System bankowy – Na straży pieniądza

Dwa filary bezpieczeństwa

Nadzór i gwarancja to dwa filary bezpieczeństwa systemu bankowego i jego klientów

Komisja Nadzoru Bankowego (KNF) i Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) mają różne zadania, ale łącznie stanowią dla klientów gwarancję bezpieczeństwa pieniędzy powierzonych bankom.

Komisja Nadzoru Finansowego

Zadaniem KNF jest sprawowanie nadzoru nad sektorem bankowym, rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym, emerytalnym, instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych, instytucjami pieniądza elektronicznego oraz nad sektorem kas spółdzielczych (SKOK-ów).

Do zadań KNF należy też podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego, ubezpieczeniowego i emerytalnego, oraz mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności, udział w przygotowywaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym, jak również podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego.

KNF jest organem administracji państwowej. W jej skład wchodzi siedem osób – przewodniczący, jego dwaj zastępcy i przedstawiciele: ministra finansów, ministra pracy i polityki społecznej, prezesa NBP oraz prezydenta RP. Przewodniczący KNF jest powoływany na pięcioletnią kadencję przez prezesa Rady Ministrów, który również sprawuje nadzór nad działalnością Komisji.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny

BFG jest instytucją zarządzającą systemem gwarantowania depozytów w Polsce. Jego misją jest działanie na rzecz bezpieczeństwa oraz stabilności banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, a także wzrostu zaufania do systemu finansowego.
Do podstawowych zadań Funduszu należy zwrot, do wysokości określonej ustawą o BFG, środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych w przypadku spełnienia warunku gwarancji wobec banku będącego uczestnikiem systemu gwarantowania depozytów. Od 29 listopada 2013 r. gwarancją BFG objęte są również depozyty na rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych w przypadku spełnienia warunku gwarancji wobec kasy. Innym zadaniem jest udzielanie pomocy finansowej bankom i spółdzielczym kasom oszczędnościowo-kredytowym zagrożonym niewypłacalnością oraz wspieranie procesów restrukturyzacyjnych kas. Zadaniem BFG jest także udzielanie bankom krajowym realizującym program postępowania naprawczego gwarancji zwiększenia funduszy własnych.

System gwarancyjny jest uruchamiany decyzją KNF o zawieszeniu działalności banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, powołaniu zarządu komisarycznego oraz wystąpieniu do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości.
Ustalony w ustawie o BFG limit gwarancji środków zgromadzonych w jednym banku przez jednego deponenta to obecnie równowartość 100 tys. euro w złotych. Środki te podlegają 100-procentowej gwarancji. W przypadku pieniędzy na rachunkach wspólnych, np. małżonków, limit gwarancji do równowartości 100 tys. euro dotyczy każdego ze współposiadaczy rachunku. Gwarancjami objęte są depozyty złotowe i walutowe, jednak niezależnie od waluty depozytu wypłata środków gwarantowanych nastąpi w złotych. Środki na wypłaty pochodzą z wpłat banków i kas należących do BFG.

Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej