Bezpieczeństwo żywnościowe i sytuacja europejskiego rolnictwa w coraz większym stopniu zależą od warunków zewnętrznych Dr Czesław Siekierski Poseł do Parlamentu Europejskiego Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Za nami pierwsza połowa obecnej, ósmej kadencji Parlamentu Europejskiego. Jest to również trzeci rok perspektywy finansowej 2014-2020. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego podjęła prace merytoryczne już w lipcu 2014 r., gdyż istniała potrzeba odniesienia się do nowych wyzwań, takich jak rodzący się problem embarga rosyjskiego, zagrożenie kryzysem na rynku mleka czy trudna sytuacja na rynku owoców i warzyw. Komisji Europejskiej, wyłonionej jesienią 2014 r., przewodniczy Jean-Claude Juncker, były premier Luksemburga, który jednocześnie stał wtedy na czele eurogrupy, czyli zgrupowania ministrów finansów państw strefy euro. Jest on doświadczonym politykiem europejskim, zwolennikiem zacieśniania integracji, choć warto wspomnieć, że za czasów jego premierostwa Luksemburg dawał preferencyjne warunki podatkowe zarejestrowanym tam firmom międzynarodowym. Działania te były niekorzystne z punktu widzenia innych państw, których firmy rejestrowały się właśnie w Luksemburgu. W ten sposób ten mały kraj nabierał pewnych cech europejskiego raju podatkowego, co później znalazło odbicie na szczeblu Unii przez powołanie w Parlamencie Europejskim specjalnej komisji badającej tę sprawę (TAXE – Interpretacje prawa podatkowego lub inne środki o podobnym charakterze lub skutkach). Przypadek ten pokazuje, że nawet w samej Europie poszczególne państwa członkowskie proponują różne udogodnienia, aby zatrzymać u siebie firmy, i stwarzają dodatkowe uproszczenia dla inwestycji zagranicznych. Zrozumiałe jest, że przedsiębiorstwa przenoszą działalność tam, gdzie znajdą tańszą siłę roboczą, niższe podatki, lepszy dostęp do surowców i gdzie nie będzie wygórowanych wymagań środowiskowo-klimatycznych. Zasady te muszą jednak być przejrzyste i często ograniczane jest wsparcie ze środków unijnych dla decydujących się na to firm. Brexit Bezprecedensowym wydarzeniem był rezultat przeprowadzonego w Wielkiej Brytanii pod rządami premiera Camerona referendum w sprawie Brexitu. Wywołało to ogromną dyskusję zarówno w skali całej Wielkiej Brytanii, jak i jej poszczególnych regionów. Wyniki głosowania są wciąż analizowane i widzimy, że znacząco wzrosła liczba Brytyjczyków niezadowolonych z obecnej sytuacji. Zapewne to referendum dzisiaj wyglądałoby inaczej, ale teraz wyniku już nie zmienimy, a Wielka Brytania zapowiedziała, że do końca marca zgłosi formalny wniosek zgodnie z art. 50 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, o rozpoczęciu negocjowania warunków wyjścia. Należy pamiętać, że UE ma uprawnienia do prowadzenia polityki handlowej i zewnętrznej. Konieczne będzie zatem określenie formy funkcjonowania wspólnego rynku europejskiego bez Wielkiej Brytanii oraz określenie zasad udziału w nim obywateli brytyjskich. Sprecyzowane muszą zostać również relacje zewnętrze czy ewentualna możliwość wykorzystania w tym przypadku modelu norweskiego dla obecności na wspólnym rynku UE. Jakie warunki zostaną wynegocjowane? Które swobody funkcjonowania wspólnego rynku i w jakim zakresie zostaną utrzymane? Prowadzone są w tej kwestii konsultacje na szczeblu międzyrządowym. Na obecnym etapie aktywność na tym polu wykazuje także polski rząd i ważne jest, aby ją utrzymał w dalszym procesie negocjacyjnym, który będzie prowadzony oczywiście na szczeblu europejskim. Równolegle jednak będą się tworzyły nowe relacje między Wielką Brytanią a poszczególnymi krajami UE i państwami trzecimi. Kryzys migracyjny Kryzys migracyjny odczuwają najbardziej kraje Południa, stanowiące pierwszy etap drogi, jaką przechodzą uchodźcy (głównie Grecja i Włochy), ale konsekwencje widoczne są również w innych państwach członkowskich, takich jak Niemcy czy kraje skandynawskie. We Francji, gdzie istnieją pewne zaszłości historyczne, największe trudności występują w rejonie Calais, gdzie skupili się uchodźcy, którzy chcieli się dostać do Wielkiej Brytanii. Problemy, które były najbardziej widoczne w 2015 r., stanowią wynik pewnego otwarcia, zaproszenia ze strony kanclerz Angeli Merkel. Na tym tle wystąpił z kolei problem warunków rozdziału uchodźców między poszczególnymi państwami członkowskimi. Przyjmowały one różne ograniczenia w tym zakresie, z budową murów włącznie. Dopiero dokonanie uzgodnień i włączenie do całego procesu Turcji nieco zmniejszyło napływ, co widać było w roku 2016. Obserwujemy także wyraźną zmianę podejścia państw członkowskich do fali uchodźców. Wydaje się, że najbardziej widoczne zmiany następują w polityce niemieckiej,
