Przewodnik antykoncepcyjny
Czy z tabletki antykoncepcyjnej zechcą korzystać panowie? Naukowcy z Zakładu Biologii Rozmnażania w Edynburgu zaproponowali panom cotygodniowy zastrzyk z testosteronu, zmniejszający ilość plemników. Metoda ta jest skuteczna u 80% mężczyzn. 20% badanych nadal produkowało pełnowartościowe nasienie. Jedynie zmniejszenie ilości plemników dzięki testosteronowi i jednoczesne zablokowanie produkcji hormonu prolaktyny może uczynić mężczyznę niepłodnego w stu procentach. Można to uzyskać za pomocą zastrzyku albo implantu testosteronowego (działa cztery miesiące) połączonego z zażywaniem tabletek Norplolacu, czyli inhibitora prolaktyny. Czy te metody znajdą wśród panów zwolenników, nie wiadomo. Zanim się upowszechnią, pozostają do użycia znane już środki: prezerwatywy, pigułki hormonalne, wkładki, pianki, żele itd. Pigułka najpewniejsza Pigułki hormonalne mogą być stosowane przez kobiety w każdym wieku, ale zawsze musi przepisać je lekarz, gdyż jest wiele przeciwwskazań do ich przyjmowania. Najważniejsze z nich to: – predyspozycje do chorób zatorowo-zakrzepowych, – niektóre zaburzenia w gospodarce tłuszczowej, – występujące w rodzinie zawały serca, zakrzepy, choroba wieńcowa, – palenie papierosów, zwłaszcza po 35. roku życia; pacjentki te przy regularnym zażywaniu tabletek hormonalnych częściej dostają zawałów serca i częściej z tego powodu umierają, – nowotwory hormonozależne, – nieprawidłowa grupa cytologiczna i krwawienia maciczne, – ostre schorzenia wątroby. Z pewnymi zastrzeżeniami mogą przyjmować pigułkę antykoncepcyjną kobiety cierpiące na nadciśnienie tętnicze i chorujące na niektóre typy cukrzycy. Najlepsze są tabletki dwuskładnikowe – ich skuteczność wynosi 99,8%. Tabletki dwuskładnikowe dzielą się na: – jednofazowe (np. Gravistat 125 i 250, Stediril 30, Femoden, Minulet, Cilest, Rigevidon, Marvelon), – dwufazowe (np. Anteovin), – trójfazowe (np. Triquilar, Tri-Regol, Trinovum). Środki te są jednakowo skuteczne, ale w tabletkach jednofazowych wszystkie pigułki mają taki sam skład, w dwufazowych – dawka hormonów zmienia się raz w ciągu cyklu miesięcznego, w trójfazowych – dwukrotnie. Stosując tabletki jednofazowe, można sporadycznie zapomnieć o przyjęciu tabletki i następnego dnia zażyć dwie. W dwu- i trójfazowych, jeśli między zażyciem kolejnych tabletek nastąpi przerwa dłuższa niż 36 godzin, do końca cyklu istnieje ryzyko zajścia w ciążę, nawet jeśli kolejne pigułki zażywamy zgodnie z harmonogramem. Tabletki hormonalne przyjmuje się przez 21 dni, potem jest 7-dniowa przerwa (w okresie menstruacji). Jeżeli kupimy środki hormonalne w opakowaniu po 28 sztuk, to 7 tabletek jest tabletkami niehormonalnymi, np. witaminowymi (przyjmujemy je podczas miesiączki). Jeśli zażywaniu tabletek towarzyszą dolegliwości, takie jak: nudności, bóle kończyn, wzdęcia, bóle brzucha i głowy, trądzik, należy zgłosić się do lekarza – być może trzeba zmienić dany środek na inny. Działanie antykoncepcyjne tabletek hormonalnych osłabiają: – niektóre antybiotyki, – leki przeciwbólowe, – leki uspokajające i przeciwpadaczkowe. Udowodniono, że hormonalne środki antykoncepcyjne zmniejszają ryzyko zachorowania na raka jajnika i błony śluzowej macicy; okres ochronnego działania tabletek po ustaniu ich przyjmowania trwa jeszcze nawet 10 lat (zależy to od długości ich zażywania). Dla kobiet karmiących, palących papierosy i tych, które nie mogą przyjmować estrogenów, przeznaczona jest minipigułka (Norgeston, Micorval). Środek ten zawiera wyłącznie gestagen (hormon o działaniu takim jak progesteron). Zażywa się ją codziennie o określonej porze dnia, bez 7-dniowej przerwy. Mogą ją stosować nastolatki, gdyż w znacznie mniejszym stopniu niż środki dwuskładnikowe wpływa na naturalną równowagę hormonalną. Minipigułki nie powinny być stosowane przez kobiety, u których w przeszłości zdarzyła się ciąża pozamaciczna. W Polsce minipigułki dostępne są tylko drogą sprowadzenia przez aptekę na zamówienie ginekologa. Ich skuteczność wynosi 98%. Wkładki, krążki i kapturki Większość wkładek (potocznie zwanych spiralami) produkowana jest w jednym rozmiarze i przeznaczona dla kobiet, które już rodziły (np. Cooper T Cu 380 A, Gyne Orto T 380 S). Dla kobiet, które jeszcze nie rodziły, są np. spirale Omega (w różnych rozmiarach). Wkładka działa 3-5 lat, zakłada ją lekarz. Skuteczność klasycznych spiral ocenia się na 80-85%. Spirala najnowszej generacji Mirena działa przez pięć lat. Jej skuteczność ocenia się na 99%. Przed założeniem spirali kobieta musi zgłosić się na badanie ginekologiczne
