Twój przyjaciel bank

Walka z barierami utrudniającymi niepełnosprawnym korzystanie z usług bankowych to nie tylko usuwanie przeszkód architektonicznych

Przyjazny dla osób z niepełnosprawnością, wzór dla innych instytucji w likwidowaniu barier architektonicznych – tak brzmi zapis w certyfikacie „Obiekt bez barier” przyznawanym przez Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji. Problem jest poważny, gdyż progi, schody, wąskie drzwi i wysoko umieszczone okienka dla klientów stanowią dla ludzi poruszających się na wózkach niemożliwe do pokonania bariery. Oczywiście niepełnosprawność nie jest wyłącznie problemem ludzi, którzy nie chodzą o własnych siłach. Inne potrzeby mają osoby niesłyszące i niemówiące, inne niewidzące itd. O wszystkich tych barierach przypomina Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, przyznające certyfikaty obiektom, z których muszą lub chcą korzystać niepełnosprawni. Chodzi bowiem o to, by niepełnosprawność jakiegokolwiek typu nie wiązała się z wykluczeniem społecznym.
Na liście instytucji i obiektów certyfikowanych przez stowarzyszenie są także banki, w hierarchii potrzeb społecznych umiejscowione bardzo wysoko, niemal na równi ze sklepami spożywczymi i placówkami służby zdrowia. Jak się dowiedzieliśmy w centrali stowarzyszenia, zaledwie dwa banki zostały uhonorowane wpisem na listę „Obiektów bez barier”. Są to WBK BZ i Citi Bank Handlowy, co wynika jednak nie z jakichś szczególnych osiągnięć tych właśnie przedsiębiorstw rynku finansowego, ale z faktu, że współpracuje z nimi Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji i do nich wysyła swoich ankieterów, tam przeprowadza audyty. Jednak sam fakt objęcia WBK BZ i Citi Handlowego swoistą kontrolą nie tylko bardzo pozytywnie wpływa na przełamywanie barier w placówkach tych instytucji, lecz także stanowi przykład dla pozostałych.

Lepszy niż inni

Z dobrych przykładów skorzystał np. Bank Spółdzielczy w Koronowie, w województwie kujawsko-pomorskim. Siedziba centrali banku od 1907 r. mieści się w budynku przy pl. Zwycięstwa 12. Przez dziesiątki lat wiele pokoleń klientów z Koronowa korzystało z tego obiektu. Aby im to ułatwić, w latach 2007-2009 przeprowadzono remont generalny, w wyniku którego bank został dostosowany do obsługi osób niepełnosprawnych z różnymi dysfunkcjami, nie tylko ruchowymi. M.in. przy wejściu zainstalowano windę, a drzwi banku uruchamiane są fotokomórką. Wewnątrz jest kolejna winda umożliwiająca swobodne korzystanie z pozostałych kondygnacji. Winda została wyposażona w urządzenie głosowe informujące o jej czynnościach oraz oznaczenia brajlem ułatwiające wybieranie pięter. W budynku znajdują się dodatkowe ułatwienia dla osób niepełnosprawnych: drzwi o odpowiedniej szerokości, bez progów, lady w sali operacyjnej dostosowane do wysokości osoby siedzącej, diodowe oświetlenie ułatwiające poruszanie się po obiekcie, toaleta dostępna dla osób z dysfunkcją narządów ruchu.
Ponadto w pomieszczeniu „Strefa 24 h” zainstalowano terminal internetowy (infokiosk) z panelem dotykowym znajdującym się na wysokości osoby siedzącej. Urządzenie umożliwia zapoznanie się z ofertą banku, jak również dokonywanie transakcji na swoim koncie za pośrednictwem internetu.
W sali operacyjnej banku znajduje się terminal LCD funkcjonujący w ramach systemu komunikacji multimedialnej obejmującego placówki banków spółdzielczych – BS TV. Ekran wyświetla informacje o ofercie banku, wiadomości z kraju i ze świata, podaje kursy walut. Dzięki dużej czcionce komunikaty mogą być odczytywane również przez osoby niedowidzące. Terminal podaje także informacje głosowe.

Pięć ważnych punktów

Walka z barierami nie sprowadza się wyłącznie do instalowania pochylni, wind i podjazdów dla wózków inwalidzkich. Powinna obejmować całą paletę działań, które można ująć w następujących punktach:
1. Usunięcie przeszkód architektonicznych.
2. Pierwszeństwo obsługi niepełnosprawnych.
3. Pomoc wykwalifikowanych doradców.
4. Korzystanie z usług bankowych bez wychodzenia z domu.
5. Dostępność bankomatów dla osób niewidomych i niedowidzących.
Dobrze, że walka z barierami jest dziś przedmiotem szlachetnej rywalizacji wśród instytucji bankowych. Oczywiście nie wszystkie placówki usuwają bariery, na jakie natrafiają niepełnosprawni klienci. Niektóre sprowadziły swą aktywność tylko do zapewnienia miejsc parkingowych dla niepełnosprawnych przed swoimi oddziałami. Inne natomiast wspierają finansowo konkursy ogłaszane przez organizacje pozarządowe zajmujące się osobami z dysfunkcjami albo rozwijają bankowość elektroniczną z uwzględnieniem potrzeb osób z dysfunkcją wzroku, tak aby mogły one łatwo korzystać ze stron internetowych banków.

Naśladujcie bankowców

A jak usuwanie barier przez banki wygląda z perspektywy osoby niepełnosprawnej? W ocenie posła Marka Plury z Platformy Obywatelskiej, który jest jednym z trzech parlamentarzystów na wózku, banki mają sporo do zrobienia na polu walki z barierami – ale inne instytucje jeszcze więcej.
– Niestety, siedzibami banków są nierzadko obiekty zabytkowe, wymagające zainstalowania wielu udogodnień i urządzeń pozwalających wjechać tam na wózku – mówi. – Czasami spotykam się z sytuacją, że z początku wszystko idzie dobrze, wjazd z chodnika jest łatwy, ale już wewnątrz budynku znajdują się wysokie schody, które nie pozwalają dostać się do kasy. Nieraz zdarzało mi się trafić na takie niespodzianki. Wiem jednak, że w coraz większej liczbie placówek bankowych organizuje się specjalne szkolenia dla pracowników, które mają za zadanie uczulenie ich na potrzeby niepełnosprawnych i wyposażenie w rozmaite narzędzia pomagające we właściwej obsłudze takiej osoby. Dotyczy to m.in. kontaktów ludzi niepełnosprawnych z bankiem za pomocą internetu lub telefonu komórkowego. To właśnie dzięki tym udogodnieniom technologicznym usługa bankowa nie jest już dziś odgrodzona barierą od osoby niepełnosprawnej. O wiele więcej problemów niż w banku widzę w kontaktach ludzi niepełnosprawnych z urzędami, które nierzadko jeszcze nie przyjęły tej dozy wrażliwości na potrzeby ludzkie, którą mają instytucje finansowe.