Nasz obraz Ameryki jest oparty na mitach, w które nie wierzą już sami Amerykanie Latem 2020 r. George Packer, jeden z najbardziej cenionych amerykańskich reportażystów, doszedł do wniosku, że żyje w „państwie upadłym”. Na łamach magazynu „The Atlantic” użył dokładnie tego określenia – failed state – którym opisuje się takie kraje jak Libia czy Somalia. Prezydent to skorumpowany bufon oligarcha, edukacja czy ochrona zdrowia pozostawione są dzikim siłom rynku i nie mogą liczyć na żadną sensowną politykę rządu centralnego. Obywatele sami szyją maseczki, a personel medyczny owija się workami na śmieci, bo w szpitalach brakuje ubrań ochronnych i środków higieny osobistej – wyliczał po kolei kompromitujące porażki swojego kraju reportażysta. Poobrażane na siebie nawzajem dwie elity, republikańska i demokratyczna, nie są w stanie dojść do porozumienia nawet w sprawach fundamentalnych – kontynuował Packer – a media serwują tylko plemienne legendy dla wrogich obozów, zamiast informować. „Czy ufamy swojemu rządowi i sobie nawzajem choć na tyle, by przeciwstawić się śmiertelnemu zagrożeniu? – pytał dramatycznie. – Czy jesteśmy w ogóle zdolni do tego, by sami sobą rządzić?”. Packer nie był w tej opinii odosobniony, choć pewnie najdosadniej wyraził pogląd o upadku instytucji amerykańskiego państwa. Ale od wiosny 2020 r. przekonanie o głębokim kryzysie Ameryki dochodziło do głosu częściej. Na fali protestów po śmierci George’a Floyda oceniano historię i teraźniejszość przede wszystkim przez pryzmat rasizmu. Krytyce poddano nawet fundamentalne mity Ameryki i biografie jej ojców założycieli. Nagrodzony Pulitzerem projekt „1619” dziennikarki Nikole Hannah-Jones przekonywał, że to niewolnictwo, a nie Deklaracja niepodległości, dało początek Stanom Zjednoczonym. Słowem, USA to kraj zniewolenia, a nie wolności. Z drugiej strony olbrzymia kariera teorii spiskowych kazała myśleć, że poziom debaty publicznej sięgnął już dna, a wielbiona amerykańska wolność słowa zamieniła się we własną karykaturę. Głośno mówiono też o końcu amerykańskiej hegemonii na świecie – prezydentura Trumpa obniżyła wiarygodność USA na arenie międzynarodowej. Państwo z największym na świecie budżetem obronnym, wciąż niekwestionowana militarna potęga, nie było w stanie obronić się przed szturmem motłochu na własny Kapitol – który 6 stycznia 2021 r. został „zdobyty”, zdewastowany i dosłownie obrzucony fekaliami przez zwolenników odchodzącego w niesławie prezydenta. Kolejne ciosy spadły po bezładnym wycofywaniu się Amerykanów z Kabulu i przejęciu Afganistanu przez talibów. 20 lat po zamachach z 11 września, po czasie pandemii i chaotycznej prezydenturze Trumpa Ameryka nie jest – wbrew słowom Packera – państwem upadłym. Ale nie jest też tym samym, pewnym siebie, zadowolonym i przewidywalnym „dobrotliwym hegemonem”. Zarządzanie kryzysem Choć cała Ameryka boleśnie przeżywała w ostatnich latach utratę wiarygodności, prestiżu i realne osłabienie globalnych wpływów, są takie miejsca na świecie, gdzie świadomość tych zjawisk nie dotarła. Na przykład Polska. Jeśli chodzi o debatę publiczną, to Warszawa jest dziś bardziej proamerykańska niż Waszyngton. Gdy bowiem od dobrych kilku lat amerykański mainstream zajmuje się „zarządzaniem kryzysem”, zdecydowana większość komentatorów i polityków nad Wisłą zajmuje się tego kryzysu pudrowaniem albo celowo wypacza jego prawdziwe przyczyny i skalę. Pytanie, przed którym stoi amerykańska opinia publiczna, brzmi dziś: jak słabnąca i targana wewnętrznymi napięciami Ameryka ma pozostać światowym liderem i zapewnić swoim obywatelom poprawę poziomu życia? W Polsce to niekontrowersyjne przecież pytanie wciąż nie przechodzi przez gardło wielu ekspertom. Bezalternatywne i wiernopoddańcze oparcie polityki zagranicznej na USA – a tak naprawdę na prezydencie Trumpie – było świadomym wyborem rządu PiS. Najlepszymi ilustracjami tego podejścia były wizyty w Waszyngtonie prezydenta Andrzeja Dudy, który, stojąc przy biurku Trumpa, podpisywał niewiele znaczące deklaracje. A później wygłaszał obietnice, nierealistyczne i sprzeczne z faktycznymi zamiarami Trumpowskiej administracji. Kto dziś pamięta, że według rządowej propagandy rzekomo załatwiono Polsce „priorytetowy” dostęp do amerykańskich szczepionek na COVID-19? Symptomatyczna była opinia czołowego doradcy PiS w sprawach zagranicznych, Przemysława Żurawskiego vel Grajewskiego, który pisał w 2020 r., że „wszystko wskazuje na to, że prezydent Trump uzyska reelekcję” i „ten scenariusz Polska powinna przyjąć za podstawę swojej polityki zagranicznej”. A inne scenariusze – czyli, mówiąc wprost, zwycięstwo Bidena i demokratów –
Tagi:
Adam Traczyk, Adrian Zandberg, Aleksander Kwaśniewski, Amazon, amerykańscy oligarchowie, amerykańska polityka, biali w USA, biznes, Black Lives Matter, czarni w USA, debata publiczna, Donald Trump, Donald Tusk, Dziennik Gazeta Prawna, dziennikarze, Elon Musk, Emmanuel Macron, Facebook, George Bush, George Floyd, George Packer, George W. Bush, gospodarka, internet, Jacek Bartosiak, Jeff Bezos, Joe Biden, kapitalizm, konserwatyzm, korporacje, Maciej Konieczny, Mark Zuckerberg, multimiliarderzy, neoliberalizm, Nikole Hannah-Jones, oligarchia, Polska, polska dyplomacja, polska prawica, prasa, Przemysław Żurawski vel Grajewski, Rada Europejska, Radosław Sikorski, rasizm, rasizm systemowy, Ryszard Parafianowicz, Tesla, The Atlantic, Twitter, USA, Witold Jurasz, wolność prasy, wolność słowa, Zbigniew Parafianowicz
