Do rządzących: poszukajcie w sobie empatii, bądźcie solidarni i zacznijcie z nami rozmawiać
Kończy się rok. Zazwyczaj o tej porze robimy bilans minionych miesięcy, sumujemy zyski, liczymy straty. Byłoby tak i tym razem, gdyby roku 2020 nie naznaczyła pandemia koronawirusa.
W ciągu kilkunastu dni okazało się, że świat jest bezradny wobec zarazy. Na nic wiedza, na nic zaawansowane technologie, na nic rzesze pewnych siebie, sytych elit władzy. Wszystko zawiodło. Dzisiaj chodzimy w maseczkach, liczymy zakażonych i zmarłych, z nadzieją wsłuchujemy się w informacje o szczepionkach, które być może zneutralizują wirusa. Mogło się wydawać, że zdewaluowane słowa dialog i solidarność odzyskają znaczenie. Czy tak się stało?
Instytucjonalny dialog działał sprawnie, do czasu kiedy nowy, większościowy rząd zaczął traktować Radę Dialogu Społecznego jako ciało fasadowe – użyteczne politycznie, ale zbędne w procesie zarządzania państwem. Projekty ważnych społecznie i gospodarczo ustaw wnoszono do laski marszałkowskiej w trybie inicjatywy poselskiej, z pominięciem opinii partnerów społecznych. W pierwszych dniach marca tego roku, na plenarnym posiedzeniu RDS, OPZZ przeprowadziło debatę o zbliżającym się spowolnieniu gospodarczym i wynikających z tego zagrożeniach. Przedstawiciele rządu zlekceważyli te sygnały, przykrywając je propagandą sukcesu. Także tego dnia NSZZ Solidarność oraz Związek Pracodawców i Przedsiębiorców ogłosili zwieszenie prac w Prezydium RDS. Nagle, po pięciu latach pracy Rady, uznali, że najpilniejszym zadaniem jest lustracja jej członków. Tydzień później secesjoniści znaleźli się w niezręcznej sytuacji, bo premier Morawiecki przyznał, że w Polsce również mamy koronawirusa. W obliczu poważnego zagrożenia zdrowia i życia milionów Polek i Polaków wypadało być jakoś obecnym. Solidarność i ZPP niby pozostały więc w Radzie, ale „jakoby ich nie było” – w zależności od sytuacji.
A rząd przedstawiał kolejne mutacje tarczy antykryzysowej. Wbrew oczekiwaniom społecznym górę wzięły kalkulacje polityczne! Z jednej strony, premier zapewnił sobie uprawnienia do odwoływania członków RDS, z drugiej zaś, zablokował propozycję OPZZ, by w trakcie postojowego wynagrodzenie pracownika było rekompensowane w 75% przez państwo, a w 25% przez przedsiębiorcę. W rezultacie wsparcie pracowników zostało sfinansowane z Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, czyli ze składek pracujących. OPZZ konsekwentnie dowodziło, że priorytetowym celem rządu musi być ochrona miejsc pracy i wynagrodzeń osób pracujących. Podkreślaliśmy, że zahamowanie kryzysu gospodarczego nie będzie możliwe, jeśli pracownicy utracą pracę i wynagrodzenia, w wyniku czego zmniejszy się popyt wewnętrzny i eksport. Dzięki konsekwencji i uporowi OPZZ niektóre uwagi zostały uwzględnione przez rząd w procesie tworzenia przepisów prawa. Programy antykryzysowe pomogły wielu firmom i zapewne przyczyniły się do ochrony części miejsc pracy. Niestety, bezrobocie rośnie. Na pierwszej linii walki z epidemią stanęli pracownicy budżetówki. Tymczasem rząd pozbawił ich nagród, premii, zamroził płace i szykuje kolejne zwolnienia.
Mimo pogarszającej się sytuacji epidemicznej rządzący nie zapominali o partyjnym przeciąganiu liny. Za wszelką cenę postanowili zorganizować korespondencyjne wybory prezydenckie. OPZZ negatywnie zaopiniowało poselski projekt ustawy w tej sprawie. Nie godziliśmy się na narażanie życia i zdrowia kilkudziesięciu tysięcy pracowników Poczty Polskiej ani na łamanie podstawowych zasad demokracji zapisanych w konstytucji. Wprawdzie do kopertowych wyborów nie doszło, ale na przygotowania do nich bez podstawy prawnej wydano 70 mln zł. Jeśli dorzucić do tego afery maseczkowe, respiratorowe i Bóg wie jakie jeszcze, to nic dziwnego, że rządzący przedstawili kolejny pomysł na walkę z pandemią. W ustawie covidowej wprowadzono przepis stanowiący, że do zamówień, których przedmiotem są dostawy lub usługi niezbędne do przeciwdziałania COVID-19, nie stosuje się przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych. Posłowie KP PiS dorzucili jeszcze projekt ustawy, który przewidywał, że kto narusza obowiązki służbowe lub obowiązujące przepisy w celu przeciwdziałania COVID-19, nie popełnia przestępstwa. Opiniując negatywnie ten projekt, pytaliśmy: „Czy ustawa zapewniająca bezkarność urzędnikom ma służyć temu, by zalegalizować działanie władzy publicznej poza granicami prawa? Czy to odpowiedź na medialne informacje o wielu nieprawidłowościach w różnych ministerstwach?”.
Przykłady można mnożyć. A jeśli do tego dodamy kolejne kryzysy społeczne czy konflikt z Unią Europejską, wywoływane przez głównych aktorów naszej sceny politycznej, to konkluzja jest oczywista: pogubili się! Zapytacie Państwo, gdzie ta solidarność i dialog. Ano nie ma. Władza oblewa ten egzamin. Zdaje go tylko społeczeństwo. Ale ludzie są coraz bardziej zniecierpliwieni i dają temu wyraz. Dlatego z okazji świąt mam apel do rządzących. Wiem, że „są w ojczyźnie rachunki krzywd”, ale zapomnijcie o nich na chwilę. Poszukajcie w sobie empatii, bądźcie solidarni i zacznijcie z nami rozmawiać, bo, jak mawiał Ignazio Silone: „Lepiej wspólnie mówić, niż przeciwko sobie milczeć”.
Andrzej Radzikowski jest przewodniczącym OPZZ
Fot. Krzysztof Żuczkowski
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy