Captagon jest bardzo popularnym narkotykiem w krajach Zatoki Perskiej W połowie miesiąca jordańska agencja prasowa Petra po raz kolejny w tym roku doniosła o zestrzeleniu przez pograniczników drona, który miał wlecieć na terytorium kraju z Syrii. Gdy słyszymy teraz o dronach, na myśl przychodzi zwykle wykorzystanie bezzałogowych maszyn do ataków na cele militarne lub cywilne. W przypadku jordańsko-syryjskiej granicy sprawa wygląda jednak inaczej, gdyż tutaj z dronów najchętniej korzystają przemytnicy broni i narkotyków. Tak było i tym razem, a pogranicznicy podali, że dron transportował metamfetaminę w krysztale, stymulujący narkotyk spopularyzowany przez amerykański serial „Breaking Bad”. Choć narkotyki przemycane są tą trasą od lat, a przemyt nabrał tempa wraz z wybuchem syryjskiej wojny domowej, kryształowa metamfetamina jest w tym regionie rzadkością. O wiele popularniejszy wśród przemytników i klientów jest inny produkt – captagon. Najpopularniejszy narkotyk regionu Captagon to nazwa handlowa fenetyliny, syntetyzowanej przez niemieckie przedsiębiorstwo farmaceutyczne Degussa AG od 1961 r., a sprzedawanej w Europie przez ćwierć wieku jako lek na ADHD i narkolepsję, początkowo nawet bez recepty (również pod nazwami Biocapton i Fitton). Choć uważano, że jej stosowanie wywołuje mniej efektów ubocznych niż przyjmowanie przez pacjentów amfetaminy, ostatecznie według rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia fenetylina stała się nielegalna w większości krajów od 1986 r. Zapasy substancji, które do tego czasu zgromadzono w Europie, zaczęły być niszczone, ale część przez Bułgarię i kraje bałkańskie przemycano do Turcji, która stała się hubem zaopatrzeniowym Bliskiego Wschodu. Jak podaje raport Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii z 2018 r., po likwidacji europejskich zapasów centra nielegalnej produkcji captagonu i innych substancji podobnych do amfetaminy, zaopatrujące w narkotyki Bliski Wschód, przeniosły się w latach 90. przede wszystkim do Bułgarii, choć substancje syntetyzowano także w Słowenii, Serbii i Turcji. Służby aktywnie zwalczały tę produkcję i w połowie pierwszej dekady obecnego wieku udało się ją ograniczyć w Bułgarii i Turcji, choć nigdy całkowicie jej nie wyeliminowano. Okazję dla przemytników i producentów stworzył wybuch wojny domowej w Syrii w 2011 r. Przyczyniły się do tego zapewne ogólny chaos w kraju, skupienie służb porządkowych na innych sprawach niż ściganie za produkcję narkotyków, jak również zapotrzebowanie bojowników na stymulanty i dążenie różnych stron zaangażowanych w konflikt do zapewnienia sobie stałego dopływu gotówki. Nie bez znaczenia była jednak też istniejąca w Syrii infrastruktura, na której rozwój wpłynęła przedwojenna polityka rządu Baszara al-Asada. Zanim Baszar został dyktatorem Syrii, ukończył medycynę na Uniwersytecie Damasceńskim i podyplomową specjalizację z zakresu okulistyki w Londynie. Być może dlatego, że jest z wykształcenia lekarzem, postanowił zająć się stanem przemysłu farmaceutycznego w Syrii, który jeszcze w latach 90. zaspokajał ledwie kilka procent własnego zapotrzebowania. Rozwój tej gałęzi gospodarki nastąpił niemal skokowo, gdyż do roku 2010 na terenie kraju znalazły się już 63 fabryki, które zatrudniały 17 tys. pracowników i zaspokajały 90% krajowego zapotrzebowania. Damaszek także eksportował produkty farmaceutyczne do kilkudziesięciu krajów. Istniejąca na miejscu infrastruktura umożliwiła produkcję captagonu na pełną skalę, tym bardziej że zapotrzebowanie w regionie nie zmalało, wręcz przeciwnie. Captagon jest dzisiaj nie tylko bardzo popularnym narkotykiem w klubach i na imprezach domowych w krajach Zatoki Perskiej, gdzie przyjmuje go znudzona młodzież z bogatych domów. Ze względu na niską cenę brany jest chętnie przez pomoce domowe i pracowników fizycznych, chcących przetrwać dzień i pokonać zmęczenie w trudnych warunkach, takich jak ostre słońce i wysokie temperatury. Otoczenie Asada zamieszane w narkobiznes W całym regionie Bliskiego Wschodu jedynie w ubiegłym roku udało się przechwycić ponad 370 mln tabletek captagonu, a doniesienia wskazują, że produkcja narkotyku odbywa się dzisiaj przede wszystkim na obszarach Syrii kontrolowanych przez rząd Asada, co sprzyja oskarżeniom kierowanym przeciwko dyktatorowi i jego najbliższej rodzinie. Władze w Damaszku oficjalnie twierdzą, że zwalczają produkcję i przemyt, a na początku maja, na fali spotkań dotyczących normalizacji sytuacji Syrii na arabskiej arenie politycznej, minister spraw zagranicznych Fajsal Mekdad obiecywał swoim kolegom z innych stolic, że Syryjczycy aktywnie będą walczyć z obecnością captagonu na czarnym rynku. Na razie wygląda na to, że syryjskie władze nie uznały captagonu za problem do rozwiązania. Według tegorocznego raportu think
