Prof. Bogdan Wojciszke, psycholog społeczny, autor „Kultury narzekania” Generalnie nie. Badania o zasięgu ogólnopolskim przeprowadzane wśród dorosłej ludności wykazują, że jest raczej odwrotnie. U nas nie wypada mówić o swoim szczęściu. Norma społeczna każe mówić źle o sprawach społecznych, o kraju – choć z wyłączeniem własnej rodziny i pracy. Norma ta uwarunkowana jest historycznie. Chodzi o kult martyrologii. Mamy daleko posunięte poczucie bycia ofiarą. Służy to zresztą do nawiązywania i podtrzymywania więzi społecznych. Mówienie o pozytywnych rzeczach to zamykanie możliwości kontaktów, zaś rozprawianie o negatywnych jest wręcz zaproszeniem do większego kontaktu. Najczęściej poruszane tematy to politycy, pieniądze, służba zdrowia itd. Mówienie pozytywne uchodzi za zachowanie nienormalne. Tacy ludzie są nielubiani. Bp Tadeusz Pieronek, rektor Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie Powinni mieć taką zdolność, bo jak nie, to marnie z nami będzie. Oczywiście, Polacy potrafią się cieszyć z tego, co mają, choć nie wszyscy. Zdolność ta jest jednak warunkiem doceniania samych siebie, poznania swojej wartości i czerpania z tego nadziei do walki o lepszą przyszłość. Katarzyna Grochola, pisarka Za Polaków nie chciałabym odpowiadać, mogę mówić w swoim imieniu. Mnie się to udaje, ale cały wysiłek wkładam w to, by cieszyć się zarówno z tego, co mam, jak i z tego, czego nie mam. Który wysiłek jest większy, nie jestem pewna, ale czasami bardzo się cieszę, że czegoś nie mam, a nie jest to dla mnie niezbędne, bo to bardzo miła wiadomość. Prof. Maria Jarosz, socjolog Nie wiem, czy potrafią się cieszyć. Poziom optymizmu u nas nie jest zbyt wysoki w porównaniu z innymi krajami. Mniej się cieszymy z tego, co posiadamy, niż by wypadało. Jednak powody do wielkiego optymizmu nie są u nas częste – zjawiają się wraz ze zmianami dotyczącymi całego społeczeństwa. Np. lata 1981 i 1989 cechowały się wysokim wskaźnikiem optymizmu, a nawet euforii. Ewidentnym tego przejawem był wówczas spadek samobójstw o jedną czwartą, co odnotowało wielu obserwatorów także za granicą. Po prostu potrzeba bardzo dużego pesymizmu i niewiary w przyszłość, aby odebrać sobie życie. Te dwa okresy historii wzbudziły nadzieję na poprawę, ale potem sytuacja zmieniała się dramatycznie. W stanie wojennym duży optymizm nie miał szans realizacji. Zresztą im większy optymizm, tym później większe rozczarowanie. Duży optymizm jest w społeczeństwie rzadki, a na razie nie widzę powodu do radości. Nawet gdyby teraz pojawił się optymizm, to niezbyt duży. To lepiej, bo nadmierne oczekiwania wiążą się z rozczarowaniami. Tomasz Jastrun, pisarz, dziennikarz Polacy zwykle uważają, że nie mają tego, co powinni mieć. Historia od 200 lat nieustannie coś nam zabierała, a szlachta, która narzucała styl myślenia, była bardzo ambitna. Po tych historycznych doświadczeniach, jak coś już mamy, to nęka nas niepewność, czy na długo, a taka niepewność zabija radość z posiadania. Poza tym tuż obok zawsze są tacy, co mają więcej, a to boli. Zawiść jest chorobą ambitnych społeczeństw na dorobku, ale zawiść zabija radość z tego, co się ma. A przecież kilka bardzo ważnych rzeczy mamy teraz w Polsce wszyscy. Wolność, demokrację (kulawą, ale potrafi chodzić), bezpieczeństwo granic, otwarte okna na przyszłość. Mamy to, czego nie mieliśmy od stuleci, ale zarazem trudno znaleźć bardziej depresyjną ulicę niż polska, więcej narzekania niż u nas. Nie potrafimy się cieszyć z tego, co mamy. Ryszard Łepik, wiceprzewodniczący OPZZ Wbrew pozorom wydaje mi się, że tak. Na zewnątrz przeważa malkontenctwo, zdajemy się być przygnieceni trudnościami życia codziennego, ale w głównych wartościach cieszymy się z tego, co mamy korzystnego, potrafimy docenić, choć niewiele na to wskazuje, wartość rodziny, zdrowia, korzystną sytuację zewnętrzną itd. Leopold Unger, publicysta Nie istnieje coś takiego jak zbiorowa radość. To sprawy indywidualne. Mieszkam w Belgii, ale nie umiałbym powiedzieć, czy Belgowie potrafią się cieszyć z tego, co mają, tym bardziej nie wytłumaczyłbym, jak to się dzieje z Polakami. MirosŁaw Roguski, prezes Totalizatora Sportowego Kiedy pracowałem w amerykańskiej firmie CIGNA SA, międzynarodowej korporacji zatrudniającej ludzi z różnych kontynentów, obserwowałem, że pracownicy, jeżeli nawet nie mieli powodów do radości, usilnie demonstrowali, że jest im dobrze, że w pełni identyfikują się z tą instytucją, wiążą nadzieje z jej rozwojem
Tagi:
Bronisław Tumiłowicz
