Zamek Krzyżtopór
Zamek Krzyżtopór w Ujeździe – jeden z największych i najniezwyklejszych w Polsce – został wzniesiony ok. 1644 r. przez wojewodę sandomierskiego, Krzysztofa Ossolińskiego herbu Topór (Krzyż to godło reformacji). Przy trwającej ok. 15 lat budowie zatrudniano setki robotników i rzemieślników różnych specjalności; zbudowano kamieniołomy, cegielnie, warsztaty kamieniarskie, rzeźbiarskie i stolarskie. Wydano podobno 30 milionów ówczesnych złotych. Według tradycji, budowla z czterema basztami, 12 salami balowymi, 56 pokojami i 365 oknami miała symbolizować rok. Strop w sali jadalnej był szklany, zaś w pałacowych stajniach znajdowały się zwierciadła – umieszczone naprzeciw małych otworów okiennych prawdopodobnie służyły lepszemu oświetleniu pomieszczeń. Krzyżtopór ma podobno podziemne połączenie z Ossolinem, którym właściciele jeździli saniami po torze z… cukru. Zamek jest ogromny: kubatura budynków to ok. 70 tys. metrów sześciennych, powierzchnia ok. 1,3 ha, długość murów fortyfikacji ok. 600 m, średnia wysokość wałów 5-7 m, a w skrajnych punktach 15 m. Ciekawy jest też system wentylacyjny i grzewczy. Układ kanałów wewnątrz murów powodował, że ciepło i świeże powietrze docierały do wielu pomieszczeń. Równocześnie samoczynnie osuszały się kamienne ściany. Spod murów tej monumentalnej budowli wypływa strumień, którego źródło niknie gdzieś w jej ciemnych czeluściach. Oczywiście, nie może na zamku zabraknąć ducha; ponoć ukazują się tu syn Krzysztofa Ossolińskiego, Baldwin, w husarskiej zbroi oraz Biała Dama. Wiosną 1991 r., po wielu pracach konserwatorskich trwających jeszcze do dziś i różnych koncepcjach zagospodarowania (podobno chcieli go wykupić i przeznaczyć na studio filmowe… Szwedzi), Krzyżtopór został oficjalnie udostępniony do zwiedzania. Zamek cieszy się zainteresowaniem fotografików i filmowców. W 1972 roku Bogdan Dziworski zrealizował w nim film pt. – a jakże – „Krzyż i Topór”. Na dziedzińcu organizowane są imprezy okolicznościowe, turnieje rycerskie i ogniska połączone z występami artystycznymi, a w zamkowej jadalni biesiady rycerskie; sezonowo na dziedzińcu pole namiotowe. Organizacja imprez na zamku: tel. (0-15) 860-11-33, fax. (0-15) 860-12-40 Stowarzyszenie Miłośników Zamku: 25-570 Iwaniska, ul. Rynek 3 Ceny: parking – 5 zł, bilet ulgowy – 1,50 zł, normalny – 2,50 zł. Share this:FacebookXTwitterTelegramWhatsAppEmailPrint
