Polska poniosła największe straty ludzkie i materialne spośród państw biorących udział w II wojnie światowej II wojna światowa była największym konfliktem zbrojnym w dziejach ludzkości. Nie tylko pod względem liczby zaangażowanych w nią państw, wielkości walczących armii, rozmiarów terytoriów objętych walkami i okupacjami. Największe były także straty ludzkie – w tej wojnie zginęło ok. 70 mln osób, co stanowiło ponad 3% ówczesnej populacji świata, liczącej 2,3 mld. W większości były to straty cywilne będące rezultatem działań wojennych, głodu i epidemii spowodowanych wojną oraz terroru i eksterminacji. Tym przede wszystkim II wojna światowa różniła się od poprzednich wojen, a zwłaszcza I wojny światowej. W konflikcie światowym z lat 1914-1918, nazywanym do 1939 r. Wielką Wojną, z ok. 14 mln jego ofiar 8,5-9,5 mln to straty walczących armii. Większość spośród co najmniej 5 mln ofiar cywilnych zmarła w wyniku głodu i chorób zakaźnych, aczkolwiek już wtedy były też ofiary bombardowań artyleryjskich miast i eksterminacji (ludobójstwo Ormian). Natomiast w konflikcie światowym z lat 1939-1945 straty walczących armii szacowane są na co najmniej 21 mln poległych, ofiary będące wynikiem działań zbrojnych i eksterminacji – na co najmniej 29 mln, a ofiary zmarłe w wyniku głodu i chorób związanych z wojną – na co najmniej 19 mln. Największe straty ludnościowe podczas II wojny światowej w Europie poniosły Polska i ZSRR. Nie tylko dlatego, że front wschodni stał się największym teatrem działań wojennych w Europie, przyczyną były również cele polityki okupacyjnej Niemiec hitlerowskich na zajętych obszarach Europy Środkowej i Wschodniej. Polityka ta, zdefiniowana w 1941 r. w Generalnym Planie Wschodnim, zmierzała do depopulacji okupowanych terenów Polski i ZSRR poprzez eksterminację bezpośrednią i pośrednią (wysiedlenia, degradacja społeczno-ekonomiczna) ich ludności. Celem perspektywicznym było stworzenie Lebensraumu (przestrzeni życiowej) dla Niemców na uwolnionych od rdzennych mieszkańców obszarach Europy Środkowej i Wschodniej. Polskie straty Straty polskie oszacował na początku lat 90. XX w. prof. Czesław Łuczak, opierając się na źródłach ze Statistisches Bundesamt w Wiesbaden. Wedle jego badań podczas II wojny światowej zginęło ponad 2 mln etnicznych Polaków, w tym 1,3 mln w Generalnym Gubernatorstwie (bez Dystryktu Galicja), 250 tys. na ziemiach wcielonych do Rzeszy i 500 tys. na byłych Kresach Wschodnich – łącznie z ofiarami okupacji radzieckiej oraz nacjonalistów ukraińskich i litewskich. Straty mniejszości narodowych w II RP (poza Żydami) Łuczak ocenił na ok. 1 mln, co łącznie ze stratami polskich Żydów (ok. 2,9 mln) daje ok. 6 mln obywateli polskich, którzy stracili życie podczas wojny. Straty poniesione przez polskie siły zbrojne i konspirację wojskową wyniosły najprawdopodobniej ok. 240 tys. zabitych, z tego 140 tys. żołnierzy regularnego wojska i 100 tys. żołnierzy konspiracji. Związek Radziecki w wojnie z Niemcami hitlerowskimi (1941-1945) stracił 26,6 mln obywateli. Z tej liczby 10,6 mln poległo w walkach na froncie, 10 mln zginęło w wyniku działań wojennych i niemieckich zbrodni przeciw ludzkości, a 6 mln zmarło w wyniku chorób i głodu spowodowanych wojną. Jednakże wbrew twierdzeniom radzieckiej i rosyjskiej polityki historycznej udział ZSRR w II wojnie światowej nie rozpoczął się 22 czerwca 1941 r. Dlatego do strat radzieckich powinny być wliczane straty Armii Czerwonej w wojnie z Polską (17 września -6 października 1939 r., co najmniej 1475 poległych) i w tzw. wojnie zimowej z Finlandią (30 listopada 1939-13 marca 1940 r., co najmniej 126 875 poległych i zaginionych). Największe straty spośród republik wchodzących w skład ZSRR poniosły: Rosyjska FSRR – 13,95 mln (6,75 mln poległych na froncie, 4,1 mln zabitych w wyniku działań wojennych i zbrodni niemieckich, 3,1 mln zmarłych z głodu i chorób), Ukraińska SRR – 6,85 mln (1,65 mln poległych, 3,7 mln zabitych w wyniku działań wojennych i zbrodni niemieckich, 1,5 mln zmarłych z głodu i chorób), Białoruska SRR – 2,29 mln (620 tys. poległych, 1,36 mln zabitych w wyniku działań wojennych i zbrodni niemieckich, 310 tys. zmarłych z głodu i chorób) i Kazachska SRR – 660 tys. (310 tys. poległych i 350 tys. zmarłych z głodu i chorób).
Tagi:
Adolf Hitler, Białoruska SSR, blokada Leningradu, Czesław Łuczak, Daleki Wschód, Europa Środkowa, Europa Środkowo-Wschodnia, Galicja, Generalne Gubernatorstwo, Generalne Gubernatorstwo Korei, Generalny Plan Wschodni (III Rzesza), geografia, historia, historia Dalekiego Wschodu, historia Europy, historia Finlandii, historia globalna, historia Łotwy, historia Niemiec, historia Polski, historia Rosji, historia społeczna, historia Ukrainy, historia ZSRR, Holocaust, Holokaust, I Wojna Światowa, II Wojna Światowa, III Rzesza, Japonia, Józef Stalin, Kazachska SSR, Korea, ludnośc cywilna, ludobójstwo, naziści, Niemcy, Niezależne Państwo Chorwackie, obozy koncentracyjne, Rosyjska FSRR, statystyka, Ukraińska SSR, Wiesbaden, zbrodnie przeciwko ludzkości, zbrodnie wojenne, Żydzi, Żydzi polscy
