Archiwum Tygodnika 
Felietony {id:10, pr.90}
Kadry durniu {id:4745}
Zapiski polityczne 28 sierpnia 2003 r. W dni sejmowych wakacji porządkowałem moje pisarskie archiwum i przeczytałem sporo starych felietonów pisanych w dniach oczywistej, zbliżającej się katastrofalnej klęski rządzącej nad wyraz nieudolnie koalicji AWS-UW. Moje przewidywania ujawnione w druku sprawdziły się z nadwyżką. Pisałem o możliwej porażce wyborczej tego ugrupowania politycznego, w którym miałem wielu przyjaciół, z okresu gdy "Solidarność" i [...]
Wypędzenie, czyli mniejsze zło {id:4746}
Bez uprzedzeń Bronię poglądu, że przedstawiciele polskich władz państwowych nie powinni zajmować oficjalnego stanowiska w sporze o niemieckie Centrum przeciw Wypędzeniom. Nie do Polaków należy stawianie Niemcom wymagań w sprawie, jak mają pamiętać jedną z największych klęsk w swojej historii. Czy mają oni opłakiwać tę swoją klęskę, jaką było dla nich "wypędzenie" 10 milionów Niemców, czy przystając na międzynarodowe Centrum, [...]
Zagadka {id:4747}
Kuchnia polska Dane statystyczne, według których w lipcu mieliśmy 10,3% przyrostu produkcji sprzedanej, powinny być źródłem optymizmu. Ekonomiści twierdzą, że w tej sytuacji jest całkiem możliwe, że w całym roku 2003 osiągniemy wskaźnik wzrostu gospodarczego na poziomie 3, a nawet 3,5%. Zdaje się to dowodzić, że przewidywany przez prof. Kołodkę wzrost gospodarczy, który według niego wynosić powinien za dwa lata [...]
Wyblakła pamięć wojny {id:4749}
Pamięć zbiorowa nie jest czymś stałym i niezmiennym. Po raz kolejny w swojej historii Polacy mają okazję boleśnie zweryfikować prawdziwość tej tezy. Trudno bez osłupienia czytać informację, że coraz więcej Polaków (ponad 50%) uważa, że Niemcy byli takimi samymi ofiarami II wojny światowej jak Polacy czy Żydzi. Właśnie taki jest realny stan świadomości historycznej naszych narodów. Zapracowaliśmy na to. Bo [...]
Mars wita nas {id:4760}
Mars zbliżył się do Ziemi na taką odległość, jakiej nie pamiętają nawet najstarsi górale, bo ci nie żyją od już od 60 tys. lat. Taka bliskość Czerwonej Planety według niektórych astrologów powodować może kataklizmy, zawroty głowy, zachęcać pacyfistów do działań zaczepnych, a jeszcze innych do budowania centrum dla wypędzonych. No i przede wszystkim zmuszać artystów do działań niebanalnych, takich jak [...]
Kraj {id:1, pr.88}
Lekarze szykują zamach na badania prenatalne {id:76787}
Zapłodnienie in vitro to podejrzany i ryzykowny zabieg. Badania prenatalne mogą być szkodliwe. Te dwie nowoczesne procedury staną się metodami, których przestrzegający prawa lekarz nie powinien stosować. Za niecałe trzy tygodnie w Toruniu zbierze się Nadzwyczajny VII Krajowy Zjazd Lekarzy. To tam zostanie przegłosowany nowy kodeks etyki lekarskiej. Wydarzenie nie jest specjalnie nagłaśniane przez samorząd lekarski, jednocześnie o kodeksie mówi [...]
Przepisy mocniejsze od wina {id:4726}
Trunek z Jasła cenią światowi degustatorzy. Ale jego producentowi nie wolno sprzedać ani butelki Na prawo od pokrytego winoroślą ganku, tuż za wielką tablicą z napisem Doświadczalna Winnica "Golesz", jest wejście do piwnicy. Za pierwszymi drzwiami rozpiera się sprowadzony z Moraw młynek do winogron, dalej filtry, prasy do moszczu, najróżniejszego kształtu i przeznaczenia lejki, cedzaki, węże i korki, nalewarka do [...]
Niezakoczona transformacja {id:4727}
Spotkania krynickie maj zapobiec funkcjonowaniu dwóch światów: Unia i reszta Na początku września (4-6) 2003 odbędzie się w Krynicy XIII Forum Ekonomiczne krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Spodziewany jest udział 1,3 tys. uczestników, w tym sześciu prezydentów i czterech premierów. Od dwóch lat materiałem do dyskusji dla uczestników spotkania jest specjalnie przygotowywany raport. W ubiegłym roku miał on szczególną formę, [...]
Boski interes {id:4730}
Salezjańska fundacja naciągnęła bank na 533 mln zł kredytów, przedstawiając sfałszowane dokumenty Nie było żadnego wyszukanego scenariusza. Legnicki oddział Kredyt Banku udzielił czterem instytucjom salezjańskim w Lubinie (dwóm parafiom i dwóm domom zakonnym) 65 pożyczek lombardowych na kwotę 533 mln zł. Zabezpieczeniem kredytów były ewidentnie sfałszowane dokumenty - zaświadczenia o posiadaniu lokat w Banku Zachodnim WBK i Cuprum Banku. Lokaty [...]
Na hajowym biegu {id:4731}
Po polskich drogach jeżdżą tysiące odurzonych narkotykami piratów Był wczesny majowy wieczór. 22-letniego Mariusza G. zatrzymano w centrum Człuchowa, niewielkiej miejscowości w Pomorskiem. A właściwie chłopak sam się zatrzymał. Na latarni, po uprzednim zaliczeniu kilku innych lamp. Policyjny patrol z trudem wyciągnął mężczyznę z rozbitego auta. Gdy ten znalazł się na zewnątrz, policjanci nie kryli zdumienia - młodzieniec nie odniósł [...]
Podręcznik równych szans {id:4735}
Dzięki akcji WSiP "Wsparcie na starcie" najubożsi gimnazjaliści otrzymają zestaw książek do I klasy W ubiegłym roku Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu rozpoczęło akcję przekazywania darmowych wyprawek szkolnych dla siedmiolatków z ubogich rodzin. Program pomocy zdolnym, ale niezamożnym gimnazjalistom zaproponowały w tym roku Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. "Wsparcie na starcie" adresowane jest do 6,4 tys. gimnazjów z całej Polski. W [...]
Stalowa wola przetrwania {id:4738}
Okupujący starostwo w Stalowej Woli domagają się pomocy dla huty w wysokości 340 mln złotych Ludzie gwizdali, wyły syreny. Na ulice Stalowej Woli wyszło ok. 6 tys. pracowników największego w mieście zakładu - Huty Stalowa Wola. Zwartą ławą stanęli przed magistratem. Prezydent Andrzej Szlęzak zapewnił, że doskonale ich rozumie, lecz za dobre słowo usłyszał stek obelg. - Złodzieje! Złodzieje! - [...]
Konspira 2003 {id:4740}
Sprawa Kalasa: albo mamy jedno państwo, albo już podzieliliśmy je na partyjne księstewka Jacek Kalas wpadł, bo koledzy, których namawiał do współpracy, natychmiast zameldowali o tym zwierzchnikom. Przy całej sprawie wpadły też media, które najpierw nakłamały, pisząc nieprawdę o rzekomym bohaterstwie Kalasa i "polowaniu" na niego, a potem, w konfrontacji z faktami, niemądrze się wycofywały. Nie warto mieć złudzeń, atmosfera, [...]
Notes dyplomatyczny {id:4742}
Niedawno pisaliśmy o dylematach, które musi rozstrzygać minister Cimoszewicz, obsadzając stanowisko dyrektora swojego sekretariatu. O, to jest ważna funkcja, zawsze przy ministrze, przy jego kalendarzu, tu się bierze ludzi bardzo sprawnych i zaufanych. Te dylematy minister, zdaje się, rozstrzygnął. Lada moment dyrektorem sekretariatu ma zostać Joanna Wronecka, obecna ambasador RP w Kairze. To, że jej kandydatura ostatecznie zwyciężyła, wprawiło połowę [...]
Prezes w ataku {id:4751}
Zdaniem Grzegorza Wieczerzaka, jednym z powodów jego aresztowania była obawa AWS przed ujawnieniem kulis prywatyzacji PZU Rozpoczęty w maju proces byłego prezesa PZU Życie, Grzegorza Wieczerzaka, przybrał nieoczekiwany obrót. Oskarżony o spowodowanie milionowych strat Wieczerzak sam zaczął oskarżać. Jak zeznał przed warszawskim sądem rejonowym, jego sprawę sfabrykowano w 2001 r. z powodów polityczno-biznesowych. - Osoby, które wywołały postępowanie, przekonały decydentów [...]
Nie mają nic do stracenia {id:4752}
Strajk w Bytomiu jest jak ogień - zatacza coraz większe kręgi Najpierw zastrajkowali ci z Rozbarku. Nie wyjechali na powierzchnię. Potem dołączyli do nich następni. W Łaziskach górnicy zablokowali trasę Katowice-Wisła. Na początku miał być strajk okupacyjny na wszystkich przeznaczonych do zamknięcia kopalniach i inne ostre formy protestu. Ale to inna sprawa, inna powaga. - Przyjeżdżał tu Wałęsa i demokrację [...]
Tak wykańcza się miasto {id:4761}
Dziś bezrobociem dotknięty jest co czwarty mieszkaniec Bytomia, wkrótce będzie co drugi. Przekraczam bramę kopalni, przez którą przez 30 lat przechodził mój ojciec. Kopalnia Centrum w Bytomiu dawniej nosiła imię bułgarskiego polityka Dymitrowa. Dziś nie jest symbolem spokoju ani stabilizacji, jakim była przez całe moje dzieciństwo. Kopalnia była nie tylko miejscem pracy mojego taty. To było całe nasze życie. W [...]
Miedź się nie starzeje {id:4762}
35-lecie obchodzą dwie kopalnie zagłębia miedziowego Edward Rippel, prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Lubińskiej, zapewnia, że w ponadosiemsetletniej historii miasta dwa fakty mają znaczenie epokowe. Wydanie w 1353 r. "Kodeksu Lubińskiego", a 600 lat później, w roku 1957, odkrycie złóż miedzi przez doktora Jana Wyżykowskiego. Lubin - stolica Polskiej Miedzi - był wówczas zaledwie trzytysięcznym miasteczkiem. Dziś ma 80 tys. mieszkańców. [...]
Sylwetki {id:2842, pr.84}
Stanisław Sojka – w niewoli zmysłów {id:76796}
CHARAKTER (Z) PISMA Człowiek posługujący się kreską „ciastowatą” (szeroką, sytą i nieraz rozsmarowaną) demonstruje skłonność do poddawania się rozkoszom zmysłowym. Oryginał jest poplamiony i nakreślony został atramentem koloru... złotego! To wszystko oznacza, iż mamy do czynienia z kimś pragnącym w każdej sytuacji być na świeczniku i grać pierwsze skrzypce. Uwielbia komplementy i bardzo łatwo złapać go na lep pochlebstw. Niedostrzegany [...]
Opinie {id:9, pr.82}
Rozczarowanie dołów {id:76783}
Większości lewicowych liderów, zarówno w centrali, jak i w terenie, spodobał się retro-kapitalizm Kwintesencją obecnej sytuacji lewicy, SLD, rządu i premiera Leszka Millera jest stwierdzenie prof. Bronisława Łagowskiego na łamach „Przeglądu”, iż: „Nie będzie zgody na dokończenie reform, ponieważ nie ma zgody na to, że reformy te były korzystne. Trzeba powiedzieć więcej: popełniono błędy przesądzające negatywnie o przyszłości polskiej gospodarki [...]
W zaułku śmieszności {id:4732}
Prawo i obyczaje Działalność pierwszej w dziejach polskiego Sejmu Komisji Śledczej przejdzie z pewnością do historii polskiego parlamentaryzmu jako wydarzenie bez precedensu. Specjalistom z zakresu prawa konstytucyjnego wypada pozostawić ocenę zgodności działań tego organu z ustawą zasadniczą (konstytucją) i zasadami państwa prawnego. Wszelako już dzisiaj można się pokusić o wstępną ocenę, z punktu widzenia prawnokonstytucyjnego, niektórych przynajmniej czynności podjętych przez [...]
Sępy i gołębie mutanty {id:4753}
Przywódcy państw nie powinni ulegać emocjom, ale pamiętać o dziejach własnych narodów Transformacja jastrzębi w gołębie (lub odwrotnie) stanowi zagadkę dla ornitologów. Ale dla politologów to oczywiste: narody, państwa, rządy, które zanadto wychylą się ku bagnie totalitaryzmu albo ku anarchicznemu bezhołowiu po pewnym czasie pałają żądzą zmiany swej orientacji o 180 stopni. Militarystyczna Japonia stała się pod nadzorem Jankesów wzorowo [...]
Świat {id:3, pr.80}
Rumuński wehikuł czasu {id:4725}
Mieszkańcy Botizy mówią: u nas zegarki mierzą wieczność, a nie czas Do Botizy zawitaliśmy zupełnie przypadkiem. Jadąc główną drogą w stronę miasta Sighet, zobaczyliśmy niepozorny drogowskaz reklamujący drewniane cerkwie. Po 10 km znaleźliśmy się w wiosce. Postanowiliśmy tu przenocować, więc zastukaliśmy do największego domu przy rynku. Otworzył barczysty brodacz: - Szukamy noclegu i restauracji - zaczęliśmy łamanym francuskim, bo po [...]
Szalony tenisowy tata {id:4737}
Trucizną ułatwiał synowi zwycięstwa na korcie "To bezprecedensowe i skandaliczne", oburza się Thierry Pham z Francuskiej Federacji Tenisa. 43-letni pułkownik w stanie spoczynku, Christophe Fauviau, został aresztowany pod niewiarygodnym zarzutem. Były wojskowy wsypywał młodym tenisistom silny lek antydepresyjny do napojów. Zatruci gracze widzieli podwójnie piłkę, słaniali się na nogach, lub śmiertelnie zmęczeni przerywali grę. Dzięki temu syn pułkownika, 16-letni Maxime, [...]
Dyskretny urok krawata {id:4748}
Gdyby papież nosił krawat, z pewnością byłby to krawat od Marinelli Jego krawaty noszą wszyscy wielcy tego świata. Na liście słynnych klientów są amerykańscy prezydenci: Bush (ojciec i syn), Clinton, John Kennedy, przywódcy rosyjscy: Gorbaczow i Jelcyn, oraz niemieccy: Schröder i Kohl. I oczywiście politycy włoscy z prezydentem Ciampim i dożywotnim senatorem Andreottim na czele. W tym roku Vittorio Emanuele, [...]
Wyjść z twarzą z Iraku {id:4750}
Jakie straty poniesiemy i jaką cenę polityczną przyjdzie nam zapłacić za wsparcie Amerykanów? Źle celują czy to ciągle tylko ostrzeżenia? W polskiej strefie w Iraku, oficjalnie nazwanej centralno-południową, nie tylko nasi żołnierze zastanawiali się, co stanie się po 3 września, kiedy gen. Andrzej Tyszkiewicz formalnie przejmie z rąk Amerykanów odpowiedzialność za funkcjonowanie pięciu irackich prowincji, usytuowanych na południe od Bagdadu [...]
Szaron jest nagi {id:4754}
Dla ocalenia własnej skóry premier Izraela wysyła ekipy likwidacyjne do Hebronu i śmigłowce do Gazy Korespondencja z Tel Awiwu Kiedy na Bliskim Wschodzie zakwitnie upragniony pokój, jeszcze przez długie lata studenci nauk politycznych będą analizować sekrety koronkowej kombinacji, przeprowadzonej w tym roku przez gen. Ariela Szarona. Jest on pierwszym premierem Izraela, który dzięki właściwemu rozstawieniu figur na mapie politycznej skłóconego [...]
Kultura {id:4, pr.76}
„Rocky XIII”, „Terminator 9″… {id:4724}
Na jakiej cyfrze zakończą się kontynuacje kinowych hitów? Inżynier Mamoń miał ścisły umysł i podobały mu się melodie, które już raz słyszał. Ponieważ jednak bohater "Rejsu" zdecydowanie preferował kino zagraniczne, zapewne mógłby rozszerzyć tę opinię na filmy. Tym samym znalazłby wspólny język z amerykańskimi producentami, bo oni uwielbiają dostarczać nam bohaterów ekranowych, których już widzieliśmy. Idealnym rozwiązaniem dla miłośników powtórek [...]
