Kredyty i pożyczki
Po pierwsze – zrozumieć Różne umowy, różne konsekwencje prawne i finansowe Pożyczek udzielać może każdy – zarówno osoba fizyczna, jak i firma. Obowiązuje tylko jeden wymóg – pożyczkodawca musi być właścicielem pożyczanych pieniędzy. Dlatego kwestie pożyczek są regulowane przez Kodeks cywilny. Inaczej jest z kredytami. Prawo ich udzielania mają wyłącznie banki oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK-i), a środki na ten cel nie są ich własnością, lecz pochodzą z depozytów powierzonych im przez klientów banków, a w przypadku SKOK-ów przez ich członków. Umowy kredytowe są regulowane przez Prawo bankowe. Po kredyt do banku O tym, że zbliżają się święta, świadczą nie tylko dekoracje w supermarketach, ale i reklamy banków zachęcające do skorzystania z kredytu gotówkowego, nazywanego też kredytem na dowolny cel. To liberalna forma kredytu, ponieważ kredytobiorca może w dowolny sposób wydać pochodzące z niego pieniądze – na prezenty pod choinkę, wyjazd świąteczny czy po prostu na uzupełnienie budżetu domowego. Prawo bankowe stanowi, że w umowie kredytu powinien być zapisany cel, na który kredyt został udzielony: zakup domu czy mieszkania (kredyt hipoteczny), zakup samochodu (kredyt samochodowy) czy zakup sprzętu gospodarstwa domowego (kredyt udzielany np. w sklepie przez bank współpracujący ze sprzedawcą). Środki pieniężne z tytułu takich kredytów nie są wypłacane kredytobiorcy, lecz przelewane na rachunek sprzedawcy towaru lub usługi. Inaczej jest w przypadku kredytu gotówkowego, który wpływa na konto klienta banku. Kredytobiorca jest zobowiązany do spłaty miesięcznych rat kredytu wraz z odsetkami, ponosi też koszty prowizji, bardzo często jest zobligowany do opłacania rat ubezpieczenia kredytu (na wypadek utraty pracy, choroby, śmierci). Inną formą kredytu jest kredyt odnawialny, nazywany też limitem kredytowym w rachunku osobistym. Zawierając z klientem umowę takiego kredytu, bank udostępnia posiadaczowi konta osobistego stale dostępny limit kredytowy o określonej wysokości. Na przykład, jeśli nasze obecne saldo rachunku wynosi 500 zł, a przyznano nam limit kredytu odnawialnego w wysokości 1000 zł, to możemy dysponować kwotą 1500 zł. Najprościej mówiąc, ten kredyt pozwala wydawać więcej, niż się ma, a elastyczne zasady jego spłaty – w całości lub części – umożliwiają dokonywanie ekstrawydatków, na które bez limitu kredytowego nie moglibyśmy sobie pozwolić. Oczywiście, nie można zapominać, że – jak wszystkie kredyty – również ten ma swoją cenę, przede wszystkim oprocentowanie, ale także prowizję. Pożyczka z firmy Nie wszystkim bank może udzielić kredytu. Zanim podejmie decyzję, sprawdza wysokość obciążeń i rzetelność wnioskodawcy w Biurze Informacji Kredytowej, bada jego zdolność kredytową, czyli możliwość spłaty rat przy osiąganych dochodach, co jest wymogiem rekomendacji T Komisji Nadzoru Finansowego, i niekiedy musi odmówić. W takich sytuacjach wiele osób zwraca się do niebankowych firm pożyczkowych, które wyrastają jak grzyby po deszczu. Ich ogłoszenia można znaleźć nie tylko na słupach i przystankach autobusowych, ale ostatnio także w telewizji. Obiecują szybką decyzję o udzieleniu pożyczki i szybki przelew na konto albo wypłatę gotówki do ręki. Brzmi zachęcająco. Ale ile to kosztuje? Koszty Zarówno bank, SKOK, jak i każdy podmiot udzielający pożyczek nie może oprocentować kredytu/pożyczki powyżej czterokrotności stopy lombardowej (obecnie wynosi ona 4%, a więc kredyt i pożyczki nie mogą być oprocentowane wyżej niż 16% rocznie). Jednak całkowity koszt kredytu to wszystkie koszty, które musimy ponieść w związku z jego zaciągnięciem. Nie tylko odsetki, ale i opłaty, prowizje, podatki i marże oraz koszty usług dodatkowych, w przypadku gdy są one niezbędne do uzyskania kredytu (np. koszty składek ubezpieczeniowych). Pojawia się tu termin rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO), obrazująca całkowity koszt kredytu/pożyczki, podawana w procentach w ujęciu rocznym. Definicję całkowitego kosztu kredytu zawiera art. 5 pkt 6, a definicję RRSO art. 5 pkt 12 ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2011 r. nr 126, poz. 715 ze zm.). Rzeczywistą roczną stopę oprocentowania (RRSO) należy podawać zarówno w reklamach, jak i w umowach. A jakie są koszty pożyczek? Od stycznia do maja 2013 r. prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeanalizowała opłaty, prowizje i inne koszty zastrzeżone w umowach pożyczek zawieranych z firmami niebędącymi bankami. Najczęściej prezes UOKiK kwestionowała podawanie nierzetelnych
