta, a tylko kłopoty (koszty, konieczność pamiętania kodu PIN, pilnowania karty, szukania bankomatów, uważania, żeby prawidłowo wystukać numery na klawiaturze itd.). Możliwość płacenia rachunków przez internet odrzucają, bo jest to bardziej skomplikowane niż korzystanie z usług poczty.

Za mało zarabiamy
Emeryci i renciści często wskazują, że ich dochody są zbyt niskie, by otwierać rachunek, nie chcą też rezygnować z dotychczasowych miejsc zakupów: na bazarkach, w małych sklepach, gdzie płaci się gotówką. Wolą też dostawać świadczenie do domu, przynoszone przez listonosza, niż chodzić po nie do bankomatu. Słowem, zbyt dużo kosztów (ekonomicznych i psychologicznych), a za mało zysków z posiadania konta.
Ponieważ miesięczne dochody niekiedy są w całości wydawane w danym miesiącu i nie zostają żadne nadwyżki, które mogłyby stanowić oszczędności, posiadanie konta wydaje się emerytom i rencistom zbędne. Dodatkowy koszt związany z obsługą konta przy praktycznie zerowych zyskach powoduje, że nie warto poświęcać czasu na otwieranie rachunku w banku. Są to dość racjonalne przesłanki i nie można się dziwić przywiązaniu osób starszych do gotówki.
Badania prof. Maison stały się punktem wyjściowym do uruchomienia przez NBP projektu edukacyjno-promocyjnego pod nazwą Akademia „Dostępne Finanse”, skierowanego głównie do emerytów i rencistów.

Nowe otwarcie
W tym roku prof. Maison przeprowadziła na zlecenie NBP ponowne badanie dotyczące ocen obrotu bezgotówkowego, tym razem obejmujące wyłącznie osoby w wieku 60 plus. I wyniki były już nieco inne.
– Z obecnego badania wyraźnie wynika, że osób wykluczonych i podejrzliwych wobec obrotu bezgotówkowego jest już mniej. Coraz więcej ludzi starszych ma rachunki bankowe. Przybywa też osób otwartych na nowe rozwiązania. Owszem, zauważam wśród ludzi starszych pewne rodzaje ograniczenia mentalnego, ale tak samo jest wśród młodych. Starsi są niekiedy bardziej podejrzliwi, zwłaszcza jeżeli nie mają okazji, by dokładnie się zapoznać z nowymi propozycjami i produktami. Często jednak jest to po prostu zrozumiała obawa przed czymś, czego jeszcze nie znają. Można do nich dotrzeć poprzez osoby najbliższe, członków rodziny, którym ufają. Dzieci i wnuki pomogą im oswoić rozmaite nowości – mówi prof. Dominika Maison.

Szczegóły na temat badań prof. Maison można uzyskać na stronie www.nbp.pl/ADF/.