Tag "Andrzej Werblan"
Obietnice marszałków
We wrześniu 1944 roku radzieckie dowództwo nie przewidywało zdobycia Warszawy, co najwyżej utrzymanie przyczółka na Czerniakowie Polskie oceny sytuacji militarnej w rejonie Warszawy latem 1944 r. pozostawały wówczas i pozostają obecnie pod silnym wpływem myślenia życzeniowego. Politycy i dziennikarze, a czasem też profesjonalni historycy, błędnie szacują stosunek sił stron walczących. Wydają się sądzić, że po zagładzie pod Mińskiem ponad 30 niemieckich dywizji Grupy Armii Środek i wyjściu radzieckich frontów, 1. Ukraińskiego i 1. Białoruskiego, na linię
Alternatywa dla Londynu i… Moskwy
Czy powstanie PKW zapobiegło wchłonięciu Polski przez Związek Radziecki? Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego miał dwie legendy propagandowe. W Polsce Ludowej – białą, od 15 natomiast lat – czarną, obie na swój sposób nieprawdziwe. Legenda biała, dla przykładu, na użytek propagandowy starała się ukryć okoliczności powstania PKWN w Moskwie, robiąc to zresztą niekonsekwentnie i naiwnie. Protokoły moskiewskich posiedzeń były bowiem dla historyków dostępne od 1956 r., a w 1973 r. zostały opublikowane w oficjalnym wydawnictwie archiwalnym
List Andrzeja Werblana do Mieczysława F. Rakowskiego
Dziś wieczorem wyjeżdżam i wrócę dopiero 3 czerwca. Zobaczymy się więc nie wcześniej niż po wyborach (po I turze). Ułożyłem dla użytku własnego zestaw kryteriów dla oceny wyników tej tury. Jestem pesymistycznie nastawiony i obym był fałszywym prorokiem. A teraz moje kryteria: 1. Najważniejsze kryterium – lista krajowa. Mam nadzieję, że w większości ona przejdzie, choć pewności nie ma. Ty i Kiszczak jesteście najmniej zagrożeni, ale reszta tak, a jeśli nie przejdzie ze 25 osób, to konsekwencje polityczne będą ponure.
Co zrobić z partią i socjalizmem?
Niepublikowany list prof. Jana Szczepańskiego do gen. Wojciecha Jaruzelskiego z czasów stanu wojennego Drogi Wojciechu, Jest mi dość trudno odpowiedzieć na Twoje pytanie: „co w obecnej sytuacji jest sprawą najważniejszą?”, gdyż, mimo wszystko, nie jestem dobrze zorientowany, jak Ty i rząd definiujecie tę sytuację, a przede wszystkim jakie są Twoje interpretacje zachodzących zjawisk i dziejących się procesów, co świadomie czy nieświadomie traktujesz jako naturalne i oczywiste, a co jako wymagające interwencji. Patrząc na politykę, znowu mimo wszystko, jako obserwator mający zawodowe uprzedzenia
Samorodek na wyżynach
Syn Gomułki o ojcu i wpływie Moskwy na wydarzenia z grudnia 1970 r. Ukazała się nowa książka o Władysławie Gomułce: wspomnienia jego syna Ryszarda Strzeleckiego-Gomułki spisane w rozmowie z dr Eleonorą Syzdek. Wspomnienia te mają wartość ludzką i historyczną. Spojrzenie syna, osobiste, subiektywne, przybliża nam ludzki wymiar postaci Gomułki, jego skromność, pracowitość, odporność na blichtr i pokusy władzy oraz świata wielkiej polityki, ideowość w najlepszym tego słowa znaczeniu. Autor wspomnień broni też polityki swego ojca,
Gomułki „zamach stanu”
KRN została utworzona bez porozumienia z Moskwą, a właściwie wbrew jej opinii Krajowa Rada Narodowa, której 60-lecie właśnie minęło, była najpoważniejszym instytucjonalnym tworem Polskiej Partii Robotniczej w okresie okupacji. Okoliczności jej powołania i początkowa faza działalności zadają kłam obiegowym obecnie opiniom o PPR i jej jakoby agenturalnej zależności od ZSRR. Władysław Gomułka, miarodajny świadek tych wydarzeń, w konspekcie do wspomnień zanotował: „Koncepcja ta (utworzenia KRN) oznaczała dokonanie swoistego „zamachu stanu” w podziemnych warunkach
Wojsko polskojęzyczne?
Z zainteresowaniem przeczytałem monografię Czesława Grzelaka, Henryka Stańczyka i Stefana Zwolińskiego o wojennych dziejach Ludowego Wojska Polskiego, sformowanego w ZSRR pod auspicjami ZPP, a rozwiniętego w kraju pod rządami PKWN i późniejszego Rządu Tymczasowego. Jest to studium solidne, nie omija spraw trudnych, ale nie korzy się przed aktualną poprawnością polityczną, usiłuje wypośrodkować oceny, pozostając w zgodzie z faktami. Wnosi do obrazu tamtych lat i wydarzeń sporo współczesnej wiedzy, wykorzystuje nowo dostępne źródła, rozwiewa trochę mitów. Nie oszczędza politycznych patronów
Jak się pozbyć Mikołaja
Dlaczego Chruszczow zlecił zbadanie sprawy zabójstwa carskiej rodziny Aleksandr Nikołajewicz Jakowlew, wieloletni funkcjonariusz aparatu partyjnego KPZR, z wykształcenia historyk, w czasach Nikity Chruszczowa zastępca szefa wydziału propagandy KC, później przez wiele lat ambasador radziecki w Kanadzie za Michaiła Gorbaczowa wrócił do działalności politycznej w kraju, awansował na członka politbiura i stał się jedną z kluczowych postaci pierestrojki. Po upadku ZSRR coraz wyraźniej wyrzekając się dawnych poglądów, stanął w szeregu zagorzałych krytyków radzieckiej
Janusza Rolickiego o Januszu Wilhelmim fantazje
Były naczelny „Trybuny”, Janusz Rolicki, obszerny esej o Januszu Wilhelmim rozpoczyna taką opowieścią: „16 marca 1978 roku w katastrofie lotniczej w Bułgarii zginął w wieku 50 lat Janusz Wilhelmi – kierownik Ministerstwa Kultury. Sam – jak to bywa – nie wiedząc o tym, przyczynił się do własnej tragedii. Jego lot powrotny na lotnisko Okęcie wraz z trzema osobami towarzyszącymi był bowiem pierwotnie zaplanowany na 17 marca. Tymczasem dzień wcześniej do ambasady polskiej
Ten uparty Gomułka
Polityka dla Władysława Gomułki była sztuką rzeczy możliwych Do zastanowienia się nad postacią Władysława Gomułki i jego miejscem w dziejach skłaniają dwie okoliczności: 20. rocznica jego śmierci i znamienne wyniki badań opinii, w których po raz pierwszy od 1989 r. dodatnie oceny Polski Ludowej przeważyły nad ujemnymi. Interpretacje tego stanu społecznej świadomości rażą powierzchownością. Zaskoczeni i sfrustrowani publicyści przeważającego dziś w mediach nurtu posolidarnościowego skłonni są doszukiwać się powodów ulotnych i przypadkowych. Kłótnie w obozie sukcesorów
