Od wybuchu pandemii spada w Polsce liczba przypadków przemocy domowej. Oficjalnie. W rzeczywistości jest odwrotnie Ze wszystkich statystyk i badań na świecie wynika, że w sytuacjach nadzwyczajnych – konfliktów zbrojnych, kryzysów humanitarnych, klęsk żywiołowych czy pandemii – nasila się przemoc wobec kobiet. Nie inaczej było – i jest – w czasie pandemii COVID-19. Wirus, który błyskawicznie rozprzestrzenił się po całym świecie, przy okazji wielokrotnie mutując, zebrał ponure żniwo: w skali globalnej kosztował prawie 6,5 mln ludzkich istnień. Kiedy jednak media codziennie relacjonowały walkę z groźnym przeciwnikiem, podając, ile jest zakażeń i zgonów z powodu zakażenia, w cieniu rozgrywała się jeszcze jedna, przynajmniej równie dramatyczna walka o przetrwanie – ofiar przemocy domowej. W większości kobiet i dzieci. Ukryta pandemia Skokowy wzrost liczby przypadków przemocy domowej António Guterres, sekretarz generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych, określił w czerwcu 2021 r. mianem ukrytej pandemii. Ogłosił wówczas, że według statystyk prowadzonych, ale także monitorowanych przez ONZ zaledwie w ciągu trzech miesięcy lockdownów i kwarantanny przybyło na świecie 15 mln przypadków przemocy motywowanej płcią. Jak wynika ze światowych danych, ponad 90% to przemoc wobec kobiet. Informacje z każdego (prawie) zakątka planety są podobnie zatrważające. Analizy ONZ pokazują, że już przez pierwsze trzy miesiące pandemii w Unii Europejskiej dramatycznie wzrosła liczba telefonów do organizacji zajmujących się pomocą ofiarom przemocy – aż o 60%. Z kolei według sprawozdania Komisji Europejskiej we Francji już tydzień po wprowadzeniu obostrzeń liczba zgłoszeń skoczyła o 30%, na Litwie – o 20%. Bílý kruh bezpečí, czeska organizacja pomagająca ofiarom, odnotowała w pierwszym miesiącu pandemii koronawirusa 42% więcej połączeń niż w tym samym okresie poprzedniego roku. W Irlandii odnotowano pięć razy więcej interwencji związanych z przemocą domową. W innej części świata, w Chinach, w mieście Jingzhou w prowincji Hubei, zgłoszonych zostało trzykrotnie więcej przypadków przemocy niż w analogicznym okresie poprzedniego roku (mowa o lutym 2020 r.). W Malezji i Libanie liczba zgłoszeń i próśb o ratunek, jak szacowały lokalne organizacje pomocowe, wzrosła dwukrotnie. W marcu 2022 r. Parlament Europejski zlecił badanie na ten temat. Wynika z niego, że aż 77% kobiet w UE jest zdania, że pandemia koronawirusa spowodowała nasilenie się przemocy, zarówno fizycznej, jak i psychicznej, seksualnej i ekonomicznej wobec nich. W prawie wszystkich państwach uważa tak ponad 50% kobiet, najwięcej – w Grecji (93%) i Portugalii (90%). Zapytane o to, czego oczekiwałyby w zakresie rozwiązań systemowych, wymieniły ułatwienie zgłaszania przemocy (w tym na policji – 58%), większą dostępność linii interwencyjnych (40%), podniesienie poziomu wiedzy o przemocy wśród policjantów i pracowników wymiaru sprawiedliwości (40%) oraz zapewnienie kobietom większej niezależności finansowej (38%). Nie tylko ONZ, lecz także lokalnie działające organizacje pomocowe – w Polsce m.in. Centrum Praw Kobiet i Feminoteka, ale również Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – ostrzegały przed rosnącą skalą przemocy domowej w pandemii i apelowały o przyjęcie nowych, adekwatnych w zmienionej rzeczywistości i skutecznych rozwiązań chroniących ofiary. „Wzywam wszystkie rządy do wprowadzenia metod zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet w swoich planach przeciwko COVID-19”, mówił António Guterres. Polska bezpieczną wyspą? W Polsce, gdyby wierzyć oficjalnym statystykom, trzeba by odnotować przeciwny trend – zgłoszeń wyraźnie ubyło, choć i Feminoteka, i Centrum Praw Kobiet, i Niebieska Linia alarmowały o zwiększonej liczbie telefonów odbieranych przez pracownice tych organizacji. „Odnotowałyśmy wyraźny wzrost liczby telefonów od kobiet doświadczających przemocy. Zwłaszcza w początkowym okresie pandemii i podczas tzw. narodowej kwarantanny. Przemocowe zachowania wyraźnie eskalowały”, mówiła Monika Milewska z Feminoteki. Skąd te różnice? Spójrzmy na dane. Z policyjnych statystyk wynika, że w 2020 r. zgłoszono 85,6 tys. przypadków przemocy. 63 tys. dotyczyło przemocy zgłoszonej przez kobiety, 12 tys. – przez dzieci i młodzież. W 2019 r. było zaś 88 tys. przypadków. Zmalała także liczba zakładanych Niebieskich Kart – to procedura, którą uruchamia się, kiedy osoba zgłasza, że jest ofiarą przemocowych zachowań. O ile w 2019 r. takich dokumentów wypełniono prawie 95 tys., o tyle w roku 2020 –
Tagi:
Amnesty International, António Guterres, Bílý kruh bezpečí, Centrum Praw Kobiet, Chiny, covid-19, Czechy, Daniel Mróz, Enfant Bleu, Eurobarometr, Europa, Feminoteka, Fundacja na rzecz przeciwdziałania przemocy Feniks, Grecja, Irlandia, Isabelle Debré, Jingzhou, konflikty zbrojne, Litwa, Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, Ministerstwo Sprawiedliwości, Monika Milewska, Niebieska Linia, ONZ, pandemia, Parlament Europejski, policja, polityka społeczna, polskie rodziny, Portugalia, przemoc, przemoc domowa, przestępczość, psychologia, psychologia społeczna, RPO, społeczeństwo, Unia Europejska, Zbigniew Ziobro