W Polsce każdy tańczy sobie {id:4733}
Polak zawsze tańczył indywidualnie Ewa Wycichowska - tancerka, choreograf, pedagog. - Czy taniec jest bardziej damską dziedziną? - Nie. W żadnym razie! Flamenco w Hiszpanii tańczą kobiety i mężczyźni i żaden mężczyzna nie może sobie pozwolić na nieumiejętność "bycia Hiszpanem poprzez ruch". Cała Ameryka Południowa oraz Afryka to głównie tańce męskie. W krajach arabskich i afrykańskich tak naprawdę tańczą głównie [...]
Media {id:12, pr.68}
Pierwszy Niemiec Rzeczypospolitej {id:4728}
Steffen Möller, obiekt westchnień wielbicielek serialu "M jak miłość", to teolog, kabareciarz, wykładowca UW Wuppertal, jego rodzinne miasto w Nadrenii Północnej-Westfalii, leży przy autostradzie A46 do Hiszpanii i jest miastem partnerskim Legnicy. - Nigdy tam nie byłem, ale mój pradziadek pracował parę lat w Legnicy jako proboszcz protestancki, do dziś ponoć ludzie go pamiętają, mimo że zmarł w roku 1936. [...]
Obserwacje {id:2282, pr.62}
W mocy księżyca {id:4729}
Lunatycy dopiero we śnie ujawniają swą drugą naturę Francuski bajkopisarz La Fontaine był - jak twierdzą niektórzy - lunatykiem i najpiękniejsze bajki pisał w sennym transie. We współczesnym Paryżu pewien somnambulik kilkakrotnie przepłynął Sekwanę. Z kolei pewna młoda Angielka paradowała po swojej dzielnicy w stroju Ewy. Podobnych historii krąży mnóstwo. O lunatykach budzących się w wannie czy w ogrodzie sąsiada, [...]
Blog {id:32, pr.}
Tatar w burdelu {id:4741}
Z gadziej perspektywy Nie ma ryzyka, nie ma przyjemności - mawia znajomy odmawiający użycia kondomu podczas czynności nazywanych stosunkiem seksualnym. Z partnerem niestałym, czyli ryzykownym. Nie ma ryzyka, nie ma przyjemności, mogą niczym mantrę powtarzać klienci stołecznej knajpy, Kampanią Piwną zwaną. Słusznie, bo w owym przybytku sztuki kulinarnej ceny piwa i dań na zagryzkę należą do najmilszych w jakże drogiej [...]
Przegląd poleca {id:11, pr.}
Ostatni dzwonek {id:4734}
* Są jeszcze miejsca na niektórych uczelniach państwowych - informacje na stronie www.menis.gov.pl. Ale jeśli nie odpowiadają ci niepopularne kierunki, np. fizyka w krakowskiej Akademii Pedagogicznej albo muzykologia na KUL, spokojnie przejrzyj oferty prywatnych uczelni. Tylko nieliczne mają komplet studentów. Siedem, czyli wszystkie krakowskie prywatne szkoły wyższe przedłużyły nabór do końca września. I tak jest w większości miast. * Najpierw [...]
Przegląd turystyczny {id:4736}
Spacerkiem po Wilnie Tak pięknych plenerów próżno szukać w innym mieście dawnej Rzeczypospolitej Stolicę Litwy warto odwiedzić nie tylko z powodu Mickiewicza i Piłsudskiego, ale dla przyjemności włóczenia się po starych zaułkach. Tak pięknych plenerów na próżno szukać w innym mieście dawnej Rzeczypospolitej. Magia kresów Przedwojenny ekspres jechał z Warszawy do Wilna sześć i pół godziny, obecnie podróż trwa prawie [...]
Profesor zachęca {id:4756}
Prof. Jan E. Krysiński, rektor Politechniki Łódzkiej Zachęcam do kierunku energetyka, utworzonego na Wydziale Mechanicznym Politechniki Łódzkiej. Grono specjalistów z dziedziny energetyki, do których także się zaliczam, od lat postulowało stworzenie takiej specjalności. W świecie zagrożonym niebezpieczeństwami masowej produkcji energii i ciepła jej rola znacznie wzrosła. W ramach studiów będzie można zapoznać się z problemami odnawialnych źródeł energii, zrównoważonego rozwoju [...]
