Nasz bilans ma dwie strony
Polska skręca więc w prawo?
– No, skręca w prawo. Młodzi ludzie głosują na coś takiego jak Korwin-Mikke! To znaczy, że nasz system edukacyjny, który zreformowaliśmy równie szczęśliwie jak emerytury, zrobił im z mózgu wodę. Głosują na Korwin-Mikkego! I nawet wyobrażają sobie, że to leży w ich interesie.
I głosują na PiS.
– To bardziej rozumiem. PiS jest dla sfrustrowanych, to wspólnota emocji negatywnych. W oczach ludzi przegranych, pozostawionych przez transformację za burtą, sprawiedliwość negatywna polega na tym, żeby dobrać się do skóry tym, którym się powiodło. Na zasadzie: my im damy popalić! Wszyscy, którym się nie powiodło, noszą w sercu zamysł, żeby dać tym drugim popalić. Oni wiedzą, że PiS im nie zapewni poprawy warunków życia. Ale da im tę satysfakcje, że pogoni sukinsynów, którzy po naszych plecach doszli do tego, co mają. PiS jest partią rewanżu socjalnego, ale nie polityki socjalnej.
Mądrość lewicy zawsze polegała na tym, że poprzez progresywne podatki i politykę wyrównywania szans łagodziła negatywne emocje.
– Ale frustracja jest nie dlatego, że są nierówności dochodowe, płacowe, tylko dlatego, że znaczna część ludzi poczuła się zdegradowana społecznie i materialnie. Przede wszystkim przez utratę pewności jutra i przez utratę szans na awans swoich dzieci. To jest fakt! Tu nie ma co kręcić! To jeden z najczarniejszych elementów naszego bilansu. Nasz bilans po roku 1989 ma jasne strony: demokrację, wolność. Ma jednak też strony ciemne: pozostawienie za burtą, nie wiem, jednej trzeciej, jednej czwartej, trudno to policzyć, ale znacznej części obywateli. I ta znaczna część będzie głosować na takich jak PiS. Nie ma w tym nic dziwnego. Wzmacnia to syndrom zawiedzionego zaufania. Przekonanie, że nas oszukano.
Ile wiatru złapie PiS?
Z takimi nastrojami wchodzimy w rok 2015.
– Na ile to rozczarowanie i nieufność będą wiatrem w żagle PiS, zobaczymy podczas wyborów. PiS dokonuje wciąż rozmaitych manewrów, które są na tę nieufność obliczone. Manewr z ogłoszeniem, że wybory były sfałszowane, to oczywista próba podtrzymania tego syndromu. Zresztą krzyk podniesiony o sejmiki też nie jest na teraz, tylko na przyszłość. Im nie chodzi o te wybory, ale o to, żeby nieufność napędzała głosy w kolejnych wyborach, prezydenckich i parlamentarnych.
PiS nie chce wyborów, tylko referendum.
– W gruncie rzeczy tak. Chce postawić sprawę w ten sposób: czy jesteście za obecnym bałaganem, czy za nami, uzdrowicielami? Ponieważ już większa część nie pamięta, co uzdrowiciele robili, kiedy rządzili, być może będzie okazja do powrotu. A jeśli będzie IV RP bis, to nie wiadomo, czy później znajdzie się z tego wyjście. Bo nie wiem, czy Węgrzy znajdą wyjście z Orbána.
Orbán będzie rządził, dopóki będzie chciał?
– Tak. I dopiero wtedy wybory będą być może nie całkiem rzetelne, zwłaszcza gdy się napędzi sędziom stracha. Albo przekaże się kompetencje sędziowskie w ręce polityków, zwłaszcza rządzących.
Czy Kaczyńskiemu udało się trwale skłócić Polskę?
– Nic się Kaczyńskiemu nie udało. Kaczyńskiemu udało się wykorzystać politycznie kulturowe pęknięcie w polskim społeczeństwie.
A czyją zasługą jest to pęknięcie?
– To nasza wspólna porażka. My to przeprowadziliśmy, my nie potrafiliśmy uniknąć lub chociaż zmniejszyć dramatycznie wysokiego kosztu społecznego transformacji. Może nie dało się inaczej? Najczęściej słyszę, że to była jedyna droga. Ale to przecież frazes, którego powinniśmy się wstydzić. Jednak politycznie na pewno nie dało się inaczej. To była wola boska i skrzypce. Nie wierzę w nieuchronność ekonomiczną, ale politycznie naprawdę nie dało się inaczej. Stan umysłów na świecie i w naszej klasie politycznej oraz nieobecność tłumów na scenie politycznej nie dawały szans na próbę alternatywnej strategii.
Czyli albo Węgry nad Wisłą, albo czekamy na Wiosnę Ludów?
– Nie mówię, że będą Węgry nad Wisłą. Nic nie jest przesądzone, jeśli chodzi o najbliższe wybory, ale wygrana PiS leży w granicach możliwości. Niekoniecznie w tym sensie, że da się Kaczyńskiemu utworzyć rząd. PSL jest zbyt pragmatyczne, by wierzyć, że wyjdzie na związkach z PiS lepiej niż poprzednie przystawki. Pamięta los Leppera. A politycy mają dłuższą pamięć niż wyborcy.
Chyba że chodzi o polityków Platformy, która bardzo szybko zrezygnowała z rozliczenia IV RP.
– Platforma nie chciała dorzynać PiS, wbrew zapowiedziom Sikorskiego. Prawdopodobnie dlatego, że uważała, że istnienie PiS zapewnia jej trwałe i bardzo znaczne poparcie wyborcze. Na zasadzie, że PO jest jedyną obroną przed IV RP. Ale nie wzięła pod uwagę tego, że nowe pokolenia już nie pamiętają wcześniejszych czasów. Więc zobaczymy.
Foto: Krzysztof Żuczkowski
Pan prof Modzelewski niestety myli sie. Chodzi mi o sytuację w Szwecji. Rządziła tu przez ostatnie 8 lat koalicja burżuazyjna i wiele osiągnięć tak zwanego szwedzkiego modelu poszło już do lamusa. Są prywatne szkoły, domy starców i niektóre sprywatyzowane szpitale. Wszystko na bardzo niskim poziomie! Nie budowało się już prawie mieszkań czynszowych a ceny mieszkań własnościowych osiąnęły bardzo wysokie ceny. Zniesiono regulacje na rynku wynajmowanych mieszkań i te też są drogie i niedostępne dla ludzi o niskich dochodach. Zwalczano Związki Zawodowe i wprowadzono na szwedzki rynek pracy „tanią siłę roboczą” bnie tylko ze Wschodniej Europy ale także z AzjiI.
Szwedzki model to już historia.
Jacek Nadzin
Do kolegi wyżej. Jak czytałem twój post to trochę nie dowierzam, Szwecja jest jednym z bogatszych krajów i zarówno placówki medyczne jak i oświatowe (te prywatne) stoją na bardzo wysokim poziomie, nie piszę tego bo gdzieś usłyszałem taką opinie ale wiem ponieważ mieszkam tu od 7 lat. Jeżeli chodzi o ceny mieszkań to w większości krajów europejskich są one na bardzo wysokim poziomie zwłaszcza w większych miastach.
A ja mieszkam tu od 1975 roku, czyli mam jeszcze dłuższy „staż” tutaj. Placówki oświatowe zostały kratycznie ocenione ostatnio przez badania międzynarodowe. Dno w statystyce światowej. Dzieci ani liczyć ani myśleć samodzielnie nie umieją. Placówki prywatne służby zdrowia, myślę tu o Domach Starców to SKANDAL! Niedożywienie staruszkowie i ogromne zyski dla właścicieli. Nie czytał Pan o skandalach w ATTENDO CARE? Caremie etc? Mieszkania czanszowe w Szwecji w latach 70 i 80 były ZA DARMO! Dlaczego Szwecja ma równać do innych?
Proszę czytaś szwedzką prasę i nie porównywać z Polską!
Prof. Modzelewski zbyt pobieznie zalatwia sie z przyczynami kleski Solidarnosci, a zwlaszcza jej robotniczej skladowej. Ryszard Bugaj w wywiadzie udzielonym niedawno Obywatelowi daje nam troche wiecej danych o stopniu manipulowania ruchu robotniczego przez inteligencje juz w 1980 roku:”A eksperci, no moj Boze, przeciez mi naprawde manipulowalismy. W najlepszej wierze [!] oczywiscie, ale niewatpliwie manipulowalismy”. Wspominajac ksiazke Dariusza Gawina, pokazuje jak srowowisko okreslone przez niego jako lewicowe wyrastajace m.in z utopijnej wizji Karola Modzelewskiego I Jacka Kuronia calkowicie porzuca postulaty socjalne…jak zaczynaja je traktowac wylacznie jako narzedzia manipulacji. Ta manipulacja trwa do chwili obecnej. Ksiazka Michnika W Poszukiwaniu Straconego Znaczenia informuje, ze “Solidarnosc poponowala Samorzadny model Polski – od fabryk do powiatow, od powiatow do centralnych instytucji… W tym projekcie bylo wiele zludzen bo taki model demokracji nie istnial nigdzie na swiecie” [wolne tlumaczenie z angielskiego]. Oczywiscie nie istnial poniewaz w Polsce sie dziala wtedy spoleczna rewolucja ktora przynosila swoje wlasne autentyczne rozwiazania. Niestety Polska inteligencja, tradycyjnie, wolala sie patrzec na zewnatrz by rozwiazac nasz problem zamiast stac na wlasnych nogach.
Pan Profesor. Jeden z BARDZO nielicznych dawnych, prześladowanych działaczy „Solidarności”, który się nigdy nie ześwinił. Mam dla niego OGROMNY szacunek, za wiedzę, uczciwość, inteligencję polityczną oraz stosunek do zwykłych ludzi.
To wszysko jest nic wiecej jeden wielki, typowy dla naszego plswiatka polinteligencji, belkot przegranego profesorka.
Nie byloby moze w tym nic zlego gdyby nie fakt, ze ten belkot kosztowal nasz kraj dobrze jesli tylko dziesiatki miliardow bardziej € niz zlotych.
PS
Jesli w naszym kraju aby zdobyc sopbie powszechny szacunek wystarczy „nie zeswinic sie” to biada naszemu krajowi.
Modzelewski jest w niemalej czesci odpowiedzialny nie tyle nawet za obecna sytuacje co za perspektywy naszego kraju.
I teraz jest to ostatni dzwonek by bronic bilansu ktory z roku na rok stanie sie coraz trudniejszy do obrony
Trochę jestem rozczarowany opiniami prof. Modzelewskiego. Miałem nadzieję, że ktoś, kto niemal zawodowo zajmuje się ruchami społecznymi na przestrzeni wieków spróbuje podsunąć jakąś sensowną propozycję, w jaki sposób realna i skuteczna lewica ma wyjść z cienia i wrócić do roli rzecznika słabszych, biedniejszych.
Stwierdzeniem – „Bez stanu wojennego nie byłby możliwy plan Balcerowicza. I bez tego stanu wojennego inaczej wyglądałaby nasza sytuacja w momencie gdy zmiany zapoczątkowane przez Gorbaczowa doprowadziły do uwalniania krajów Europy Wschodniej” – jestem wysoce zdziwiony.
Kierownictwo tzw. pierwszej Solidarności objęło rządy po 1989 roku. Profesor nie jest naiwniakiem, który nie wiedział, że było ono od zawsze prawicowe, z rusofobią w tle. Robotnicy oczywiście nie wiedzieli, że pomagają walczyć o …kapitalizm. Stąd już tylko krok do Balcerowicza. Jaki inny mógł być ten „nasz” kapitalizm. Przecież Balcerowicz to choroba całej Wschodniej Europy. Stan wojenny – Gorbaczow – inna Polska. Trzeba być nie lada filozofem lub raczej jasnowidzem, żeby tę „Inną Polskę” sobie wyobrazić. Na szczęście profesor swoje wyobrażenia zostawił dla siebie.
Rocznie tysiące samobójstw z przyczyn bytowych (pomnożyć przynajmniej x 25), setki zamarzniętych bezdomnych każdej zimy,prawie cała młodzież parobkami całego świata, niespotykana w historii narodu skala bezpowrotnej emigracji zarobkowej, pauperyzacja klasy robotniczej, większość narodu wdeptana w bagno bez szans na lepsze jutro, już dziedziczna bieda, kult śmietnika i żebraka. To są koszty jakie ponosi naród za skok na kasę styropianowych bohaterów. Wstyd mi za Pana Profesorze, że dzisiaj jest Pan w stanie jedynie odburknąć, że „nie tak miało być”!
Od lat twierdzę, że kilkanaście ofiar śmiertelnych podczas stanu wojennego, chociaż każda śmierć to tragedia, to bardzo niewielki procent w stosunku do samobójstw wynikających z haniebnego kapitalizmu , jaki realizujemy w Polsce. Niestety takiej statystyki nie prowadzi „szacowny” IPN.
Jest powiedzonko o baletnicy, której majtki w tańcu przeszkadzały. Przypomina mi ono argumenty profesora, którego kiedyś szanowałem za lewicowe poglądy. Stan wojenny miał zniweczyć prawdziwe plany, prawdziwej solidarności w dokonaniu właściwej transformacji. Pan Profesor chyba nadal jest na wewnętrznej emigracji skoro nie zauważa, że od 25 lat z górą to właśnie członkowie solidarności są u władzy i robią w tym kraju co im się tylko zamarzy. A że nie wyszło tak jak chcieliście Panowie (Wałęsa też: nie tak miało być), to po co braliście się za to? I dlaczego teraz nie krzyczycie w obliczu takiej klęski waszych wyobrażeń na temat transformacji w Waszej ojczyźnie?
Prof. Modzelewski byl dobry w okresie 60-80 lat. Niestety po zwyciestwie zdecydowal sie przerzucic z rewolucjonisty czy tez dysydenta na akademika i to zabija wszystko.
Dlatego nie ma co czekac na profesora i trzeba samemu sie zastanowic jak wprowadzic troche sensu, prawdy i sprawiedliwosci do naszego kraju. To nawet nie jest chyba takie trudne, co najmniej w pierwszym przyblizeniu. Lata szescdziesiate zostawily nam dosc oryginalna definicje kompromisu jako “kompozycji dwu przeciwstawnych, rywalizujacych zasad, w ktorej kazda z nich musi zrezygnowac z jakiejs czesci po to by kompozycja ta byla mozliwa.” (Webster, 1969). To dokladnie pasuje do Polski obecnie gdzie nasz kraj jest podzielony zasadniczo pomiedzy dwa zwalczajace sie uklady, PiS i PO. Czyli wedlug zasad tego kompromisu, jesli kazdy z tych ukladow zrezygnuje dokladnie z tego co jest przeciwstawne drugiemu i skoncentruje uwage na tym co wspolne, to otrzymamy byc moze wreszcie project programu rzadu spolecznej jednosci w Polsce. W pierwszym przyblizeniu.
Tak, tylko cały czas mówi Pan o koncepcjach w parawicowo-liberalnym wydaniu (POPIS). A gdzie są oczekiwania reszty elektoratu???. Uważam, że gdyby pojawiło się lewicowe ugrupowanie z prawdziwie lewicowym programem, spełniającym oczekiwania niemal całego lewicowego elektoratu, to mogłoby ono osiągnąć nawet ok 60% poparcia.
Nie zapominajmy, że już parlamentarna lewica po styropianowej transformacji osiągała 47% poparcia mimo, że nie
spełniała wówczas większości oczekiwań lewicowego elektoratu. Dlatego jest o co i warto walczyć a nie chować głowę w piasek twierdząc, że „nie tak miało być”.
POPIS!!!
Wow! Dziekuje za slowo. Zdecydowanie jest o co i warto walczyc! „Nie tak mialo byc”: to prostu wymowka, za ktora wiele sie kryje. Tylko tym razem trzeba zwyciezyc, zeby sie naprawde POPISac. Problem w tej chwili lezy (pies jest pogrzebany) w tym slowie „gdyby” w Pana zdaniu: że gdyby pojawiło się lewicowe…. Problem jest zwiazany z tym, ze pojecie lewicy ktore mamy jeszcze dzisiaj jest zakotwiczne w naszej swiadomosci z dawnych lat, kiedy to mialo scisle okreslony sens. Na zachodzie lewica walczyla o sprawiedliwosc spoleczna, na wschodzie, lewica walczyla o wolnosc polityczno/ekonomiczna, indywidualna i narodowa, czyli o demokracje. Po 1989 oba pojecia, tak naprawde stracily swoje poprzednie znaczenia; w tej chwili jedyna lewica ktora ma sens to ta co walczy o „sprawiedliwosc spoleczna i o demokracje”, a to nie jest takie proste do wlasciwego sformulowania teoretycznego, no bo wlasnie zachacza o sprzeczne elementy kazdej z tych lewicowych zasad. Dlatego w tej chwili, jako pierwsze przyblizenie, dobrze jest zaczac od proponowanego kompromisu i w trakcie jego formulowania, praktycznego i teoretycznego, zrozumiemy jakie jest wlasciwe pojecie lewicy dla obecnych czasow w Polsce i zintegrujemy program z potrzebami calego przyjaznego elektoratu. Ta integracja bedzie mozliwa w momencie w ktorym bedzie wiadomo jakie czesci skladowe kazdej lewicowej zasady musza byc odrzucone, bo trzeba bedzie je czyms zastapic tak by ta kompozycja byla mozliwa i trwala.
A propos, na dobry „POPIS” 60% to za malo, potrzeba 99%!
Właśnie z powodu braku lewicy znakomita część jej elektoratu jest składową POPISu.
Poza dobra oceną negatywnego oddziaływania PiS’u ciężko zgodzić się z czymkolwiek. Dopóki nasze elity intelektualne (np. państwo profesorowie) będą opowiadali takie niedorzeczności to obywatele nie będą mieli czym się kierować w swoich wyborach, a jak widzimy sami do nich nie są też zdolni.