Ryszard Pacławski przez niemal dziesięć lat, od grudnia 1990 r. do listopada 2000 r., był naczelnikiem Związku Harcerstwa Polskiego. Był to czas niezwykły i dla Polski, w której zachodziło wiele gwałtownych przemian społecznych, i dla harcerstwa, które do tej nowej rzeczywistości musiało się dostosować, znaleźć formułę obecności w życiu społecznym i obywatelskim.
Było to tym trudniejsze, że ruch harcerski wchodził w III Rzeczpospolitą podzielony, targany ostrymi sporami o przeszłość i o to, która z organizacji jest autentycznym harcerstwem. ZHP był co prawda organizacją największą, ale zarzucano mu, że nie ma prawa do przedwojennych tradycji, gdyż powstał dopiero w 1956 r. Na fali odnowy przypinano mu łatkę postkomuny, dyskredytując pracę wszystkich instruktorów.
Trzeba było wiele wysiłku, zdolności przekonywania i zjednywania ludzi, aby z jednej strony, związek głęboko zreformować, tak aby odpowiadał na potrzeby dzieci i młodzieży w XXI w., a z drugiej, by potwierdzić jego znaczenie w życiu społecznym kraju i obronić przed zakusami odnowicieli, chętnych często do przejęcia majątku. Ówczesnemu naczelnikowi ZHP udało się znacznie więcej. W 1996 r. doprowadził do powrotu ZHP do światowych organizacji ruchu skautowego, co było swoistym uzupełnieniem akcesji Polski do Unii Europejskiej. Związek uznany został przez międzynarodowe organizacje skautowe za jedynego przedstawiciela polskiego harcerstwa. Została stworzona strategia działania ZHP do 2007 r., zreformowano struktury organizacyjne związku, dostosowując je do potrzeb organizacji pozarządowej, działającej w warunkach konkurencji.
Ale w ciągu tych dziesięciu lat nie zabrakło też porażek. Nie udało się przywrócić jedności ruchu harcerskiego ani zaradzić malejącej liczbie zuchów, harcerzy i instruktorów.
„Gra o harcerstwo” jest swoistym komentarzem do tych wydarzeń, dziejących się – z jednej strony – na dole, w drużynach, szczepach i hufcach, a z drugiej – na salonach wielkiej polityki i arenie międzynarodowej. Relacja naocznego świadka tych zdarzeń, a zarazem osoby, która na wiele z nich miała wpływ decydujący, jest ciekawą lekturą nie tylko dla osób, którym bliskie jest harcerstwo, ale dla wszystkich, którzy chcą poznać i zrozumieć to, co działo się u progu III RP.
JW
Ryszard Pacławski, Gra o harcerstwo, Stowarzyszenie Wychowawców ELEUSIS i Paleta-Art, Warszawa 2005
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy