Archiwum

Powrót na stronę główną
Felietony Piotr Żuk

Berlin-Warszawa: wspólna sprawa

SWOBODNE MYŚLI Z WROCŁAWIA Jeśli oceniałoby się pozycję kraju osiągnięciami jego sportowców, to Polska leży na łopatkach. Już niedługo nie tylko futboliści będą mogli grać jak równy z równym wyłącznie z drużynami pokroju San Marino, bo również koszykarze

Kraj

„Elektryk” od Kopcia

Zbigniew Kopeć od 17 lat nie zatankował do swojego samochodu ani kropli paliwa. Jeździ wyłącznie na prąd z gniazdka. Inżynierowi z Gdańska udało się to, czego nie dokonało wiele koncernów samochodowych. Potrafi każdy samochód przerobić na elektryczny. W Polsce jest ich już setka. 4 grosze za kilometr na prądzie z gniazdka? Jedni nie wierzą, drudzy kalkulują. Wielu decyduje się na przeróbkę samochodu na elektryczny i dzwoni do Zbigniewa Kopcia. Samochód elektryczny nie potrzebuje czasu na dochodzenie do dużej prędkości. Auto nabiera prędkości tak dynamicznie, że prawie wciska w fotel. Do setki w siedem sekund. Koszt energii na 100 km to 3-4 zł.

Ekologia

Meduzy – śmierć oceanów

Na ratunek jest już za późno. Wkrótce, może za pięć lub dziesięć lat, nie będzie wielorybów ani pingwinów, znikną homary, ostrygi i tętniące życiem rafy koralowe. Tuńczyka czy łososia będzie można oglądać tylko na fotografiach. A to wszystko wina meduz. Według Lisy-ann Gershwin, biolog morskiej i specjalistki od ochrony środowiska, ich inwazja może zniszczyć wiele ekosystemów. Meduza Mnemiopsis leidyi występuje także w wodach Zatoki Gdańskiej. Specjaliści nie są pewni, jakie skutki wywoła w ekosystemie Bałtyku.

Opinie

Od wolności do wolności

„Wolność powinna łączyć”. Kogo z kim? Tego, co nocuje w kanałach, z tym, co szuka się z żoną po 12 pokojach? Czy w najczarniejszych snach klasa ludzi pracy najemnej mogła sobie roić przed 1989 r., że można być wolnym od pracy, mając do niej chęć, stosowne umiejętności i wykształcenie? Miliony Polaków chciałyby się poddać terrorowi codziennego wstawania do roboty, a tu gniecie ich terror wolności od pracy.

Kultura

Zatrzęsienie premier

Na afiszu rządzić będą Rosjanie i Anglosasi. Nowych polskich sztuk niewiele, m.in. Macieja Wojtyszki „Dowód na istnienie drugiego” w Teatrze Narodowym – i to dopiero w marcu przyszłego roku. Szekspira jak na lekarstwo. Ale premier zatrzęsienie. Czy znowu padnie rekord ich liczby, nie wiadomo. Wygląda na to, że o ile poprzedni sezon należał do Wyrypajewa, o tyle ten będzie sezonem Bogomołowa. W sezonie 2013/2014 wzięcie w teatrach będą miały małe formy. Bogate plany ma Teatr Polski w Bydgoszczy, gdzie powstaną spektakle na podstawie tekstów Moliera i Jelinek, ale także według „Trędowatej” Mniszkówny. Teatr Polonia otworzył sezon świetną dwuosobówką „Konstelacje” z brawurowymi rolami Marii Seweryn i Grzegorza Małeckiego.