Informatyka po japońsku {id:4757}
Na spotkaniu absolwentów nie było osoby bez pracy - mówi prof. Jerzy Paweł Nowacki, rektor Polsko-Japońskiej Wyższej Szkoły Technik Komputerowych - Czy to szkoła tylko dla ludzi mających informatykę w małym palcu? - PJWSTK jest uczelnią dla tych, którzy lubią informatykę. Program nauczania jest dostosowany zarówno do tych, którzy "mają informatykę w małym palcu", jak i do tych, którzy nigdy [...]
Czerwona kartka {id:4758}
Już dziesięć uczelni otrzymało od Państwowej Komisji Akredytacyjnej oceny negatywne z jakości kształcenia. Oznacza to, że powinien zostać wstrzymany nabór na ocenione kierunki. Najnowsze czerwone kartki otrzymały: * Filologia polska, studia magisterskie w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Częstochowie * Socjologia i politologia, studia zawodowe w Szkole Wyższej Warszawskiej * Pedagogika, studia magisterskie w Mazowieckiej Wyższej Szkole Humanistyczno-Pedagogicznej w Łowiczu
Pytanie Tygodnia {id:591, pr.}
Wakacje to był dobry czas na… {id:76781}
Ks. Arkadiusz Nowak, doradca ministra zdrowia, laureat Busoli „Przeglądu” Czas na aktywny wypoczynek. W moim przypadku był on połączony z nauką języka obcego. Aktywny w tym rozumieniu, że człowiek nie tylko wypoczywał, ale pracował intelektualnie. Wiesław Ciesielski, wiceminister finansów Jakie wakacje? Tylko trzy tygodnie sierpnia. To był dobry czas, bo mogłem być w domu jednym ciągiem dłużej niż dwie doby. [...]
Czy 1 września kojarzy się jeszcze z wybuchem wojny? {id:76775}
PRO Gen. dyw. Wacław Szklarski, prezes Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych Tak. 1 września niezmiennie się kojarzy z wybuchem wojny i całym pasmem nieszczęść, które spadły na Polskę. Uważam jednak, że wskutek działalności prowadzonej przez media od kilku lat więcej się mówi o 17 września. Tymczasem nie powinno się oddzielać jednej daty od drugiej. Podkreśliłbym z całą mocą, [...]
Wywiady {id:2, pr.}
Chcę oduczyć cwaniactwa {id:4743}
Nienormalne jest zjawisko, gdy uczeń nie ma szans na dobrą ocenę bez dodatkowych lekcji - mówi Krystyna Łybacka - Akademie, powitania, białe bluzki, czyli uroczysty początek roku szkolnego. Ale z drugiej strony, bardzo ostry protest. Opodatkowanie szkół niepublicznych wzbudziło emocje. Pojawiły się głosy, że aby sprostać fiskusowi, konieczne będzie podniesienie czesnego. - Mówienie o tym, że w tej sytuacji trzeba [...]
Książki {id:13, pr.}
As i kot Ali {id:4755}
Ala z "Elementarza" Falskiego pierwszy raz poszła do szkoły w 1910 r. Teraz zrobi to po raz kolejny "Elementarz" Mariana Falskiego był obecny w polskich szkołach niemal przez cały XX w. Pierwsze wydanie ukazało się w 1910 r. w Krakowie. Wtedy poznaliśmy Alę i jej psa Asa. I dowiedzieliśmy się, że "Ala ma kota". "Elementarz" był jedną z pierwszych książek, [...]
Społeczeństwo {id:2290, pr.}
Wszystko, czego nie wiecie o seksie {id:4739}
W przyszłości ciało ludzkie wyposażone będzie w specjalne czujniki umożliwiające seks na odległość. Do mózgu zostanie wszczepiony chip orgazmu - Szybsza i dłuższa erekcja nie ma wpływu na nasze uczucia - zapewnia seksuolog dr Marek Marcyniak. - Radość z najdłuższego i najwspanialszego stosunku niekoniecznie powoduje, że uwielbiamy partnerkę tego wydarzenia. Może nas ona fascynować, ale kochać będziemy tę, która pozwala [...]
Zamknij oknoCzekaj, trwa ładowanie!
To może potrwać sekundę lub dwie.