Kobiecy punkt widzenia – rozmowa z dr Justyną Holka-Pokorską
Ideał kobiety i związane z nim oczekiwania mężczyzn sięgają o wiele dalej niż odpowiednie proporcje ciała Czy kobiety mają wyobrażenie, jaki ideał kobiecości pociąga mężczyzn? – Trzeba by zacząć od definicji kobiecości… Zacznijmy więc od wizerunku. – Gdy odnosimy się do badań z psychologii ewolucyjnej czy też badań antropologicznych, to ideały piękna są zbieżne w różnych kulturach i w różnych epokach: obowiązuje symetria ciała i jego odpowiednie proporcje. Pod tym względem tak naprawdę nie ma nic nowego i zarówno mężczyźni, jak i kobiety zdają sobie z tego sprawę. Również w osobowość obu płci wpisana jest potrzeba akceptacji, a więc także podobania się i dopiero to może rodzić konflikt na tle: ideał a ja, moje możliwości, moja samoocena. Kto lepiej sobie z tym radzi: kobiety czy mężczyźni? – Zanim odpowiem, wróćmy do kwestii, czym jest ideał. Jeśli wyjdziemy z założenia, że to głównie media kreują wizerunek kobiety idealnej: pielęgnuj urodę, bądź zawsze młoda, atrakcyjna, zgrabna, zadbana, bo będziesz wtedy akceptowana, będziesz podobać się mężczyznom – to rzeczywiście u pewnej grupy kobiet mogą się rodzić frustracje. Pogoń za ideałem, porównywanie z nim, może utrudniać kobiecie budowanie swojej tożsamości psychologicznej, utrudniać życie w komforcie z samą sobą. Niekontrolowane dążenie do ideału, perfekcjonizmu może rodzić różne patologie, np. żywieniowe – zwłaszcza wśród kobiet, a właściwie dziewczyn w młodym wieku – anoreksję i bulimię. To jest najbardziej spektakularny przykład nieradzenia sobie z dążeniem do ideału przy całym zastrzeżeniu, że anoreksja i bulimia mają szersze podłoże niż tylko nieakceptowanie wyglądu. Pod presją wymagań Mężczyźni też popadają w skrajności, z tym że patologiczni pakerzy są zadowoleni ze swojego wyglądu: bicepsów, sylwetki. – I tu dochodzimy do kwestii zasadniczej – ideał kobiety i związane z nim oczekiwania mężczyzn sięgają o wiele dalej niż odpowiednie proporcje ciała. To z kolei rodzi określone konsekwencje związane z podświadomym dopasowywaniem się kobiet do tego, jak chcą je widzieć mężczyźni. Ma też głębokie uwarunkowania ewolucyjne oraz wynika z kontekstu kulturowego. Otóż nadal większość kobiet dąży do tego, żeby założyć własne gniazdo lub mieć dzieci. Ale jednocześnie kobiety dostały oręż samodzielności: mogą pracować, robić karierę, co nierzadko stoi w konflikcie z pełnym poświęceniem się dla rodziny, dzieci, prowadzenia domu. Kobiety stanęły przed koniecznością wykształcenia osobowości wielozadaniowej – sprawnego przełączania się w wypełnianiu różnych ról. I to najlepiej w sposób bezkonfliktowy w relacjach ze swoimi parterami. Dlatego nie możemy generalizować, że większość konfliktów lub złych nastrojów wiąże się z nieprzystawaniem do idealnego wizerunku – to jest tylko jedna ze składowych, nawet jeśli może wydawać się, że dominuje presja popkultury i koncentrowanie się właśnie na wizerunku. Jakie są te inne składowe? – Z badań naukowych wynika, że zarówno mężczyźni, jak i kobiety nastawieni są na sukces, z tym że dla kobiet ma on inny wymiar. To różne nastawienie wiąże się z zachodzącymi przemianami kulturowymi. Otóż kobiety z jednej strony skupione są na tym, żeby podobać się mężczyznom, pełnić tradycyjne role, w spełnianiu których ważne miejsce zajmują dom, rodzina, dzieci. Z drugiej strony chcą realizować się w innych dziedzinach: w pracy, rozwijać zainteresowania, więcej czasu poświęcać na dbanie o siebie. Wymagania wobec kobiet wzrastają i one chyba nie do końca radzą sobie z porządkowaniem hierarchii swoich dążeń, co zresztą jest niezwykle trudne, może rodzić frustracje czy nawet patologie, nie mówiąc o tym, że przyczynia się do kryzysu w związku. Idealna dla siebie, idealna dla niego Jak kobiety oceniają mężczyzn, jeśli chodzi o zaspokajanie ich oczekiwań w związku? – Być może moje poglądy nie mieszczą się w głównym nurcie, ale mam wrażenie, że często oczekiwania kobiet są w jakiś sposób sprzeczne. Poza tym wiele kobiet nie do końca potrafi je modyfikować na kolejnych etapach swojego życia lub w zależności od sytuacji. Kobiety podświadomie poszukują mężczyzn z jak najwyższym statusem, ale jednocześnie chcą, żeby mężczyźni dzielili z nimi równomiernie większość współczesnych wielofunkcyjnych obowiązków. Sporo kobiet nie uświadamia sobie, że osiągnięcie wysokiego statusu przez mężczyznę wiąże się z większym zaangażowaniem oraz większym nakładem pracy, co powoduje codziennie dłuższą nieobecność w domu. Nierzadko wysyłają swoim partnerom sprzeczne komunikaty, a to już pierwszy krok do sytuacji