Historia

Wróg na Wschodzie

Polska jako kraj satelicki Niemiec– mniej więcej według modelu sprawdzonego w przypadku Słowacji – stworzyłaby szansę na wyrównanie potencjałów z państwami zachodnimi. Narzucone jej umiarkowane warunki pokojowe umożliwiłyby być może pozyskanie Polski jako sojusznika w działaniach przeciwko Związkowi Radzieckiemu, podobnie w przypadku niepodległej Ukrainy. Czy były w Polsce siły gotowe do współpracy z reżimem niemieckim? Niemcy aż do pierwszych dni października 1939 r. nie odrzucali takiej ewentualności.
Pojmani polscy oficerowie byli traktowani z szacunkiem. We wrześniu 1939 r. mógł to być punkt wyjścia do stworzenia polsko-niemieckiego braterstwa broni przeciw Rosji. Fragment książki Rolfa-Dietera Müllera, „Wspólny wróg. Hitlerowskie Niemcy i Polska przeciw Związkowi Radzieckiemu”.

Świat

Ossis wolą Merkel

Mieszkańcy dawnej NRD sceptycznie przyjmują obietnice polityków i hasła wyborcze. Wolą swoją krajankę Angelę Merkel z konserwatywnej CDU niż kandydata socjaldemokratów na kanclerza, Peera Steinbrücka.Według sondażu przeprowadzonego przez instytut Emnid, tylko 24% Niemców ze Wschodu życzy sobie, aby Steinbrück został szefem rządu federalnego. Merkel ma poparcie większe, ale niezbyt imponujące – 47%. Obywatele nowych landów, z których wielu pamięta jeszcze czasy „realnego socjalizmu” Ericha Honeckera, nie spodziewają się po rządzących zbyt wiele.

Świat

Dramat syryjskich chrześcijan

Syryjscy chrześcijanie boją się o swoją przyszłość. Islamscy ekstremiści terroryzują ich, zmuszają do płacenia podatku dla „niewiernych” albo zabijają. Wyznawcy chrystianizmu znaleźli się między frontami wojny domowej, w której zginęło już 110 tys. ludzi. Patriarcha Ignacy Józef III Younan, najwyższy zwierzchnik syryjskiego ortodoksyjnego Kościoła katolickiego, od 1781 r. będącego w unii z Rzymem, oskarża: „Syryjscy chrześcijanie zostali przez Zachód zdradzeni i sprzedani za ropę. Zachód przez ostatnie dwa lata nie robił nic poza zaopatrywaniem w broń rebeliantów, wszystko jedno, czy są islamistami czy nie”.

Wywiady

Tworzymy sobie ojczyste Guantanamo – rozmowa z prof. Moniką Płatek

– Chcemy złamać podstawowe zasady prawa karnego, mówiące, że prawo nie działa wstecz, że nie można karać dwa razy za to samo ani wymierzać dodatkowych kar pod pozorem leczenia. Tworzymy więc sobie ojczyste Guantanamo – prof. Monika Płatek, kierownik Zakładu Kryminologii WPiA UW, jest zdecydowanie przeciwna projektom ustawy pozwalającej na umieszczenie w specjalnych ośrodkach groźnych przestępców – zabójców i gwałcicieli – którzy po odbyciu kary wychodzą na wolność. – Tak naprawdę te przypadki są wykorzystywane do tego, żeby stworzyć mechanizm pozwalający władzy usuwać z przestrzeni publicznej ludzi dla niej niewygodnych. Nie można tego powiedzieć wprost, bo spotka się to z oburzeniem. W związku z tym gra się na ludzkich emocjach. Nic tak ludzi nie oburza jak gwałt na dziecku.

Kraj

Strategia strategii

By przerobić ponad 300 mld zł przyszłej unijnej pomocy, trzeba wiedzieć jak. Ale od czego są rządowe plany i strategie? Mamy ich dziewięć, więc nie musimy się martwić. Doświadczenie uczy, że nie będą realizowane. Tak jak nie udało się zrealizować programów i strategii przygotowanych na lata 2007-2013. Liczby nie kłamią. Polska nie osiągnęła głównych wskaźników zapisanych sześć lat temu w Narodowej Strategii Spójności. Mnogość strategii przygotowanych przez rząd Donalda Tuska nie przełoży się na poprawę stanu polskiej gospodarki ani poziomu życia Polaków.