Sukces z nutką niepewności

Sukces z nutką niepewności

W trzeciej dekadzie XXI w. jednym z wielu źródeł niepokoju w Polsce jest pogarszająca się kondycja przemysłu energochłonnego

Przemysł energochłonny to przede wszystkim produkcja chemikaliów, cementu, płytek ceramicznych oraz metali, szkła czy leków – mających krytyczne znaczenie dla całej gospodarki. Zastąpienie tej produkcji importem jest trudne lub niemożliwe, a przede wszystkim kosztowne. Wyroby tych zakładów są składnikami niezbędnymi do dalszej produkcji w innych branżach, natomiast ich brak może wywołać reakcję łańcuchową, co pokazało chwilowe wstrzymanie produkcji przez zakłady azotowe.

Trwający kryzys energetyczny, spotęgowany zbrojnym atakiem Rosji na Ukrainę, dodatkowo utrudnia działalność przedsiębiorstw energochłonnych. Problemy wynikają zarówno ze wzrostu cen energii, jak i z ograniczonej dostępności surowców energetycznych. Ta sytuacja stwarza ryzyko dla kontynuowania działalności i utrzymania zatrudnienia. Polacy obawiają się fali zwolnień i bankructw firm. To sektor, w którym wraz z podwykonawcami i kooperantami pracuje ok. 1,3 mln osób. Kryzys przedsiębiorstw energochłonnych wpływa negatywnie na funkcjonowanie dużej części gospodarki.

OPZZ konsekwentnie postulowało wdrożenie przez państwo wielotorowych instrumentów wsparcia dla tych zakładów pracy w celu umożliwienia im dalszego prowadzenia działalności. Wskazywaliśmy konieczność uruchomienia mechanizmów mających na celu obniżenie cen gazu i energii elektrycznej dla tej grupy odbiorców, jak również mechanizmów wsparcia finansowego i wspierania inwestycji ograniczających zużycie energii. Takie działania wdrożyło już kilka państw Unii Europejskiej. Francja przyjęła program o wartości 5 mld euro mający wesprzeć przedsiębiorstwa energochłonne we wszystkich sektorach. Czechy wprowadziły rekompensaty za ponoszone przez przedsiębiorstwa koszty pośrednie, a Niemcy wspierają swoje zakłady energochłonne w formie dotacji bez obowiązku jej spłaty. Włochy z kolei wprowadziły ulgę podatkową dla tych przedsiębiorstw energochłonnych, które doświadczyły określonego wzrostu cen w odniesieniu do 2019 r., a także ulgę podatkową na gaz ziemny zakupiony w pierwszym kwartale 2022 r. Natomiast Hiszpania planuje udzielić przemysłowi energochłonnemu pomocy o wartości 488 mln euro.

OPZZ podczas posiedzeń Rady Dialogu Społecznego wielokrotnie zwracało uwagę stronie rządowej na potrzebę podjęcia działań mających na celu wprowadzenie instrumentów pomocowych dopasowanych do potrzeb krajowych przedsiębiorstw energochłonnych. W tej sprawie w sierpniu pisemnie zwróciliśmy się do premiera RP. Na wniosek OPZZ sprawą zajął się Zespół problemowy ds. polityki gospodarczej i rynku pracy RDS, pracujący pod przewodnictwem Leszka Miętka. Zespół rekomendował Radzie uchwałę strony pracodawców i związków zawodowych, w której zwraca się do rządu o natychmiastowe podjęcie działań mających na celu wsparcie przemysłu energochłonnego. 14 września uchwałę przyjęła Rada Dialogu Społecznego. Związkowcy i pracodawcy oczekują od rządu obniżenia cen nośników energii, wsparcia dla firm w trudnej sytuacji oraz rzetelnego dialogu w zakresie wyłączeń produkcji lub przewidywalności takich decyzji. Wskazano również, że niezbędne jest wypracowanie programu ograniczenia zużycia energii np. w zakresie oświetlenia ulic i witryn w godzinach nocnych oraz wprowadzenie maksymalnej ceny zakupu energii elektrycznej i gazu ziemnego dla przedsiębiorstw energochłonnych. W dobie kryzysu energetycznego nowego podejścia wymaga problem emisji dwutlenku węgla. Niezbędne jest wprowadzenie gwarancji instytucji państwowych na zakupy energii elektrycznej poprzez administracyjną kontrolę cen energii opartą na rzeczywistym koszcie jej wytwarzania.

Jako OPZZ zanotowaliśmy tu sukces, bo rząd zapowiedział, że wygospodaruje ok. 6 mld zł z przeznaczeniem na wsparcie przemysłu energochłonnego. Ale, jak wiadomo, diabeł tkwi w szczegółach. Dlatego 17 października ponownie zebrał się Zespół problemowy ds. polityki gospodarczej i rynku pracy RDS. Obecny na posiedzeniu minister rozwoju i technologii Waldemar Buda poinformował, że choć Sejm uchwalił ustawę uruchamiającą program wsparcia przedsiębiorców, to nadal są prowadzone konsultacje dotyczące jego szczegółów. Rodzi się zatem pytanie, czy pomoc przyjdzie na czas. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych będzie nad tym czuwało.

Autor jest przewodniczącym Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych

Fot. Krzysztof Żuczkowski

Wydanie: 2022, 45/2022

Kategorie: Przegląd związkowy

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy