Tag "Łukasz Grzesiczak"
Pociągi pod czeskim nadzorem
W kolejnictwie Czesi wygrywają na całej linii – pociągi są lepsze, tańsze, jeżdżą szybciej i punktualniej
Literacki Nobel trafił nad Sekwanę
69-letni Patrick Modiano, tegoroczny laureat literackiej Nagrody Nobla, to pisarz Paryża, bo właśnie tu umieścił akcję większości swoich powieści. Jak ognia unika mediów, ale zdobył uznanie francuskiej krytyki literackiej, najważniejsze francuskie nagrody i oddanie czytelników znad Sekwany. Modiano zwykł mawiać, że cały czas pisze jedną i tę samą książkę. Ideą Akademii Szwedzkiej jest zwrócenie uwagi na autorów nieoczywistych, może słabiej wypromowanych, ale wartych czytania. O uznanie w Polsce Modianowi może być trudno. Państwowy Instytut Wydawniczy – właściciel praw do polskich tłumaczeń jego dwóch książek – od trzech lat jest w stanie likwidacji.
Hospoda, terapia dla Czecha – rozmowa z Piotrem Gawlińskim
Hospoda łączy kilka funkcji – centrum kultury, miejsca spotkań, kościoła, odskoczni od rzeczywistości. Ludzie spędzają tu dużo czasu, większość życia. Jeśli przychodzimy regularnie do pewnych miejsc, np. do hospody Pod Złotym Tygrysem w sercu Starego Miasta, szybko zaczynamy się orientować, że o godz. 17 przy niezmiennie tym samym stole pojawia się ten sam jegomość. Może się okazać, że przychodzi tak od 40 lat. Hospoda to miejsce spotkań, to też w pewnym sensie kozetka terapeutyczna, gdzie można się wygadać, wyżalić. Na szefa, kolegów z pracy, żonę – mówi Piotr Gawliński, politolog od kilku lat mieszkający w Pradze. – Czesi piwo traktują jak lekarstwo. Piją go najwięcej na świecie – 144 l na głowę rocznie. Piwo z sokiem? Dla Czecha to niepojęte.
Biznesmen lepszy niż polityk
Wbrew sondażom i analizom politologów Słowacy zaufali kandydatowi dotychczas mało znanemu na scenie politycznej, który pokonał w drugiej turze obecnego premiera i przywódcę centrolewicowej partii Smer-Socjaldemokracja, Roberta Ficę. Nowym prezydentem Słowacji został 51-letni bezpartyjny biznesmen i filantrop Andrej Kiska. Kiska to kolejny milioner zdobywający władzę w Europie Środkowej. Wyborcy wierzą, że skoro jest zamożny, nie będzie sięgał po publiczne pieniądze.
Polsko-czeska bitwa spożywcza
Stosunki polsko-czeskie nie są sielankowe. Czesi prowadzą kampanię wymierzoną przeciwko polskim produktom żywnościowym, a Warszawa nie pozostaje im dłużna w innych dziedzinach. Nie tak dawno np. zamknęła nasze tory dla czeskiej linii kolejowej Leo Express. Węgierskie media piszą wprost, że Polska i Czechy są w stanie wojny spożywczej. Wartość żywności sprzedanej do Czech w 2013 r. wyniosła 876 mln euro. Zajmujemy trzecią pozycję, po Niemczech i Chinach. Polska oferuje tańsze produkty, dlatego Czechy się bronią.
Ciepła posadka na uczelni to przeszłość – rozmowa z dr Krzysztofem Posłajką
– Szkolnictwo wyższe również dopadło zjawisko niepewności zawodowej. Ciepła posadka na uczelni odchodzi w przeszłość, coraz popularniejsze stają się niestandardowe formy zatrudnienia. Nie mówię nawet o tzw. umowach śmieciowych, ale o tym, że jest się zatrudnionym na kilka lat bez możliwości przedłużenia – mówi dr Krzysztof Posłajko, filozof, wykładowca na UJ. – Obecnych studentów wyróżnia kultura pracy. Potrafią pracować zespołowo i korzystać ze źródeł w wielu językach. Młodzi ludzie wybierają filozofię, bo tego chcą, a nie dlatego, że studiowanie tego kierunku przyniesie im prestiżową pracę i pieniądze. Filozofia uczy spójnego formułowania myśli w mowie i piśmie, co nie jest powszechne.
Prezydent wszystkich Słowaków?
Przy ujawnianiu swoich poglądów wije się niczym piskorz, przekonania polityczne zmienia jak kameleon. Słowacki premier Robert Fico jest faworytem w wyborach prezydenckich. Według sondaży, poparcie dla niego sięga aż 40%. Robert Fico posiadł cenną umiejętność odgadywania potrzeb szerokich mas społecznych i odpowiadania na nie. Nawet jeśli te potrzeby są sprzeczne. Robert Fico chętnie powtarza słowa Deng Xiaopinga, że nieważne, czy kot jest czarny czy biały, ważne, żeby łapał myszy. Premier jest wyznawcą polityki „ciepłej wody w kranie”.
Ślązacy są Ślązakami – rozmowa z dr hab. Zbigniewem Kadłubkiem
– Rozmowy o Śląsku są męczące. Nawet nie wiemy, gdzie on jest. Wiele osób połamało sobie zęby na próbach geograficznego wyrysowania granic Górnego Śląska, choć ich wytyczenie nie jest niemożliwe. Gdzie jest teraz Górny Śląsk? Tam, gdzie się mówi po śląsku, można rzec, tam, „kaj sie godo” – mówi dr hab. Zbigniew Kadłubek, profesor Uniwersytetu Śląskiego. I dodaje: – Śląski to rodzący się język regionalny, który może być pewnym narzędziem komunikacji, ale unikajmy fanatyzmu. Niemieckość to jeden z wielu elementów tożsamości śląskiej. Górny Śląsk to dzisiaj świat nowoczesnych, wykształconych obywateli, ambitnych, twórczych i niezależnych.
Majątek podzielił koalicję
Kwestia zwrotu majątku kościelnego – kukułcze jajo podrzucone przez były prawicowy gabinet – zajmuje czeską opinię publiczną i polityków. Jest także linią demarkacyjną na lewej stronie czeskiej sceny politycznej, dzielącą komunistów i socjaldemokratów. Zwrot mienia Kościołów i związków wyznaniowych uchwalono w ubiegłym roku, lecz nadal ustalenia te są podważane. Zwrot mienia Kościołom wywołuje sprzeciw także katolików. Część wiernych przestaje dawać na tacę. Premier Bohuslav Sobotka apelował, aby Kościoły zrzekły się części roszczeń. Bez skutku.
Za koronami nie tęsknią
Choć europejska waluta na Słowacji ma już pięć lat, trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie o korzyści wstąpienia naszych południowych sąsiadów do strefy euro. Słowacy zdążyli się już przyzwyczaić do nowych pieniędzy. Nie wiadomo jednak, czy relatywnie wysokie bezrobocie (13,5%) i niższa niż w Polsce średnia pensja (784 euro wobec 864 w naszym kraju) są pokłosiem rezygnacji z własnej waluty, czy kryzysu gospodarczego, który od 2008 r. dławi europejską gospodarkę. Pewne jest, że Słowakom udało się wprowadzić euro bez podwyżek, których doświadczyli wcześniej przy podobnej operacji Niemcy czy Włosi. Dla Słowaków wprowadzenie przed pięcioma laty euro miało znaczenie prestiżowe. Ale gospodarka też zyskała. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne zwiększyły się w ciągu dwóch pierwszych lat nowej waluty ze 123 do 518 mln euro.
